Η αντίδραση ήταν αναμενόμενη. Η γραμμή επίθεσης απόλυτα προβλέψιμη. Και πράγματι: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν απογοήτευσε.
Έφη Αχτσιόγλου και Αλέξης Χαρίσης δεν διέψευσαν τις προβλέψεις.
Το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» της κυβέρνησης που περιγράφει σε βάθος εξαετίας την κατανομή των πόρων και τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, υποστηρίχτηκε ότι ενισχύει τις μεγάλες επιχειρήσεις και αφανίζει τις μικρές, αποδιοργανώνει τις εργασιακές σχέσεις με συρρίκνωση των μισθών, χορηγεί φορολογικά κίνητρα στους λίγους, περιορίζει τις κοινωνικές δαπάνες και ιδιωτικοποιεί βασικές υποδομές – όπως των κοινωνικών υπηρεσιών, του ασφαλιστικού, της υγείας και της παιδείας.
Στην λογική του ΣΥΡΙΖΑ η επίθεση όφειλε να γίνει. Δεν έχει σημασία τι επιδιώκει και τι γράφει το Σχέδιο. Σημασία έχει το «όχι σε όλα, πάντα το όχι». Αυτό είναι το πρώτο επίπεδο ερμηνείας.
Το δεύτερο επίπεδο ερμηνείας εστιάζεται στην ιδεολογία. Λόγω των μνημονίων, για την ακρίβεια λόγω της άθλιας κατάστασης στην οποία έφερε την χώρα μετά από ένα και μόνο εξάμηνο διακυβέρνησης, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να εφαρμόσει το πρόγραμμα του. Τώρα, φυσικά θα αντιταχθεί σ’ ένα σχέδιο που ενάντια σε ότι πιστεύει, δίνει προτεραιότητα στην λογική και όχι στην ιδεολογία.
Σε τρίτο επίπεδο, όπως έγραψα χθες, η υλοποίηση αυτού του Σχεδίου αντιμετωπίζει βαθιές πληγές της οικονομίας και της κοινωνίας – οπότε για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ορατό το φάσμα της απώλειας οπαδών. Το Σχέδιο στοχεύει σε μία Ελλάδα με σύγχρονες υποδομές, πιο αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, βελτιωμένη καθημερινότητα για τους πολίτες, ανάπτυξη με σύγχρονους όρους για την οικονομία, αυξημένο βαθμό κοινωνικής συνοχής και κινητικότητας.
Οι κίνδυνοι, όμως, ελλοχεύουν. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιστρατεύσει όλα τα μέσα, χωρίς καμία ντροπή, χωρίς κανένα φραγμό, προκειμένου να υπονομεύσει το Σχέδιο στα μάτια των πολιτών και να προκαλέσει αντιδράσεις. Οι ιδεολογικές καταβολές του, εξάλλου, δεν του επιτρέπουν να κινηθεί διαφορετικά. Είναι καταδικασμένος να παραμείνει αιχμάλωτος του παρελθόντος του.
Το όνειρο του θα είναι να δημιουργήσει μία νέα συμμαχία αγανακτισμένων. Να επιφέρει έναν νέο διχασμό – όπως με τα μνημόνια – που τελικά οδήγησε και στην αποτυχία των μνημονίων και στην έλευση του στην κυβέρνηση.
Να διχαστούν οι Έλληνες ανάλογα με την τοποθέτηση τους απέναντι στο «Ελλάδα 2.0». Κατά το μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί, σε …σχεδιαστές και αντισχεδιαστές!
Ας μην εκπλαγούμε αν ακούσουμε τον Αλέξη Τσίπρα να αναφέρεται στην «Ελλάδα 0.0».
Βέβαια, εδώ τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα ώστε να παίζει το άσπρο-μαύρο. Γι’ αυτό, οι κινητοποιήσεις θα είναι σε πλαίσιο συντεχνιακό – ανάλογα με το ποιος θίγεται από τις προτεραιότητες του Σχεδίου και τις μεταρρυθμίσεις.
Οι Αχτσιόγλου και Χαρίσης έδωσαν, εξάλλου, το στίγμα: να ξεσηκωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που παράγουν δημόσια αγαθά, δάσκαλοι και καθηγητές και, βέβαια, όσοι έχουν υποφέρει από την πανδημία και πιστεύουν ότι η κυβέρνηση φταίει για τον πόνο τους.
Θα τολμούσα την πρόβλεψη ότι η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να φέρει ένα νέο διχασμό δεν πρέπει να υποτιμηθεί.
Το σχέδιο «Ελλάδα 2.0», πράγματι φέρνει ανατροπές και αλλαγές, σε μία κοινωνία ταλαιπωρημένη από την δεκαετία των μνημονίων (όπου ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο μόνος πιστός οπαδός τους) και εξουθενωμένη από την πανδημία.
Τα ψεύτικα ωραία λόγια και οι πλούσιες έωλες υποσχέσεις θα βρουν εύφορο έδαφος.
Το Σχέδιο, ταυτόχρονα, είναι πολύπλοκο και περίπλοκο. Που σημαίνει πως δεν θα είναι εύκολα κατανοητό από το πλατύ κοινό. Αναπόφευκτα, ο κάθε πολίτης θα επικεντρωθεί στο συγκεκριμένο στόχο του Σχεδίου που τον αφορά. Κι εδώ είναι ο κίνδυνος: οι πολλές μικρές αντιδράσεις να δημιουργήσουν χωρίς να το επιδιώκουν οι ίδιες μία κρίσιμη μάζα αντίστασης –που αυτήν τότε θα οικειοποιηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ.
Στην σημερινή εποχή και όπως έχει αποδείξει εξάλλου η εμπειρία της εικοσαετίας που πέρασε, οι «από πάνω αλλαγές» δύσκολα γίνονται αποδεκτές από την κοινωνία.
Η επιτυχία του κρίσιμου αυτού εγχειρήματος εξαρτάται από την δημιουργία ενός ενάρετου κύκλου ανταλλαγής απόψεων ανάμεσα στους ηγέτες και τους πολίτες.
Για να πετύχει το Σχέδιο, η κυβέρνηση οφείλει να το κάνει σύνθημα και να το επενδύσει με καμπάνια προεκλογικής μορφής. Αν έχει συναίσθηση του κινδύνου, θα βρει τους υλικούς και ανθρώπινους πόρους για να το κάνει.