Έγραφα προχθές (17/10) για την αποσύνδεση των χρηματαγορών από το ρίσκο, καθώς τα εμφανή γεωπολιτικά ρίσκα, η κλιματική κρίση, οι μεταναστευτικές ροές, δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα χρηματιστήρια και ειδικά τις μετοχές.
Η χθεσινή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την τρίτη κατά σειρά μείωση των επιτοκίων κατά το ¼ της ποσοστιαίας μονάδας (0,25) εναρμονίζεται εκ πρώτης όψεως με την πολιτική της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (FED), οπότε η προοπτική του λεγόμενου soft landing ( ομαλή προσγείωση) της οικονομίας της Δύσης να θεωρείται από πολλούς ως πολύ πιθανή.
Η αισιοδοξία αυτή ίσως να μην ταιριάζει αν ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως, η συνεχιζόμενη συγκράτηση του ρυθμού ανάπτυξης της Κίνας, καθώς η οικονομία της δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στα μέτρα ώθησης που ανακοίνωσε και σταδιακά εφαρμόζει το ΚΚΚ, το γεγονός ότι οι δύο μεγάλες οικονομίες της Ευρώπης, Γαλλία και Γερμανία, έχουν εγκλωβιστεί σε περιβάλλον σχεδόν ύφεσης και, τέλος, την αρνητική δυναμική που φέρνει αυτή ακριβώς η αποσύνδεση της αξίας των μετοχών από την εκτίμηση ρίσκου.
Χαρακτηριστικό είναι έτσι το γεγονός ότι στις ΗΠΑ, παρά την μείωση των επιτοκίων, το κόστος των στεγαστικών δανείων (mortgage) δεν μειώθηκε.
Στην ουσία οι τρεις μεγάλες οικονομίες, ΗΠΑ-Κίνα- Ευρωπαϊκή Ένωση δεν βρίσκονται στην ίδια φάση. Οι ΗΠΑ έχουν περάσει σε αναπτυξιακό περιβάλλον, με τους περισσοτέρους δείκτες ανοδικούς σε σημείο μάλιστα που βάσιμα υποστηρίζεται ότι η μείωση των επιτοκίων επιχειρεί να προσδώσει ώθηση σε μία οικονομία που είναι σε ανοδική πορεία— οπότε αναζωπυρώνονται οι φόβοι για πληθωρισμό.
Στην Κίνα, ο ρυθμό ανάπτυξης είναι θετικός (4,6% στο 3ο τρίμηνο) αλλά καθώς είναι περίπου στο ήμισυ των ρυθμών των προηγούμενων ετών, αυτό αντιμετωπίζεται ως ύφεση. Ταυτόχρονα δεν παραβλέπεται το γεγονός ότι το σύνολο του τομέα των ακινήτων (rea estate) έχει καταρρεύσει, ενώ είναι τεράστια τα χρέη που έχουν συσσωρεύσει οι κρατικές και δημοτικές εταιρείες. Ο «διπλός δρόμος» που επαγγέλλεται η ηγεσία του ΚΚΕ (μεγάλη εσωτερική κατανάλωση, μεγάλες εξαγωγές) πολύ δύσκολα θα υλοποιηθεί για δύο λόγους: την στροφή του Κινέζου καταναλωτή στην παραδοσιακή τάση της αποταμίευσης, και την σωρεία των δασμών που επιβάλει και θα επιβάλει η Δύση στα κινέζικα προϊόντα – όχι αβάσιμα λόγων των κρατικών επιδοτήσεων που έχουν.
Τέλος, η Ε.Ε. αντιμετωπίζει προβλήματα – με κύρια το μεταναστευτικό, το δημογραφικό, την καθήλωση της Γερμανικής οικονομίας και την ελλιπή λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς – που πέρα από τον υπερβολικό φόβο της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό (Γερμανική η κληρονομιά γαρ) θα χειροτερεύσουν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις και την αδυναμία της ίδιας της Ε.Ε. να ηγείται μιλώντας εξ’ ονόματος όλων των κρατών-μελών.
Στο πλαίσιο αυτό, η προοπτική της ομαλής προσγείωσης δεν εμφανίζεται και τόσο πιθανή, όπως με αντίστοιχη δυσπιστία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η βεβαιότητα για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ. Η απόλυτη σιγουριά των αγορών ως προς αυτήν την πορεία είναι υπερβολή, ενώ οι ενδείξεις για συγχρονισμό του κύκλου οικονομικής συγκυρίας πολύ απέχουν από την πραγματικότητα πρώτα της πολιτικής και, δευτερευόντως της οικονομίας.
Διαβάστε επίσης
Η ασχήμια του ανταρτοπόλεμου όταν οι εθνικές συνθήκες απαιτούν ενότητα
Η αποδέσμευση των χρηματαγορών από το ρίσκο
Τι μπορεί να σημαίνει το Νόμπελ Οικονομίας στους Acemoglu, Johnson και Robinson