Ο Μιχάλης δουλεύει σερβιτόρος στο Ivy, η Μαρία ρεσεψιονίστ σε ένα κλαμπ, η Γεωργία στην γκαρνταρόμπα ενός εστιατορίου, ο Θανάσης οδηγός σε Uber , η Βαρβάρα σε μεγάλη διαφημιστική εταιρεία, ο Νίκος σε τράπεζα, και η λίστα δεν τελειώνει.
Ζω και δουλεύω στο Λονδίνο από το 2015 και κάθε μέρα παντού ακούω την ίδια ερώτηση, «Έλληνες είστε;» Νοιώθω μεγάλη χαρά να συναντάω ανθρώπους από τη χώρα μου αλλά παράλληλα και θλίψη βλέποντας τόσους πολλούς που έχουν φύγει από την Ελλάδα. Μιλάω αρκετή ώρα μαζί τους για να καταλάβω τί σκέφτονται.
Είναι κυρίως ηλικίας 20-30 ετών. Μιλάνε καλά αγγλικά , οι περισσότεροι έχουν κάποιο πτυχίο και ήρθαν στην Αγγλία κυρίως την τελευταία πενταετία. Κάνουν επαγγέλματα συνήθως εντελώς διαφορετικά από αυτό που έχουν σπουδάσει αλλά φαίνεται ότι δεν τους πειράζει.
Δουλεύουν σκληρά, τουλάχιστον 50 ώρες την εβδομάδα και τους βλέπεις πάντα με ένα χαμόγελο, γιατί αξιολογούνται και για την καλή συμπεριφορά. Μένουν σε περιοχές του Λονδίνου με χαμηλά ενοίκια, μοιράζονται μια «τρύπα» δύο η τρεις μαζί, μπορεί και με άτομα άλλης εθνικότητας, ένα μπάνιο και κοινή κουζίνα και όσο για διασκέδαση σίγουρα βγαίνουν πολύ λιγότερο από ότι αν ήταν στην Ελλάδα.
Για να πάνε στη δουλειά αλλάζουν ένα ή και 2 τρένα/ λεωφορεία και είναι σε ένα συνεχές τρέξιμο.
Άλλη νοοτροπία
Το Λονδίνο είναι πολύ όμορφη αλλά και σκληρή πόλη. Τρέχει με ασύλληπτους ρυθμούς και μεγέθη και για να επιβιώσεις πρέπει να μπεις στους ρυθμούς του. Αυτοί που παραμένουν έχουν στο DNA τους την αντοχή αλλά και την όρεξη να δουλέψουν.
Βλέπουν ότι υπάρχει μία άλλη νοοτροπία. Υπάρχει αξιοκρατία, ευνομία, μεγαλύτερη ζήτηση για δουλειές, σταθερότητα και το κυριότερο ανταμοιβή και προοπτική για εξέλιξη αν είσαι καλός.
Πάντα μου έκανε εντύπωση γιατί ένας Έλληνας ντρεπόταν να γίνει σερβιτόρος στην Ελλάδα ή το έκανε με βαριά καρδιά ενώ κάνει την ίδια δουλειά στην Αγγλία και την κάνει με χαμόγελο. Ήρθε για δουλειά στην ξένη χώρα, και ξέρει ότι αν την κάνει καλά θα εξελιχθεί γρήγορα.
Το 2016 γνώρισα στο Λονδίνο ένα νεαρό που ήρθε από τη Λάρισα. Με σπουδές σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έπιασε δουλειά σαν απλός σερβιτόρος και σήμερα είναι υπεύθυνος ενός ολόκληρου τομέα στο ίδιο εστιατόριο.
Έχουμε λοιπόν μια νέα γενιά στο εξωτερικό που δεν το βάζει κάτω. Δουλεύει σκληρά, σε ένα πολύ ανταγωνιστικό και απαιτητικό περιβάλλον, πολλές φορές σε δουλειές άλλες από αυτές που θα ήθελε να κάνει, έχει προσαρμοστεί σε ένα άλλο τρόπο ζωής αλλά παράλληλα αποκτά μια άλλη νοοτροπία στα πράγματα.
Γίνεται μια άλλη πιο ανθεκτική γενιά
Οι Έλληνες του εξωτερικού αν γυρίσουν δεν θέλουν απλά να βολευτούν σε μια θέση. Οι μετρήσεις το επιβεβαιώνουν αφού ένα ποσοστό πάνω από το 70% δεν θα γύριζε για μια θέση στο Δημόσιο. Θέλει απλά μια αξιοπρεπή θέση με προοπτικές. Οι περισσότεροι λένε δεν θα γυρίσω, κάποιοι όμως το σκέφτονται.
Η Αγγλία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό Ελλήνων μαζί με τη Γερμανία. Το Brexit είναι ίσως μια καλή ευκαιρία επαναπατρισμού κάποιων Ελλήνων στην Ελλάδα (αφού αρκετοί δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις παραμονής στο ΗΒ).
Πιστεύω ότι όσο πιο γρήγορα υλοποιηθούν δράσεις και τα στοχευμένα προγράμματα, τόσο πιο εύκολα θα αρχίσουν κάποιοι να επιστρέφουν.
Γιατί αν στεριώσουν στην ξένη γη με με τη δουλειά τους, κάνουν σοβαρή σχέση, οικογένεια και αποκτήσουν παιδιά, τότε η απόφαση θα είναι πιο δύσκολη. Έχω την άποψη ότι οι περισσότεροι δικηγόροι, γιατροί, ερευνητές, μηχανικοί, που ήδη δουλεύουν με πολύ καλές απολαβές και εξέλιξη σε διάφορα σχήματα δύσκολα θα γυρίσουν, τουλάχιστον άμεσα.
Άρα ποιοι μπορούν να έρθουν πιο εύκολα; Για παράδειγμα, θα μπορούσε αυτοί που γενικά δουλεύουν στον τομέα της εξυπηρέτησης και εστίασης και έχοντας πάρει την εμπειρία και τη φιλοσοφία του καλού σέρβις από το εξωτερικό, να καταλάβουν θέσεις στον γοργά αναπτυσσόμενο τομέα του τουρισμού στην Ελλάδα.
Αρχικά σαν υπάλληλοι, στελέχη και μετά γιατί όχι με την ανάλογη στήριξη να γίνουν οι μελλοντικοί επιχειρηματίες. Πιστεύω επίσης ένα καλό φορολογικό κίνητρο/ ελάφρυνση ενός επαναπατριζόμενου είναι πολύ σημαντικό.
Αναντιστοιχία εισοδήματος
Με στοιχεία της περασμένης χρονιάς, συγκρίνοντας το ετήσιο καθαρό εισόδημα 28.000 λιρών στην Αγγλία αντιστοιχεί σε 36.000 λίρες μικτό εισόδημα, ενώ ένα ετήσιο καθαρό εισόδημα 32.000 ευρώ, αντιστοιχεί σε 60.000 ευρώ μικτό στην Ελλάδα.
Χρειάζεται μια επίμονη εθνική προσπάθεια που να εστιάζει στο σκεπτικό « Ο Έλληνας για τον Έλληνα». Μια πρόταση θα ήταν όλες οι εταιρείες ασχέτως του κλάδου που βρίσκονται στην Ελλάδα να εντάξουν στα Προγράμματά Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης την πρόσληψη – επαναπατρισμό των Ελλήνων σε θέσεις εργασίας και αν αυτές το πράξουν να τους δοθούν ισχυρά κίνητρα επιβράβευσης.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι η περίπτωση μιας νεοφυούς Ελληνικής Εταιρείας που θέλοντας να συμβάλλει στον επαναπατρισμό Ελλήνων του εξωτερικού, έδωσε μπόνους έως δέκα χιλιάδες ευρώ ανά άτομο, για την κάλυψη συγκεκριμένων θέσεων μηχανικών λογισμικού.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο πολύ σημαντικό για τους Έλληνες της διασποράς. Έχει μεγάλη σημασία η χώρα να μην τους ξεχάσει και να στηθούν γέφυρες επαφής. Το δικαίωμα ψήφου στους ‘Έλληνες του εξωτερικού είναι ένα σπουδαίο βήμα. Οι πρωτοβουλίες που υιοθετούνται από τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και πολλών άλλων υπουργείων είναι επίσης ένα θετικό βήμα.
Η καταγραφή των Ελλήνων του εξωτερικού, η ψηφιοποιήση εγγράφων με στόχο την γρήγορη εξυπηρέτηση ηλεκτρονικά για την έκδοση εγγράφων καταργώντας τους απαρχαιωμένους και τόσο χρονοβόρους τρόπους συναλλαγής είναι μερικές από αυτές.
Εφόσον υλοποιηθούν ο ‘Έλληνας θα μπορεί να βγάζει διαβατήριο μέσα σε λίγες μέρες -όπως γίνεται στη χώρα του- και όχι να χρειάζονται αρκετές εβδομάδες όταν ζει εκτός ή θα μπορεί να παραλαμβάνει κάποιο πιστοποιητικό ηλεκτρονικά με το πάτημα ενός κουμπιού.
Με τέτοιες ανάλογες πρωτοβουλίες ο Έλληνας του εξωτερικού θα δει ότι η χώρα του αλλάζει, τον υπολογίζει και τον σέβεται. Ο χρόνος θα δείξει πόσοι θα γυρίσουν πίσω και πότε. Ακούω ότι η Ελλάδα έχει χάσει μια γενιά γιατί η πλειοψηφία θα μείνει στο εξωτερικό. Πιστεύω ότι κάποιοι αυτής της νέας γενιάς θα μπορούσαν να γυρίσουν.
Πρέπει να γυρίσουν. Σαν πληθυσμός είμαστε λίγοι να είμαστε χωριστά αλλά πολλοί για να κάνουμε πολλά.
ΡΟΥΜΠΙΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – ΜΕΓΑΛΟΥ,
Communications Advisor-Strategist,
Founder & CEO
Tite Strategy, United Kingdom