Αντώνης Κεφαλάς
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κανένα γεγονός που πηγάζει από την εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο, χωρίς ταυτόχρονα να παρουσιάζονται και να αναλύονται οι πρόσθετες διαστάσεις του και επιπτώσεις.
Δυστυχώς, ορισμένοι Έλληνες αρθρογράφοι καθώς και επιφανείς πολιτικοί, έχουν υιοθετήσει αυτήν ακριβώς την προσέγγιση με αναφορά στην Συμφωνία των Πρεσπών.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η συζήτηση και κατανόηση του προβλήματος θα τείνει να εξελιχθεί ως μέρος της εσωτερικής –και μάλιστα κομματικής—ατζέντας, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ευρύτεροι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την συμπεριφορά του VMRO, του Μιτσκόσκι, της Ντράβκοβα.
Οι εξελίξεις συνδέονται άμεσα, εξάλλου, με αυτές στην Ε.Ε. καθώς ουσιαστικά δημιουργούν την προέκταση του φιλορωσικού άξονα που ξεκινά από την Μόσχα και κατευθύνεται προς το Βελιγράδι, την Βουδαπέστη και τώρα φτάνει στα Σκόπια.
Μπορεί το δίδυμο Βόρεια Μακεδονία- Ουγγαρία να ανήκει στο ΝΑΤΟ, αλλά είναι μάλλον σαφές ότι ο νέος άξονας λειτουργεί σε πολιτικό επίπεδο που τείνει να υπονομεύσει το στρατιωτικό σκέλος της αμυντικής συμμαχίας.
Η άνοδος του VMRO αποτελεί επιτυχία για τον Πούτιν, ενισχύει τον Ορμπάν ως υπονομευτή της ευρωπαϊκής ενότητας και είναι μουσική στα αυτιά της Σερβίας, που ασφυκτιά από τις συμφωνίες των Πρεσπών σε συνδυασμό με αυτές της Οχρίδας (Αλβανία), και Φιλίας (με την Βουλγαρία) που στην ουσία απομόνωσαν το Βελιγράδι από την αρχιτεκτονική της Ε.Ε.
Στο πλαίσιο αυτό χωρίς βαθύτερη σκέψη κραδαίνει η Ελλάδα το φόβητρο να παγώσει τις διαδικασίες ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε., και δεν λαμβάνει υπόψιν το γεγονός ότι αυτό ακριβώς φαίνεται να επιδιώκουν η Ρωσία και η Σερβία—ίσως τώρα και το VRMO.
Η απαξιωτική αποστροφή του Μιτσκόσκι προς την Ελλάδα, της μορφής «εγώ θα λέω ότι θέλω, εσείς τρεχάτε να βρείτε δικαίωση στην Χάγη», αυτό δείχνει και στην βάση αυτή πρέπει να ερμηνευτεί.
Για τον Πούτιν, μία Βόρεια Μακεδονία που δεν ανήκει στην Ε.Ε. αποτελεί νίκη στην προσπάθεια του να αποδυναμώσει το περικύκλωμα της χώρας του από εχθρικές δυνάμεις (όπως τις χαρακτηρίζει).
Ιδιαίτερα διότι θεωρεί την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ ως ένα χωρίς σημασία γεγονός, με δεδομένη την εξαιρετικά μειωμένη στρατιωτική ισχύ της συγκεκριμένης χώρας και τις βάσιμες αμφιβολίες του αν το ΝΑΤΟ θα επέμβει σε όφελος της Βόρειας Μακεδονίας.
Στον αντίποδα αυτών των γεωπολιτικών διαστάσεων, είναι το ερώτημα αν η συμπεριφορά των Ντράβκοβα-Μιτσκόσκι μπορεί να ανοίξει τις πύλες ενός νέου εθνικισμού με αντικείμενο την Μεγάλη Βουλγαρία και την Μεγάλη Αλβανία; Στο σημείο αυτό υπεισέρχεται η εθνικιστική πολιτική του Έντι Ράμα και του Άλμπιν Κούρτι.
Αν τα Τίρανα και η Πρίστινα εξελίξουν τον πασιφανή εθνικισμό τους εισάγοντας σημαντικά στοιχεία αλυτρωτισμού—με όλες τις υπολανθάνουσες ή φανερές θρησκευτικές προεκτάσεις του– τότε τα Βαλκάνια μπορεί να αποτελέσουν πραγματική πυριτιδαποθήκη με επιπτώσεις σε όλη την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό ως παρένθεση εμφανίζεται η μη κύρωση των τριών μνημονίων της Συνθήκης των Πρεσπών από την Ελλάδα.
Βέβαια, για τα δύο από τα τρία μνημόνια (την ανάληψη από την Ελλάδα της επιτήρησης του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας και την οικονομική συνεργασία) η καθυστέρηση μόνο ως υποχώρηση απέναντι στο εθνικιστικό μέρος της ελληνικής κοινωνίας ερμηνεύεται και θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως λάθος.
Για το τρίτο που αφορά την διευκόλυνση της πορείας της Βόρειας Μακεδονίας προς την Ε.Ε. η σημασία του είναι περιορισμένη — διότι έτσι κι αλλιώς η πιθανή ένταξη εξαρτάται από την ευρύτερη τήρηση της Συμφωνίας και όχι από ένα μνημόνιο.
Η αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ) ζητά την εσπευσμένη υπογραφή τους. Αν η κυβέρνηση το κάνει τότε θα ερμηνευτεί ως υποχώρηση πανικού μπροστά στην «σκληρή» στάση του αρχηγικού δίδυμου της Βόρειας Μακεδονίας.
Αν δεν το κάνει, δεν αλλάζει η εσωτερική-κομματική εικόνα. Πιο ουσιαστικό είναι το θέμα της απαλοιφής των αναφορών στον αλυτρωτισμό και της ουσιαστικής κατάργησης της σχετικής επιτροπής που μάλλον έχει ολοκληρώσει το έργο της, αλλά ούτε αυτό διαφοροποιεί τους ευρύτερους με τις σοβαρές γεωπολιτικές προεκτάσεις τους κινδύνους.
Η Συμφωνία των Πρεσπών είχε εγγενή προβλήματα.
Σήμερα, όμως, πέρα από τα διμερή θέματα με την Ελλάδα, αποτελεί μέρος της Βαλκανικής και Ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.
Αν θέλουμε στην Ελλάδα να κάνουμε σοβαρή συζήτηση για τα επόμενα βήματα μας, ας ξεκινήσουμε εξετάζοντας τους κινδύνους του φιλορωσικού άξονα κι ας αφήσουμε κατά μέρος τις μεγαλεπήβολες αντιπολιτευτικές εκφορές που χρησιμεύουν μόνο να χειροτερεύουν την κατάσταση.
Γιατί, σε επίπεδο πρώτων εντυπώσεων νικητής είναι ο Πούτιν.
Διαβάστε επίσης:
Το βαθύτερο νόημα της έλλειψης εργατικών «χεριών»
O Κασσελάκης πουλά τον εαυτό του με τον ΣΥΡΙΖΑ στα αζήτητα
ΟΔΔΗΧ: Με το βλέμμα στην δεκαετία του 2030
