Με το τέλος του Καλοκαιριού φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην λήξη του bear market rally εν αναμονή των προβλημάτων που είναι μπροστά μας. Άλλωστε, τα συμπεράσματα από την συνάντηση του Jackson Hole δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας.

Αυτός είναι και ό λόγος που διαβάζω με πολύ προσοχή και σεβασμό αναλύσεις τόσο για την ευρύτητα αποδοχής του ΧΑΑ από επενδυτές του εξωτερικού, όσο και ποιο συγκεκριμένα την προέλευση και στόχευση των μέχρι σήμερα επενδυμένων σε αυτό κεφαλαίων. Εν μέσω βέβαια οικονομικής κρίσης και περιβάλλοντος αύξησης των επιτοκίων, τόσο από ΕΚΤ, όσο και από Fed, τα ίδια funds που διαμόρφωναν «προωθώντας» την θετική εικόνα του χρηματιστηρίου και ιδιαίτερα των τραπεζών, είναι εκείνα που κατά τα φαινόμενα ρευστοποίησαν τις θέσεις τους σε πρώτη ευκαιρία.

Σε αυτή την ρηχή σχεδόν ανύπαρκτη αγορά που ονομάζεται Ελληνικό Χρηματιστήριο ουδείς ενοχλείται από επαναλαμβανόμενα φαινόμενα «μονόπλευρου επηρεασμού» του. Ουδείς αναδεικνύει το γεγονός ότι έχει προ πολλού σταματήσει να λειτουργεί ως βραχίονας ουσιαστικής ανάπτυξης, ακόμα και όταν γίνονται κάποιες εκδόσεις ομολογιακών δανείων οι κάτοχοι των οποίων σήμερα θα πρέπει να προβληματίζονται ιδιαίτερα.

Ουδείς προβληματίζεται από το γεγονός ότι ακόμα και τις «καλές» ημέρες, ο τζίρος δεν είναι μόνον αναιμικός, αλλα επιπρόσθετα δημιουργεί εξαιρετικά επικίνδυνες συνθήκες που είναι δυνατόν να παραπέμψουν σε χειραγώγηση. Εις βάρος βέβαια των “non insiders” για να λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους. Ποιο απλά, εις βάρος των μικρών επενδυτών που σε λίγα χρόνια θα εκλείψουν.  Όλα αυτά δε συνεχίζουν και μετά την έλευση της νέας διοίκησης του Χρηματιστηρίου. Παρά το γεγονός ότι πολλά δημοσιεύματα παρουσίαζαν τον κύριο Κοντόπουλο ως επαγγελματία του χώρου που θα μεταφέρει στην «Λεωφόρο Αθηνών» την φιλοσοφία του City.

Μπορεί να θεωρείται ως σημαντική πληροφορία το γεγονός ότι έχουν επενδυθεί στο ΧΑΑ από «ξένους» επενδυτές 7 δις ευρώ τα τρία τελευταία χρόνια και αυτό να αναδεικνύεται ως επιτυχία. Θα πρέπει όμως και πάλι να εστιάσουμε στο γεγονός ότι οι αριθμοί δεν «εμφανίζουν» πάντα την πραγματική εικόνα. Ίσως ποιο συγκεκριμένα, αναδεικνύουν την αλήθεια που επιθυμεί ο καθένας να δώσει ανάλογα με την πλευρά που καλείται να υποστηρίξει. Ειδικά αν συνδέσουμε την δυναμική κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου με την πορεία του ΑΕΠ.

Όταν οι ξένοι επενδυτές – ευτυχώς υπάρχουν και αυτοί παρά το γεγονός ότι δεν χαρακτηρίζονται από μακροπρόθεσμη επενδυτική πολιτική- ελέγχουν σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύονται, περί τα 40δις ευρώ μίας αγοράς με κεφαλαιοποίηση περίπου 60 δις, ενώ το 2019 ήλεγχαν 32 δις σε μία κεφαλαιοποίηση 50 δις, προκύπτουν δύο απλά ζητήματα που αναδεικνύουν την προβληματική λειτουργία – με όρους καθαρά αναπτυξιακά εξυγιαντικούς- του χρηματιστηρίου.

Το πρώτο αφορά το γεγονός ότι σταθερά ποσοστό άνω του 60% της κεφαλαιοποίησης του ΧΑΑ ελέγχεται από ξένους επενδυτές. Με δεδομένη την φιλοσοφία συμμετοχής τους – όπως αποδεικνύεται συνεχώς- το στοιχείο αυτό δεν πρέπει να λαμβάνει θετική ανάγνωση. Κατά δεύτερον, όσοι αναδεικνύουν την κατά 8 δις αύξηση «ελεγχόμενης» κεφαλαιοποίησης από ξένους από το 2019, δεν λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι τον τελευταία ενάμιση χρόνο τα στοιχεία πληθωρισμού στις ΗΠΑ κατά μέσο όρο δείχνουν πληθωρισμό άνω του 8%. Για δεν την χώρα μας αυτό το νούμερο αγγίζει το 12%. Στοιχεία που δεν αξιολογούνται όταν συζητάμε για πραγματική αύξηση «ενδιαφέροντος».

Αντιλαμβάνομαι πως η αγορά και οι παράγοντες αυτής έχουν ανάγκη να «πιαστούν» από κάπου για να αναδειχθεί – έστω και μέσω επικοινωνιακής ανάλυσης αριθμών και μεγεθών – κάποιος ρόλος, προκειμένου να διατηρηθεί η ψευδαίσθηση της αναπτυξιακής παρέμβασης της αγοράς.  Κρίνω σκόπιμο όμως να επισημάνω πως θα είχε μεγαλύτερη σημασία η προσέγγιση του ρόλου του ΧΑΑ με ειλικρινή κριτική στάση. Μόνον τότε θα διαφύγουμε όλοι από τα πλασματικά επίπεδα εφησυχασμού και συντήρησης μίας εικόνας απαξίωσης ενός φορέα που θα έπρεπε να λειτουργεί αναπτυξιακά για όλη την οικονομία και όχι ως μέσο κάλυψης των επενδυτικών αναγκών ορισμένων μόνον υγιών εταιριών.

Παρά την διαφαινόμενη κρίση των αγορών, ο νέος Διευθύνων του Χρηματιστηρίου κύριος Κοντόπουλος- έμπειρος περί των διεθνών αγορών- θα πρέπει άμεσα να επιλέξει μεταξύ είτε της ειλικρινούς αναγνώρισης της απαξίωσης και της ανάγκης ουσιαστικών – μη βολικών – εκσυγχρονιστικών και ανανεωτικών δράσεων από πλευράς του, είτε της βολικής επικοινωνιακής ανάδειξης κάποιων αριθμητικών δεδομένων, που μόνον τους εκτός αγοράς είναι δυνατόν να παρασύρουν.

Οι κάποιες επιτυχημένες εξαγορές, ή εκδόσεις ομολογιακών ή ακόμα και το γεγονός ότι κάποιες εταιρίες προγραμματίζουν την εισαγωγή τους δεν αποτελεί καμία απολύτως ένδειξη ότι κάπως μεταβάλλεται ο ρόλος του ΧΑΑ. Επιπρόσθετα μπορεί  να ολοκληρώθηκαν οι εξυγιαντικές κινήσεις των τραπεζών – σημειωτέον εξαγγέλλονται και υλοποιούνται εδώ και δέκα χρόνια περίπου – οι τιμές τους όμως ακολούθησαν την πτώση των διεθνών αγορών ενώ δεν ακολούθησαν με την ίδια δυναμική την άνοδο. Την ίδια στιγμή κάποια δημοσιεύματα εμφανίζουν τις διοικήσεις τους να προβληματίζονται (για ακόμα μία φορά) με τις πολιτικές εξελίξεις.

Κατά τις εκτιμήσεις των περισσοτέρων επενδυτικών οίκων με πρόσφατη αυτή της  Goldman Sachs, αλλά και του Bloomberg, αναμένεται βίαιη προσγείωση, ύφεση και πληθωρισμός που θα οδηγήσουν σε sell off. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που οι BofA και JP Morgan διατηρούν αρνητική στάση έναντι των μετοχών και η Eurobank equities συστήνει μείωση θέσεων.

Μήπως εν μέσω της κρίσης είναι ευκαιρία για την νέα διοίκηση του Χρηματιστηρίου επιτέλους να δράσει προκειμένου να είναι σε κάποια ετοιμότητα ανάδειξης του ρόλου του ΧΑΑ όταν ο υφεσιακός κύκλος θα αρχίσει να αντιστρέφεται; Εκτός αν αναγνωρίζεται η αδυναμία δράσης προς αυτή την κατεύθυνση, οπότε ίσως θα ήταν καλύτερο να παραδώσουμε την διοίκηση μέσω απορρόφησης του ΧΑΑ  από άλλο ισχυρότερο χρηματιστήριο;

Αν αυτό δεν αποτελεί επιλογή, μήπως είναι ευκαιρία ο κύριος Κοντόπουλος να διευρύνει το πεδίο των όποιων εξυγιαντικών και αναπτυξιακών σχεδίων που αναμένονται πέρα από τις εξαγγελίες για μείωση του κοστολογίου εισαγωγής και διατήρησης των εισηγμένων; Μήπως είναι καιρός να συναντηθεί με όλους τους θεσμικούς φορείς της αγοράς – γνωρίζω τουλάχιστον έναν που δεν έχει κληθεί να καταθέσει τις απόψεις του – για να αποκτήσει πραγματική αίσθηση των αναγκών, όχι μόνον των μεγάλων “παικτών», που συνεχώς μειώνεται ο αριθμός τους, αλλά των μικρών που τείνουν να εξαλειφθούν;

Η περίοδος του φθηνού και άφθονου χρήματος τελείωσε. Κατά συνέπεια, αν στο ΧΑΑ την περίοδο της παγκόσμιας ρευστότητας οι διοικήσεις αδυνατούσαν να «προκαλέσουν» την εισροή μακροπρόθεσμων σοβαρών και  όχι ευκαιριακών κεφαλαίων, θα πρέπει σοβαρά να σκεφθούν οι παράγοντες της αγοράς τι θα πρέπει να αναμένεται σε περίοδο πληθωρισμού. Η ακόμα τι μπορούν ή τι δεν μπορούν να κάνουν για την επόμενη ημέρα. Ας αναλογισθούν λοιπόν εκείνοι που επιδιώκουν να αναδεικνύουν μόνον τα θετικά σημεία του χρηματιστηρίου, τι θα σημάνουν αυτές οι εξελίξεις. Άλλωστε την περίοδο που διανύουμε, η ανυπαρξία τζίρων και ουσιαστικών επενδυτών είναι αυταπόδεικτη.

Διαβάστε επίσης:

Goldman Sachs: Η ενεργειακή κρίση φέρνει ευρύτερη ύφεση στην Ευρώπη