Αφορμή για το σημερινό σχόλιο είναι η απανταχού παρούσα τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ ή ΑΙ). Η επέλαση της είναι τόσο γρήγορη, οι επιπτώσεις της τόσο ευρείες, που ο κοινωνικός ιστός βρίσκεται ήδη σε αναταραχή. Στα αμέσως επόμενα χρόνια η τρικυμία θα αποτελεί την κανονικότητα.

Άλλα κράτη έχουν καταφέρει να διευθετήσουν την παροχή δημοσίων αγαθών ποιοτικότερα και αποτελεσματικότερα από εμάς. Είναι, έτσι, πιο έτοιμα να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες αλλαγές που κυοφορούνται. Δεν ισχυρίζομαι ότι έχουν λύσει όλα τα προβλήματα που σχετίζονται με την πληρότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών που οφείλει να παρέχει το κράτος. Αλλά, οι περισσότεροι εταίροι μας είναι σε καλύτερη μοίρα από εμάς με αναφορά στην ποιότητα και την κάλυψη που προσφέρουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας, ασφάλειας, δικαιοσύνης και διαφάνειας.

Στο έλλειμμα που ήδη αντιμετωπίζουμε έρχονται να προστεθούν οι αρνητικές και θετικές επιπτώσεις της ΤΝ. Είναι γεγονός ότι η έλευση και εξέλιξη της δημιούργησε, δημιουργεί και θα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, θα ανοίγει νέες προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, νέες ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης.

Αυτή είναι η μία πλευρά. Ιστορικά, όμως, έχει καταγραφεί ότι σε περιόδους μεγάλων αλλαγών, στην πρώτη φάση οι αρνητικές επιπτώσεις υπερέχουν των θετικών. Οι νέοι άνεργοι θα είναι περισσότεροι από τους νέους απασχολούμενους. Οι ψηφιακά ανεπαρκείς θα είναι πολύ περισσότεροι από τους επαρκείς. Οι νέες επαγγελματικές και κοινωνικές ευκαιρίες θα αφορούν πολύ λιγότερους σε σύγκριση με αυτούς που θα αισθάνονται (και θα είναι) καθηλωμένοι, σχεδόν περιθωριακοί.

Η κυβέρνηση έχει, χωρίς αμφιβολία, διπλό αγώνα: να βελτιώσει όλα όσα αφορούν την υπάρχουσα καθημερινότητα του πολίτη και, ταυτόχρονα, να αρχίζει να προετοιμάζεται η ίδια και να προετοιμάζει την κοινωνία για το οικονομικό και κοινωνικό τσουνάμι που ήδη διαφαίνεται στον ορίζοντα.

Στο πλαίσιο αυτό, η μεταρρυθμιστική προσπάθεια για ένα πιο σύγχρονο κράτος θα πρέπει  να συμπληρωθεί και να συμβαδίζει, με την εισαγωγή ανεξάρτητων θεσμών με στόχο την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων της ΤΝ. Το θέμα, βέβαια, δεν είναι απλά διαχειριστικό αλλά, σε ακόμη πιο σημαντικό βαθμό, πνευματικής ανεξαρτησίας, ενημέρωσης και αποφασιστικότητας.

Τα εργαλεία υπάρχουν. Πολλά απ’ αυτά τα χρησιμοποίησε η κυβέρνηση στην διάρκεια της πανδημίας: ταχύτητα, αποτελεσματικότητα, ικανοί μηχανισμοί πρόβλεψης, πειθαρχία, ευρηματικότητα. Είναι αυτά που αποκαλούμε «μεταβιβάσιμα εργαλεία»— πάντα απαραίτητα σε όλες τις καταστάσεις. Αν πρόκειται, όμως, (για παράδειγμα) να μπορεί η γραφειοκρατία του υπουργείου εσωτερικών να ναρκοθετεί την δουλειά του υπουργείου ψηφιακής διακυβέρνησης, τότε…πάμε για βρούβες.

Να θυμηθεί, ίσως, ο πρωθυπουργός τις ημέρες του στο τότε υπουργείο διοικητικής μεταρρύθμισης και πως τότε πολέμησε την γραφειοκρατία – και όχι μόνο; Το ίδιο απαιτείται και τώρα. Όσοι πιστοί και ικανοί, προσέλθετε. Οι υπόλοιποι καλύτερα σπίτι τους Γιατί, το μόνο που δεν έχουμε είναι άνεση χρόνου.

Διαβάστε επίσης

Αντίπαλος της κυβέρνησης είναι η καθημερινότητα όχι ο Κασσελάκης και ο Ανδρουλάκης