Η φράση του Mario Draghi «ότι χρειάζεται», έχει γίνει πλέον το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. 

Παραμερίζοντας τις εσωτερικές αντιδράσεις, η Christine Lagarde οδηγεί τον οργανισμό στο δρόμο του ναυαγοσώστη, προσπαθώντας να υλοποιήσει δύο στόχους: να δώσει χρόνο στην δυσκίνητη Ευρωπαϊκή Ένωση να θέσει σε λειτουργία το Ταμείο Ανάκαμψης και, ταυτόχρονα, να αποδώσει στην ΕΚΤ τον ρόλο που της αρμόζει. 

Είναι γεγονός ότι πάντα η Ε.Ε. κινείται αργά: καθυστερεί στην λήψη αποφάσεων και δύσκολα αλλάζει ρότα. 

Τώρα, η κατάσταση έχει χειροτερέψει: η σταδιακή ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η προσπάθεια να υπάρξει μία μορφή κορυφαίας εκπροσώπησης με τον πρόεδρο του Συμβουλίου και ενιαίας εξωτερικής πολιτικής με τον εκπρόσωπο επί των εξωτερικών υποθέσεων, έχει δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον όπου ο κάθε θεσμός προσπαθεί να κερδίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επιρροή για τον εαυτό του. 

Η ταχεία διεύρυνση με όρους καθαρά γεωπολιτικούς αποδυνάμωσε την ήδη ασθενή συνοχή της Ένωσης και επέφερε πρόσθετες δυσκολίες στον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενιαίων πολιτικών. 

Παρά την ένταση της υγειονομικής κρίσης και τον επείγοντα χαρακτήρα που οφείλουν να έχουν τα μέτρα για την αντιμετώπιση της, σήμερα η Ε.Ε. δεν μπορεί να επισπεύσει τις πολύπλοκες και εν πολλοίς αχρείαστες διαδικασίες που απαιτούνται για να αποφευχθεί μία βαθιά ύφεση και τα βαρύτατα πλήγματα που θα αυτή θα επιφέρει στην κοινωνική συνοχή. 

Η Γερμανική προεδρία

Διότι όσο καθυστερούν τα σωστικά μέτρα τόσο θα είναι πιο επώδυνη και πιο χρονοβόρα η έξοδος από τα τάρταρα. 

Ήδη, ο αρχικός στόχος της Γερμανικής προεδρίας να έχει επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και του Κοινοβουλίου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου δεν υλοποιήθηκε. 

Όταν και αφού υλοποιηθεί θα πρέπει να εγκριθεί από το κάθε εθνικό κοινοβούλιο. Η άνοιξη του 2021 διαφαίνεται ως…όνειρο. 

Αν η όλη διαδικασία έχει ολοκληρωθεί μέχρι το καλοκαίρι και αν το Ταμείο καταφέρει να εγκρίνει τα εθνικά σχέδια και να μοιράσει χρήματα μέχρι το φθινόπωρο θα είναι ένα μικρό θαύμα.

Παράλληλα, ενώ η πανδημία θερίζει και οι προοπτικές γρήγορης ανάκαμψης απομακρύνονται όλο και περισσότερο, η Επιτροπή δεν μπορεί να προχωρήσει γρήγορα και αποφασιστικά στην αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης – δηλαδή στην αναθεώρηση των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων που θεσπίστηκαν σε άλλες εποχές. 

Μάταια το ίδιο το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο ζητά να υπάρξει συμφωνία για την αλλαγή—ουσιαστικά να επιβεβαιωθεί κάτι που ήδη συμβαίνει. 

Η επίσημη αλλαγή του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, ψυχολογικά θα διευκολύνει τις κυβερνήσεις και τις αγορές στην αντιμετώπιση της βαθιάς ύφεσης. 

Παράλληλα, η αναθεώρηση της αρχής να «τιμωρείται» η υπέρβαση του ορίου του 60% του ΑΕΠ για το δημόσιο χρέος θα αποτελεί αναγνώριση της νέας πραγματικότητας και ένα ακόμα έμμεσο βήμα προς την δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού δημοσίου χρέους. 

Αναγνωρίζοντας τις διαδικαστικές καθυστερήσεις και εκτιμώντας ότι η ανάκαμψη αργεί, με ρεαλισμό η ηγεσία της ΕΚΤ τπό τη Christine Lagarde προσανατολίζεται στην επέκταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων. 

Το αρχικό ποσό του 1,35 τρισ. ευρώ που έδωσε η επικεφαλής της ΕΚΤ Christine Lagarde είχε θεωρηθεί «κολοσσιαίο», αλλά σήμερα, με βάση τις εξελίξεις, χαρακτηρίζεται ως μάλλον ανεπαρκές. 

Πρόσθετες αγορές απο τη Christine Lagarde

Οι επιλεκτικές διαρροές για πρόσθετες αγορές της τάξης των 500 δισ. ευρώ απο την Christine Lagarde φαίνεται πως δεν απέχουν από την πραγματικότητα. 

Αντίθετα, βέβαια, με την FED, η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγοράσει εταιρικά ομόλογα. Στόχος της οφείλει να είναι η υπέρβαση κι αυτού του περιορισμού.  

Η Ε.Ε. δεν έχει πλέον την πολυτέλεια των καθυστερήσεων.

Η ριζική αλλαγή στην θέση της Γερμανίας αναφορικά με την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων το αποδεικνύει. 

Η Επιτροπή λειτουργεί, όμως, περίπου να σαν να μην υπάρχει η πραγματικότητα της πανδημίας. Παράδειγμα, η εξαιρετικά βραδεία πρόοδος στην οργάνωση του εγχειρήματος για το μέλλον της Ευρώπης. 

Τα εμπόδια στον δρόμο της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν υποτιμούνται. Αλλά «οι καιροί ου μενετοί». 

Αν η πρόοδος απαιτεί την περαιτέρω σμίκρυνση της Ε.Ε. –μετά το Brexit – αν οι Ουγγαρία και Πολωνία παίζουν τον ρόλο του αρνητή επειδή δεν σέβονται την δημοκρατία, η έξοδος τους θα είναι κέρδος για την Ευρώπη.