Σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας αβεβαιότητας και μεταβλητότητας και σε μια εποχή που η οικονομική ανθεκτικότητα δοκιμάζεται, η κεφαλαιαγορά συνιστά πυλώνα οικονομικής ενδυνάμωσης, καθώς προσφέρει ουσιαστικά εργαλεία και δυνατότητες βιωσιμότητας και ανάπτυξης.

Η κεφαλαιαγορά αποτελεί forum που συνδέει εκδότες κεφαλαίου και επενδυτές σε ένα απόλυτα ρυθμιζόμενο και διαφανές περιβάλλον, εντός του οποίου συναντώνται και ικανοποιούνται τα συμφέροντα των επιχειρήσεων που αναζητούν χρηματοδότηση και των επενδυτών που αναζητούν αποδοτική αξιοποίηση των κεφαλαίων τους.

Το αυστηρά ρυθμιζόμενο πλαίσιο προληπτικής και κατασταλτικής εποπτείας, η διαφάνεια, η προστασία των επενδυτών, η συνεχής αποτίμηση, η εταιρική διακυβέρνηση, οι αρχές βιωσιμότητας, είναι οι κύριοι παράγοντες που θέτουν τα θεμέλια της εμπιστοσύνης στην κεφαλαιαγορά και αναδεικνύουν τη σημασία της.

Ο ρόλος της κεφαλαιαγοράς στο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι αναδεικνύεται όλο και περισσότερο τους τελευταίους μήνες, μετά τις Εκθέσεις Ντράγκι και Λέττα και την αναβίωση της ένωσης των κεφαλαιαγορών της ΕΕ, μέσω της (νέας) Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων. Με τις αρχές της νέας Ένωσης τίθενται οι βασικοί στόχοι της ΕΕ για την ανάδειξη της κεφαλαιαγοράς ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας. Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην καλύτερη διοχέτευση αποταμιεύσεων προς τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση της Ευρώπης από εξωτερικούς παράγοντες.

Βασικό στόχο αποτελεί η μείωση του κατακερματισμού των αγορών και η δημιουργία μίας ενιαίας ευρωπαϊκής εποπτικής αρχής που θα επιτρέψει την εποπτεία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι Εκθέσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση μέσω κεφαλαιαγορών, καθώς η Ευρώπη εξαρτάται υπερβολικά από τις τράπεζες σε σύγκριση με άλλες μεγάλες οικονομίες, γεγονός που δυσχεραίνει τη χρηματοδότηση καινοτόμων και ταχέως αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων. Επίσης, προτείνεται η δημιουργία ασφαλών ευρωπαϊκών επενδυτικών προϊόντων και η διασύνδεση των εθνικών κεφαλαιαγορών, προκειμένου να αυξηθούν οι επενδύσεις.

Η ανάγκη μείωσης του ρυθμιστικού βάρους και προσαρμογής του πλαισίου ανταγωνισμού για την υποστήριξη κρίσιμων για την ΕΕ τομέων, όπως οι υποδομές, οι τεχνολογίες αιχμής / τεχνητής νοημοσύνης και η άμυνα, αναφέρεται, επίσης, ως επιτακτική.

Το σχετικό σχέδιο δράσης αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ενιαίας και δυναμικής κεφαλαιαγοράς, που θα προσελκύσει επενδυτές, θα τονώσει τη ρευστότητα και θα δημιουργήσει ένα μέγεθος ικανό να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση να ανταγωνιστεί τις διεθνείς αγορές, ιδίως, της Αμερικής και της Κίνας.

Στόχοι όπως η ενθάρρυνση της αποταμίευσης και των επενδύσεων, η χρήση της τεχνολογίας, η χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η αύξηση της ανταγωνιστικότητας, η αποτελεσματική εποπτεία μέσω νέων εργαλείων, είναι αναγκαίο να υλοποιηθούν άμεσα και συντονισμένα.

Στο ίδιο πλαίσιο, η Εθνική Στρατηγική για την Kεφαλαιαγορά βασίζεται σε έξι πυλώνες: ενίσχυσης ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου, προώθηση fintech και ESG, ψηφιοποίηση διαδικασιών, ενίσχυση της ζήτησης στην κεφαλαιαγορά, ανάπτυξη χρηματοοικονομικής παιδείας, παροχή φορολογικών κινήτρων και κινήτρων εισαγωγής στο χρηματιστήριο.

Ομοίως, το πενταετές Στρατηγικό Πλάνο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (μέχρι το 2027), αναλύεται σε πέντε άξονες: προστασία Επενδυτών, βιώσιμη Χρηματοδότηση, ψηφιακό μετασχηματισμό και καινοτομία, διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου και απλούστευση των απαιτήσεων και διαδικασιών, συνεργασία με Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.

Ώστε, η ενίσχυση της δυναμικής της κεφαλαιαγοράς βρίσκεται, αναμφίβολα, στο επίκεντρο των πολιτικών και των μεταρρυθμίσεων.

Σε αυτό το πνεύμα, ο νόμος για την Ελληνική Κεφαλαιαγορά, που ψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα (ν. 5193/2025, ο «Νόμος») με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, περιλαμβάνει σημαντικές διατάξεις υλοποίησης της Ευρωπαϊκής και εθνικής στρατηγικής, ενσωματώνοντας προτάσεις των φορέων και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, στο πλαίσιο των κοινών μας στόχων.

Ο ίδιος ο Νόμος, τόσο στον τίτλο όσο και στην περιγραφή του αντικειμένου του, δίνει έμφαση στην «ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς με τη βελτίωση της λειτουργίας του Χρηματιστηρίου, την ενθάρρυνση της ζήτησης και της διάθεσης επενδυτικών προϊόντων, τη θέσπιση φορολογικών και άλλων κινήτρων».

Τα επιμέρους άρθρα περιλαμβάνουν διατάξεις για:

Την ενθάρρυνση της συμμετοχής στην κεφαλαιαγορά,

(α)  με την παροχή φορολογικών κινήτρων και ειδικότερα:

-Χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για δαπάνες εισαγωγής πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε ρυθμιζόμενη αγορά (ενημερωτικού δελτίου, ανάθεσης σε ανάδοχο/σύμβουλο κλπ, φόρων, τελών, χρεώσεων), που πραγματοποιούνται κατά τα έτη 2025 – 2027, με 100% προσαύξηση και ανώτατο όριο της προκύπτουσας ωφέλειας μέχρι 200.000 ευρώ και με την υποχρέωση παραμονής στη ρυθμιζόμενη αγορά για δέκα έτη από την εισαγωγή.

– Μείωση του συντελεστή των τόκων εταιρικών ομολόγων που αποκτώνται από ημεδαπά φυσικά πρόσωπα σε 5% (από 15%).

– Επέκταση των κινήτρων για τους επενδυτικούς αγγέλους σε επενδύσεις σε εταιρίες που εντάσσονται ή είναι ενταγμένες σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης (έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημά τους ποσού έως 50% της εισφοράς τους)

(β) με τη διευκόλυνση των μικρών δημόσιων προσφορών, μέχρι 8 εκατ. Ευρώ, μέσω της απαλλαγής των εκδοτών, που είναι κατά βάση μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από τη δημοσίευση Ενημερωτικού Δελτίου, διαδικασία που επιβαρύνει τις μικρές εκδόσεις με κόστος και γραφειοκρατική διαδικασία, ώστε συχνά αποθαρρύνει τις εισαγωγές στο χρηματιστήριο.

Την ενδυνάμωση των εισηγμένων επιχειρήσεων, που επιτυγχάνεται:

(α) με τον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ), προκειμένου να ενισχυθεί η αποτελεσματικότερη λειτουργία τους και η απήχησή τους στους επενδυτές. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων:

-παρέχεται μεγαλύτερη ευελιξία στις επενδύσεις, οι οποίες επεκτείνονται σε κάθε οικιστικό, τουριστικό, βιομηχανικό και εμπορικό σκοπό,

-εισάγονται βελτιωμένοι κανόνες αποτίμησης της ακίνητης περιουσίας τους και υποχρέωση ασφάλισης όλων των ακινήτων της.

-προβλέπεται η δυνατότητα εκμετάλλευσης μονάδων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της ακίνητης περιουσίας της ίδιας της ΑΕΕΑΠ και του ομίλου της

=παύει η υποχρέωση λειτουργίας των ΑΕΕΑΠ ταυτόχρονα υπό το καθεστώς που ισχύει για τους Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων τη διευκόλυνση των διασυνοριακών συναλλαγών των Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες, και των Οργανισμών Εναλλακτικών Επενδύσεων

(β) την ανάπτυξη της Εναλλακτικής Αγοράς μέσω της διευκόλυνσης της μεταφοράς εταιριών από την Κύρια Αγορά και της δυνατότητας παραμονής σε αυτήν αντί της διαγραφής

(γ) τη δυνατότητα προσέλκυσης αλλοδαπών εταιριών, ιδίως καινοτομίας και τεχνολογίας, μέσω μετοχών με πολλαπλά δικαιώματα ψήφου

(δ) την απλοποίηση των απαιτήσεων για την τροποποίηση των όρων ομολογιακών δανείων που είναι εισηγμένα στην Κύρια Αγορά ή διαπραγματεύονται στην Εναλλακτική Αγορά, με τη μείωση των ποσοστών απαρτίας και πλειοψηφίας για τη λήψη αποφάσεων

Την κατάργηση τεχνικών εμποδίων πρόσβασης στην αγορά, ιδίως:

με την ενδυνάμωση της συμμετοχής μεγάλων θεσμικών χαρτοφυλακίων μέσω της επέκτασης του θεσμού των συλλογικών λογαριασμών (omnibus accounts) και σε Οργανισμούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες  (ΟΣΕΚΑ) και Οργανισμούς Εναλλακτικών Επενδύσεων (ΟΕΕ)

Τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των εποπτικών μηχανισμών, μέσω της υιοθέτησης νέων εργαλείων, όπως;

(α) θέσπιση μηχανισμών πρόληψης και ελέγχου του greenwashing, ιδίως των εκδόσεων Ευρωπαϊκών Πράσινων Ομολόγων (EU Green Bonds) για τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικά βιώσιμων επενδύσεων, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα έσοδα πράγματι διοχετεύονται σε «πράσινες» δράσεις

(β) θέσπιση  συγκεκριμένων εργαλείων διαχείρισης ρευστότητας των αμοιβαίων κεφαλαίων (Liquidity Management Tools), στο πλαίσιο προστασίας των μεριδιούχων και καλύτερης διαχείρισης κινδύνου από τις ΑΕΔΑΚ

(γ) υιοθέτηση του θεσμού του «mystery shopping», τη συλλογή, δηλαδή, πληροφοριών μέσω ειδικά εκπαιδευμένων προσώπων («μυστικών πελατών»), που, υποδυόμενοι τους πελάτες, θα διαπιστώνουν τον τρόπο παροχής ρυθμιζόμενων υπηρεσιών, προκειμένου, οι έλεγχοι που θα ακολουθούν να γίνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά

Την περαιτέρω θωράκιση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με τον εμπλουτισμό των πολιτικών και διαδικασιών της, όπως:

(α) έκδοση αναλυτικών εγχειριδίων ελέγχου καταγγελιών και επιτόπιων ελέγχων

(β) έκδοση ειδικών Κωδίκων δεοντολογίας

(γ) δημοσιοποίηση κατευθυντήριων γραμμών επιβολής κυρώσεων

Με τις παραπάνω ρυθμίσεις (και με λοιπές επιμέρους σχετικές διατάξεις περισσότερο νομοτεχνικού χαρακτήρα), το πλαίσιο εισαγωγής στο χρηματιστήριο, λειτουργίας της αγοράς και άσκησης της εποπτείας της ενισχύεται, εντός των στόχων και κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής και εθνικής στρατηγικής, για την ανάδειξη της κεφαλαιαγοράς ως μηχανισμού χρηματοδότησης και κινητοποίησης κεφαλαίων, με την αξιοποίηση εργαλείων του ενωσιακού δικαίου, την υιοθέτηση προτάσεων τόσο των φορέων της αγοράς όσο και των εποπτικών αρχών και με τη σταθερή και αδιαπραγμάτευτη εφαρμογή των αρχών της διαφάνειας, της προστασίας των επενδυτών και της αποτελεσματικής εποπτείας.

Η ελληνική κεφαλαιαγορά, περισσότερο ενισχυμένη και θωρακισμένη, μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός σταθερότητας, ανθεκτικότητας και ανάπτυξης.

Η Ελληνική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα είναι παρούσα και θα επιτελέσει το θεσμικό της ρόλο ώστε να διατηρηθεί το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα θετικό και σταθερό, παρά τη διεθνή αβεβαιότητα, ώστε να διαμορφώσουμε μια νέα εποχή ανάπτυξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις και για την οικονομία μας συνολικά.

*Αντιπρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Πρόεδρος Συνεγγυητικού Κεφαλαίου