Αντώνης Κεφαλάς
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η έρευνα της διεύθυνσης μελετών (επικεφαλής οικονομολόγος ο κ. Ν. Μαγγίνας) της Εθνικής Τράπεζας αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κολάφους όχι το εκπαιδευτικού συστήματος αλλά πρώτα απ’ όλα των δασκάλων και καθηγητών, όπως και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Αποδεικνύει είτε πως γνωρίζουν την δουλειά τους – γιατί η δουλειά τους είναι να δίνουν στα παιδιά εκείνα τα εργαλεία που θα τους επιτρέψουν να προκόψουν (οι Άγγλοι τα αποκαλούν transferable tools), είτε την γνωρίζουν και σκόπιμα παράγουν αμαθείς, άκριτους, υποψήφιους ανέργους.
Η έρευνα επικεντρώθηκε στην ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και θα σταθώ σε τέσσερα νούμερα: τα 2/3 των επιχειρήσεων που θέλησαν να προσλάβουν για θέσεις υψηλής ειδίκευσης δεν έβρισκαν άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες. Επιπλέον το 1/3 βρήκε αλλά δεν υπήρχε ενδιαφέρον εκ μέρους του ατόμου. Στις θέσεις χαμηλής ειδίκευσης τα 2/3 των επιχειρήσεων διαπίστωσαν έλλειψη ενδιαφέροντος και σχεδόν το 40% δεν εύρισκε ανθρώπους με τις κατάλληλες δεξιότητες.
Όταν αυτό συμβαίνει σε μία οικονομία που αναπτύσσεται (η αναζήτηση ήταν για θέσεις που θα κάλυπταν τις ανάγκες της επέκτασης) και που ταυτόχρονα έχει 900.000 άνεργους, αυτό αναπόφευκτα σημαίνει ότι:
- Η δεξιότητες που αποκτούν τα παιδιά μας δεν ανταποκρίνονται στην σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα. Με 12 χρόνια πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και με επιπλέον το γεγονός ότι η απουσία πτυχίου δεν ήταν πρόβλημα (παρά μόνο στο 2% των επιχειρήσεων) είναι οφθαλμοφανής η κατάρρευση της σχέσης αγοράς-εκπαίδευσης.
- Ταυτόχρονα, το εκπαιδευτικό σύστημα δημιουργεί μία ομάδα που δεν καταδέχεται να δουλέψει – τους ψηλομύτες. Αυτούς που δεν έμαθαν ότι ΚΑΜΙΑ δουλειά δεν είναι ντροπή.
- Τέλος, η δια βίου μάθηση, η διαδικασία της αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling) και απόκτησης νέων (reskilling) είναι για τα…μπάζα. Όταν οι άνεργοι είναι σχεδόν στο εκατομμύριο και οι επιχειρήσεις ψάχνουν για εργαζόμενους, είναι σαφές ότι το μόνο που κατάφερε το σύστημα είναι παγιώσει τους μόνιμα άνεργους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στην περίοδο χονδρικά από το 1953 έως το 1974, το εκπαιδευτικό σύστημα δίδαξε δεξιότητες, συνεισέφερε στην ανάπτυξη και είχε, έτσι, κρίσιμο ρόλο στην μείωση των ανισοτήτων και στην αύξηση της κοινωνικής κινητικότητας. Το σημερινό σύστημα, ελέω ΔΟΕ, ΟΛΜΕ και Παιδαγωγικού Ινστιτούτου δεν προσφέρει ούτε γενική παιδεία (όπου στόχος είναι η κριτική σκέψη μέσω της ανάλυσης και της εξαγωγής συμπερασμάτων) ούτε επαγγελματικές εξειδικεύσεις αντίστοιχες τουλάχιστον με ότι ζητά η ελληνική αλλά και η διεθνής οικονομία.
Μπορεί η χώρα μας με το εκπαιδευτικό σύστημα των δεκαετιών 1950-1970 να πρόλαβε το τότε τραίνο της ανάπτυξης και προόδου, αλλά είναι πλέον σαφές ότι έχει χάσει τα επόμενα δύο τραίνα: το ένα της επανάστασης στις μεταφορές και στα υλικά, το δεύτερο της αναλογικής. Ο κίνδυνος ότι θα χάσουμε και το τρίτο της ψηφιακής είναι ορατός – όπως ορατή είναι η προοπτική του ψηφιακού διχασμού. Η ροπή προς τον δεξιόστροφο όπως και προς τον αριστερό λαϊκισμό (οπότε και αυταρχισμό) είναι πλέον μέρος της ζωής μας.
Η ευθύνη που βαρύνει τους δασκάλους είναι τεράστια. Πρώτοι αυτοί έχουν το καθήκον να επισημαίνουν, να κατανοούν και να προετοιμάζουν τα παιδιά «τους» για να αντιμετωπίσουν όσο μπορούν καλύτερα ένα δυναμικό, διαρκώς μεταβαλλόμενο, γεμάτο από νέες προκλήσεις και κινδύνους περιβάλλον.
Πρώτοι αυτοί, έχουν καθήκον να μελετήσουν τι κάνουν οι προηγμένες χώρες, να συγκρίνουν, να επιλέξουν, να διαμορφώσουν τις δικές τους προτάσεις για την ύλη και τις μεθόδους διδασκαλίας και να πρωτοστατήσουν στην υλοποίηση των αλλαγών.
Πρώτοι αυτοί έχουν το καθήκον να φροντίσουν για την επιβίωση του έθνους, τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.
Αντ’ αυτών τι προσφέρουν; Μάθηση παπαγαλίας, με τιμωρία μάλιστα όσων επιδεικνύουν κριτική σκέψη. Εμπόδια στην σύγκριση και στην καινοτομία. Ιδεολογική εμμονή κατά της ιδιωτικής παιδείας – όχι πως το κράτος με τις επεμβάσεις του δεν έχει καταντήσει και το ιδιωτικό σχολείο μονάδα παραγωγής ακρισίας, ανεργίας και δήθεν νέο-αστών, χωρίς υπόβαθρο ηθικής εκτός την θεοποίηση του πλούτου.
Άρχοντες του συνδικαλισμού, ΔΟΕ και ΟΛΜΕ με την άλλοτε σιωπηλή, άλλοτε ενεργή συμπαράσταση του κράτους, υπονομεύουν το μέλλον αυτής της χώρας.
Διαβάστε επίσης
Μην ρωτάτε το πιανίστα – ρωτήστε το κοινό
