Στις 21 Οκτωβρίου 2021, γράφαμε από την στήλη αυτή για τα φετίχ των ελληνικών τράπεζων και μεταξύ άλλων αναφερθήκαμε στο πρόβλημα της χρηματοδότησής των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Το θέμα βρίσκεται ουσιαστικά μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης.

Από την μία πλευρά, σωρεία μικρομεσαίων επιχειρήσεων γονάτισε κάτω από το βάρος της δεκαετούς κρίσης και της πανδημίας και απελπισμένα αναζητά κεφάλαια για να επιβιώσει.

Μπορεί να είναι μάλλον μικρές, όχι ιδιαίτερα παραγωγικές και εμφανώς ανοργάνωτες. Απασχολούν, όμως, κόσμο και δεκάδες χιλιάδες οικογένειες ζουν από αυτές.

Από την άλλη, οι τράπεζες έχουν καεί στον χυλό και τώρα φυσάνε και το γιαούρτι. Βέβαια, σε μεγάλο βαθμό, φέρουν και την δική τους ευθύνη, καθώς στην περίοδο 1995-2010 σκόρπιζαν δάνεια δεξιά και αριστερά ουσιαστικά χωρίς ελέγχους.

Αυτό, όμως, δεν αλλάζει το γεγονός ότι σήμερα κάτω από το βλέμμα της εποπτείας και τα μεγάλα ανοίγματα σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, είναι υποχρεωμένες να διασφαλίζουν την ποιότητα των χορηγήσεων τους.

Έτσι, με τις τράπεζες να έχουν γίνει μυγιάγγιχτες και τις μικρομεσαίες να έχουν φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης, η χώρα αντιμετωπίζει ένα μείζον οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα. Για την πολιτική του διάσταση δεν μιλάμε: είναι τόσο οφθαλμοφανής που περιττεύει.

Στο πλαίσιο αυτό, για μία ακόμη φορά, έρχεται ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος να διαμηνύσει ότι υπάρχει λύση.

Για να αποσαφηνίζουμε: δεν είναι πρόταση για την συλλήβδην χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, χωρίς καμία αναφορά σε κριτήρια βιωσιμότητας.

Επισημαίνεται, όμως, με διορατικότητα ότι το σημερινό τραπεζικό σύστημα δεν έχει την δυνατότητα να προσφέρει βοήθεια ούτε καν στις μικρομεσαίες που έχουν την προοπτική της επιβίωσης.

Πίσω από τις γραμμές αυτές μπορεί κανείς να διαβάσει μία σειρά από παράγοντες. Στην ερώτηση γιατί δεν μπορεί να ανταποκριθεί το τραπεζικό σύστημα σ’ ένα σοβαρό τρέχων πρόβλημα η απάντηση είναι απλή.

Δεν μπορεί διότι είναι το ίδιο ιδιαίτερα ευάλωτο – δεν έχει την δυνατότητα να «σηκώσει» άλλα κόκκινα δάνεια. Δεν μπορεί διότι τα μοντέλα αξιολόγησης που χρησιμοποιεί δεν συνάδουν με το επιχειρηματικό και οικονομικό προφίλ των περισσότερων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Και δεν μπορεί, τέλος, διότι το ανθρώπινο δυναμικό του δεν είναι εκπαιδευμένο, δεν έχει τη νοοτροπία που απαιτείται, για να ανταποκριθεί στις συγκεκριμένες ανάγκες της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Η δημιουργία, λοιπόν, μίας (και όχι μόνο) τράπεζας ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που θα έχει την αποστολή να ξεχωρίσει την ήρα από το στάρι και να διασώσει εκείνες που μπορούν να προσφέρουν θετική προστιθέμενη αξία στην οικονομία φαίνεται ότι είναι πλέον μονόδρομος.

Οι βασικές προϋποθέσεις για να είναι αυτή η πρωτοβουλία πετυχημένη και να μην γεμίσει ο οικονομικός χώρος με νέα κουφάρια επιχειρήσεων που θα έχουν σπαταλήσει το δάνειο και με νέους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που θα ζητούν σωσίβιο είναι βασικά τέσσερις.

Το νέο σχήμα, η νέα εξειδικευμένη τράπεζα, να υιοθετήσει σύγχρονα μοντέλα αξιολόγησης, σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία, να έχει την παροχή εγγυήσεων εκ μέρους του ελληνικού δημοσίου και στην στελέχωση της να κυριαρχήσουν νέοι άνθρωποι, με διεθνή εμπειρία που κατά τεκμήριο δεν θα έχουν ενσωματώσει τις παρωχημένες νοοτροπίες και πρακτικές του ελληνικού τραπεζικού συστήματος – αυτού που φέρει μέρος της ευθύνης για την κρίση του 2009/2010.

Κατά πληροφορίες, ο όγκος των μικρομεσαίων που θα μπορούσε με τις κατάλληλες συνθήκες να επιβιώσει και να αναπτυχθεί ξεπερνά το 70% του συνόλου.

Όσο ενθαρρυντικό και να είναι αυτό το ποσοστό, δεν αφαιρεί από το γεγονός ότι στις μικρομεσαίες θα ζήσουμε λουτρό αίματος. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι να αποφευχθεί η ζημιά – πράγμα αδύνατο – αλλά να ελαχιστοποιηθεί.

Η υποδομή υπάρχει, καθώς έχουν αναπτυχθεί νέες μικρές τράπεζες που αναμένεται να λάβουν την άδεια λειτουργίας από την κεντρική τράπεζα, ενώ παράλληλα είναι εφικτός ο αναπροσανατολισμός σχημάτων που ήδη λειτουργούν – όπως της Τράπεζας Αττικής.

Το κρίσιμο θέμα, επομένως, εστιάζεται στις προϋποθέσεις που αναφέρουμε πιο πάνω, με ένα από τα πιο σημαντικά να είναι ότι το ελληνικό δημόσιο δεν έχει την πολυτέλεια να βλέπει εγγυήσεις να καταπίπτουν σε βάρος του.

Διαβάστε επίσης:

Η νέα ύπουλη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ

Η τυραννία της μειοψηφίας