Οι κρίσεις του 21ου αιώνα και ειδικά η πανδημία του covid-19 αποδείχθηκαν θετικές για την Ευρώπη.

Όπως ακριβώς είχαν προβλέψει οι Ζαν Μονέ και Φρανσουά Μιτεράν, η Ευρώπη εξελίσσεται μέσα από κρίσεις. Εξελίσσεται και εμβαθύνεται. Τα γεγονότα είναι πολλά: Στον οικονομικό τομέα, η κοινή έκδοση χρέους, η χαλάρωση της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής, τα βήματα για ένα ενιαίο φορολογικό σύστημα, η σύνδεση του Ταμείου Ανάκαμψης με τον επταετή κοινοτικό προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο), η απόφαση να διαφυλαχθεί η Ευρωπαϊκή οικονομική ανεξαρτησία σε ορισμένους τομείς.

Πρόοδος υπάρχει και στον θεσμικό τομέα. Οι συζητήσεις που διεξάγονται ανάμεσα στην Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, η προσπάθεια της Προέδρου του Κολλεγίου των Επιτρόπων, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στις αποφάσεις και πράξεις της Επιτροπής, ο αυξημένος ρόλος που επιδιώκει ο Νταβίντ Σασόλι, ο σαφέστατα αναβαθμισμένος ρόλος που παίζει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, όλα δείχνουν πως τα ελώδη νερά ταρακουνιούνται.

Στον πολιτικό τομέα, παρά τις διασπαστικές τάσεις που εξακολουθούν να κυριαρχούν, για πρώτη φορά η Ευρώπη φαίνεται να χαράζει, σε ορισμένα θέματα τουλάχιστον, μία κοινή εξωτερική πολιτική: Η θέση της στην κρίση της Ελλάδας και της Κύπρου με την Τουρκία, η σκλήρυνση της στάσης της απέναντι στην Ρωσία, η κοινή αποστροφή από τις πολιτικές των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ, η στήριξη που δίνεται στους διεθνείς θεσμούς, η αποκήρυξη της Κίνας για το θέμα του Χονγκ-Κονγκ, η καταδίκη της Λευκορωσίας, η επιβολή κυρώσεων στον κυβερνοχώρο της Ρωσίας, της Κίνας και της Β. Κορέας, πείθουν ότι ακολουθείται δρόμος ευνοϊκός για την σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των κρατών – μελών της Ε.Ε.

Για πρώτη φορά, ο υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. έχει λόγο, επιρροή και πρόσωπο. Σήμερα, ο Ζοσέφ Μπορέλ μπορεί να εμφανίζεται ανερυθρίαστα ως υπουργός εξωτερικών της Ευρώπης. Η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας θεωρείται από αρκετούς ως οπισθοδρόμηση όσον αφορά στην ένωση. Είναι πολλοί, όμως, που, μάλλον βάσιμα, υποστηρίζουν ότι το Brexit θα βοηθήσει την εμβάθυνση της ένωσης, απλά διότι το Ενωμένο Βασίλειο ήταν αυτό το μέλος που ήθελε κατ’ εξοχήν να διατηρήσει την ανεξαρτησία του – οπότε και αντιστεκόταν σε αλλαγές που προωθούσαν την ένωση.

Η Ευρώπη, βέβαια, εξακολουθεί να ταλανίζεται από λαϊκισμό, δημοκρατικό έλλειμμα, διαφορετικές απόψεις για την οικονομική πολιτική, τον διχασμό Βορρά- Νότου, την ανυπαρξία κοινής αμυντικής πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος. Ο δρόμος για μία πραγματική Ένωση είναι μακρύς και δύσβατος ακόμη. Οι διεθνείς εξελίξεις, όμως, προσφέρουν στην Ευρώπη την μοναδική ευκαιρία να αναγνωρίσει την γεωπολιτική σημασία της και να κινηθεί ανάλογα.

Η Αμερική του Τραμπ αποποιήθηκε τον ηγετικό ρόλο της και υπονόμευσε τους διεθνείς θεσμούς. Ακόμη κι αν ο Μπάιντεν κερδίσει τις εκλογές, οι ΗΠΑ θα χρειαστούν χρόνο να επουλώσουν τις εσωτερικές πληγές τους και να κοιτάξουν πάλι προς τα έξω. Η Κίνα, όμως, θα εξακολουθήσει στον δρόμο που έχει χαράξει, επεκτείνοντας την οικονομική επιρροή της, αυξάνοντας την στρατιωτική ισχύ της, διευρύνοντας την απήχηση του αυταρχισμού ως αποτελεσματικού μέσου για την αντιμετώπιση των πολλαπλών παγκόσμιων προβλημάτων και κρίσεων.

Ο 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας της Αμερικής. Δύσκολα θα γίνει ο 21ος ο αιώνας της Ευρώπης. Η Ευρώπη, όμως, μπορεί να διαφυλάξει τον φιλελεύθερο καπιταλισμό – την δημοκρατία. Το ερώτημα είναι αν θα υπάρξουν οι επαρκείς και οραματικές ηγεσίες για να το πράξουν.

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση