Μιχάλης Μασουράκης
Είναι συχνή η επίκληση σκανδάλων μεταξύ πολιτικών αντιπάλων. Ανεξαρτήτως του αν υπάρχει αντικειμενική βάση θεμελίωσης των κατηγοριών, το αποτέλεσμα της σκανδαλολογίας είναι οι πολίτες να πιστεύουν ότι όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι. Και, έτσι, είτε αποσύρονται από την εκλογική διαδικασία είτε/και αντλούν τα λάθος παραδείγματα συμπεριφοράς στη δική τους ζωή. Στην πορεία, καταρρακώνεται η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στους συνανθρώπους μας. Αυτό είναι μια έκφραση χαμηλού βαθμού συσσώρευσης κοινωνικού κεφαλαίου. Το κοινωνικό κεφάλαιο θεωρείται εξίσου σημαντικό με τις επενδύσεις σε πάγια και σε δεξιότητες του εργατικού δυναμικού, για την ανάπτυξη μιας χώρας. Και η Ελλάδα φαίνεται να έχει έλλειμμα, όχι μόνο σε επενδύσεις και δεξιότητες, αλλά και σε κοινωνικό κεφάλαιο.
Το κοινωνικό κεφάλαιο δεν είναι τίποτα άλλο από τους θεσμούς που κάνουν μια κοινωνία να λειτουργεί αποτελεσματικά. Αυτό επιτυγχάνεται όταν δημιουργούνται διαπροσωπικές σχέσεις και κοινές αξίες και αντιλήψεις που κάνουν τα άτομα να δείχνουν εμπιστοσύνη το ένα στο άλλο και έτσι, με πνεύμα αμοιβαιότητας, να συνεργάζονται αρμονικά. Αυτό που σφυρηλατεί την εμπιστοσύνη περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο είναι όταν υπάρχει η αίσθηση ότι όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις, και, ότι όλοι έχουν ίσες ευκαιρίες στη ζωή.
Χωρίς τη συνδετική ουσία της εμπιστοσύνης, μεταξύ μας, αλλά και των πολιτών απέναντι στο κράτος και την εκάστοτε διακυβέρνηση, η κοινωνική ζωή αποκτά χαρακτηριστικά ζούγκλας. Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα.
Και όταν χάνεται η εμπιστοσύνη απέναντι στους συμπολίτες μας, απέναντι στις αρχές (αστυνομία, εφορία, πολεοδομία, κλπ.), απέναντι στην κυβέρνηση, απέναντι στα κόμματα, απέναντι στους πολιτικούς, απέναντι στη δικαιοσύνη, κ.ο.κ., το άτομο αρχίζει να απομονώνεται, και η κοινωνία να αποσυντίθεται. Κοινωνίες χωρίς συνοχή είναι κοινωνίες ανοιχτές στην απειλή του λαϊκισμού και στην απειλή του αυταρχισμού.
Το παράδοξο είναι ότι το ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα, ενώ φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά, ταυτόχρονα, αποξενώνουν τον έναν από τον άλλο.
Και, δυστυχώς, ο εκδημοκρατισμός της πληροφορίας μέσω των κοινωνικών δικτύων οδηγεί ταυτόχρονα σε ολιγοπωλιακές καταστάσεις συγκέντρωσης και ελέγχου της πληροφορίας. Δεν είναι παράξενο, λοιπόν, που στις ΗΠΑ προωθείται αντιμονοπωλιακή νομοθεσία που υποχρεώνει τους κατόχους πληροφοριών ατομικής συμπεριφοράς να διαθέτουν στις αρχές στοιχεία προσπορισμού εσόδων ανά άτομο. Η πρόοδος στην τεχνολογία, που τόσα πολλά υπόσχεται, μπορεί να γίνει όπλο καταπίεσης, πολιτικής και οικονομικής, οδηγώντας σε απομείωση των δημοκρατικών αξιών και σε μαρασμό της κοινωνίας των πολιτών.
Στο πλαίσιο αυτό, ίσως, θα πρέπει να δοθεί πολύ μεγαλύτερη έμφαση και σε εναλλακτικές μορφές συμμετοχής στα κοινά, όπως ο εθελοντισμός, η διαβούλευση, η λογοδοσία, κ.ο.κ., χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απεμπολείται ο ρόλος του κράτους, που παραμένει σημαντικός. Οι κοινωνίες πρέπει, λοιπόν, να ξαναβάλουν τους πολίτες στο κέντρο των αποφάσεων και να ενισχύσουν την παραγωγή συνεργειών από τη συμμετοχή των πολιτών, συγκεράζοντας όλα τα αντικρουόμενα συμφέροντα με ισορροπημένο τρόπο για το καλό της κοινωνίας.
Διανύουμε σήμερα μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, με εκλογικές αναμετρήσεις που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις παραμέτρους ευημερίας του πληθυσμού μεσομακροπρόθεσμα.
Δεν μας αξίζει η πόλωση.
Σαν χώρα έχουμε τεράστιες δυνατότητες να μεταμορφώσουμε το γωνιακό οικόπεδο που κληρονομήσαμε σε γη της επαγγελίας. Σαν λαός, έχουμε ανθρώπους εξαιρετικούς. Έχουμε μορφωμένα παιδιά που διψούν να δημιουργήσουν στην πατρίδα τους. Ας κτίσουμε, λοιπόν, τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ μας που θα απογειώσουν αυτή τη χώρα. Αυτό απαιτεί ισχυρούς θεσμούς πάνω απ’ όλα.
Η Νέα Δημοκρατία, που όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις θα βρεθεί στο τιμόνι της διακυβέρνησης της χώρας, έχει την ιστορική ευθύνη να θωρακίσει τους θεσμούς της χώρας, που είναι εκ των ων ουκ άνευ για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Επενδύοντας σε καλύτερους θεσμούς σημαίνει καλύτερες υλικές συνθήκες διαβίωσης και καλύτερη ποιότητα ζωής. Με μικρότερες ανισότητες. Με περισσότερη δημοκρατία. Με τους καρπούς της ανάπτυξης να πηγαίνουν σε όλους. Ας τολμήσουμε. #FilodoxiEllada