Μόλις χθες, σε μία συζήτηση τριών φίλων, ο ένας έθεσε το ερώτημα «τι γνώμη έχετε για τον Σταϊκούρα;» και οι άλλοι δύο σχεδόν ταυτόχρονα απαντήσαμε «άριστη, γιατί πάει by the book”,για να συνεχίσει ο ένας «επιτέλους, διότι βαρέθηκα τους άσχετους πειραματισμούς».

Η περιγραφή αυτή του «by the book», δηλαδή σύμφωνα με τα ειωθότα, σε σημαντικό βαθμό αντιπροσωπεύει την ευρύτερη πολιτική της Ν.Δ, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η φράση δεν πρέπει να παρερμηνευτεί ως άκαμπτος δογματισμός, προσήλωση στους τύπους, έλλειψη πνευματικής ευελιξίας. Το αντίθετο, μάλιστα.

Υπάρχουν ριζοσπάστες, στην ουσία και πράξη εξαιρετικά συντηρητικοί, ακριβώς επειδή η σκέψη τους και προσέγγιση τους είναι μονοδιάστατη. Έχουν, δηλαδή, ένα και μοναδικό πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουν τα πάντα, μία μέθοδο με την οποία αναλύουν τα πάντα. Τόσο ο Αλέξης Τσίπρας όσο και ο Νίκος Ανδρουλάκης αποτελούν τέτοιο παράδειγμα. Δεν είναι, έτσι, διόλου τυχαίο το γεγονός ότι και οι δύο οφείλουν να φροντίζουν πάντα την πλάτη τους, ότι αντιμετωπίζουν ισχυρές εσωκομματικές αντιπολιτεύσεις, ότι απαιτείται η αυταρχική εκδήλωση των ηγετικών προσόντων τους προκειμένου να διαφυλάξουν την κομματική ενότητα τους.

Υπάρχουν, όμως, συντηρητικοί – όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η ομάδα του – που ανατρέπουν θέσεις και καταστάσεις αλλά το κάνουν σεβόμενοι και αποδεχόμενοι το γεγονός ότι σε όλες τις πτυχές της οικονομίας, της πολιτικής, της κοινωνίας υπάρχουν αδήριτοι νόμοι που η παράβαση τους αργά ή γρήγορα φέρνει την «τιμωρία».

Δεν έχει νόημα, για παράδειγμα, να ζητάς την καθολική μείωση του ΕΦΚ, όταν γνωρίζεις ότι αυτό θα σε οδηγήσει στον δρόμο της δημοσιονομικής εκτροπής. Μπορεί να διαφωνείς με τον κανόνα, αλλά είτε το θέλεις είτε όχι, αυτός ισχύει και με αυτόν κρίνεσαι. Μπορείς να θέλεις να τον αλλάξεις, όπως ο Γιάνης Βαρουφάκης, αλλά απαιτείται η κατάλληλη στιγμή και ο αναγκαίος εξοπλισμός. Όχι «ξυπόλητος στ’ αγκάθια» κατά την πασίγνωστη λαϊκή έκφραση—και ο Βαρουφάκης ακόμη το πληρώνει.

Αντίθετα, όμως, έχει νόημα η ευρηματικότητα της στοχευμένης χρήσης του όπλου της τιμαριθμικής προσαρμογής. Στην δεκαετία του 1980 η αλόγιστα καθολική χρήση της οδήγησε στην εγκαθίδρυση πληθωριστικών προσδοκιών και, έτσι, σ’ ένα φαύλο κύκλο θεσμοθετημένων απαιτήσεων για αύξηση αμοιβών που κατέληγε υποχρεωτικά σε αύξηση τιμών και σε νέο γύρο αύξησης αμοιβών.

Σήμερα, η Ν.Δ. λειτούργησε έξυπνα και πρωτοποριακά. Ξεκίνησε με την απλή παραδοχή ότι ο πληθωρισμός είναι χονδρικά 10%. Προχώρησε στην εξίσου απλή διαπίστωση (εδώ χρησιμεύει η χρήση των δεδομένων ή open data) ότι οι ευάλωτες οικογένειες δαπανούν τουλάχιστον το 25%-30% του εισοδήματος τους σε τρόφιμα. Το συμπέρασμα προέκυψε αβίαστα: η κοινωνική και πολιτική απαίτηση ήταν να καλυφθεί το άνοιγμα που δημιουργεί ο πληθωρισμός σ’ αυτές τις συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες—οπότε και το market pass.

Με τον τρόπο αυτό, της επιδότησης της δαπάνης για τρόφιμα με 10%, στοχευμένα και μόνο σε ευάλωτες ομάδες, συνδυάζεται η κοινωνική ευαισθησία με την δημοσιονομική πειθαρχία, πράγμα που ίσως μόνο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος μπορεί να καταλαβαίνει—αλλά ποιος τον ακούει.

Ο Αλέξης Τσίπρας βάζει ψηλά στην εκλογική διαμάχη το θέμα της οικονομίας. Δυσαρεστημένοι πάντα υπάρχουν. Οι υποσχέσεις είναι έπεα πτερόεντα, και ο λαός έχει μάθει (και έχει καεί) από αυτά. Όπως πάντα μετά το 2015, ποντάρει σε λάθος άλογο.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης ποντάρει στις υποκλοπές. Η ιστορία του Qatargate υπενθύμισε στον λαό ότι ακόμη και οι «μεγάλοι» υποκύπτουν στον πειρασμό και ότι ρήση του Λόρδου Acton «η εξουσία διαφθείρει, και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα» θα ισχύει πάντα. Όση φασαρία και να κάνει, οι υποκλοπές δεν θα του δώσουν αυτό που με έπαρση επιζητά: να διορίσει τον επόμενο πρωθυπουργό και ο ίδιος να παίξει τον ρόλο του Ιζνογκούντ. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα ήταν σε πολύ καλύτερη πολιτικά θέση αν είχε επιλέξει να θέσει «ποιος φυλάει τους φύλακες» («Quis custodiet ipsos custodes?») και να είχε εμείνει στην θεσμική κατοχύρωση. Η ματαιοδοξία του στάθηκε εμπόδιο.

Διαβάστε επίσης

Ε.Ε: Η είδηση του θανάτου της είναι μάλλον υπερβολή