Επανέρχομαι σήμερα στο περίφημο (και επικίνδυνο) προγραμματικό κείμενο των 53+, με αφορμή την σημερινή γιορτή για την Ημέρα της Ευρώπης, που οργάνωσε με μεγάλη επιτυχία και σημαίνουσες ομιλίες από τον Πρωθυπουργό και τους δύο πρώην πρωθυπουργούς Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά. Μία εκδήλωση της Ν.Δ. που δεν βρήκε αντιγραφείς στα άλλα κόμματα. Επιτρέπει αυτό την εξαγωγή συμπερασμάτων;

Σε μερικούς, η επισήμανση ότι σ’ ένα κείμενο 46 σελίδων δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά στην Ε.Ε. μπορεί να προξενεί κατάπληξη. Για πολλούς, όμως, ήταν αναμενόμενο. Η ομάδα των 53+ βλέπει την Ε.Ε. ως ένα εργαλείο για να πετύχει στόχους, χωρίς την πολιτιστική, πνευματική, φιλοσοφική ενσωμάτωση της χώρας σ’ αυτήν. Στην ουσία δεν την υποστηρίζει διότι δεν την πιστεύει. Ποιο είναι το εναλλακτικό όραμα, πάντως, δεν το αποκαλύπτει.

Τον τόνο δίνει η φράση της εισαγωγής—που παραθέτω αυτούσια:

Κλειδιά στην κατανόηση του Προγράμματος είναι δύο εμβληματικές φράσεις. Η πρώτη, «εντός και εναντίον». Που σημαίνει ότι κατανοούμε ότι βρισκόμαστε εντός ενός παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και από την άλλη δεν συμφιλιωνόμαστε μαζί του, αντιθέτως. Η δεύτερη, «διευρύνοντας τα όρια του εφικτού». Που σημαίνει ότι κατανοούμε τους καταναγκασμούς που επιβάλει η νεοφιλελεύθερη διαχείριση του καπιταλισμού, δεν βολευόμαστε όμως στα όρια του εφικτού, αντίθετα αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα για να διευρύνουμε τα όρια του. Εργαζόμαστε για την υπέρβαση.

Αυτή η παράγραφος αντιπροσωπεύει την παραδοσιακή τοποθέτηση της μαρξιστικής αριστεράς, που βλέπει τον εαυτό της ως μέρος του συστήματος, επιδιώκοντας την εκ των έσω μετατροπή του σύμφωνα με τις δοξασίες της και τους στόχους της. Χαρακτηριστικό είναι, ως παράδειγμα το, «Εργαζόμαστε για την υπέρβαση».

Τι εννοεί με την λέξη υπέρβαση το κείμενο; Χαρακτηριστικά και σε σχέση με την Ε.Ε., ως υπέρβαση (από αυτές που τολμά να αναφέρει το κείμενο)  νοείται η αναμόρφωση του Ταμείου Ανάκαμψης – δεν έχει σημασία αν αυτό θα στοιχίσει χρήμα και χρόνο με αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη, στην εθνική μας αξιοπιστία και συνέπεια. Ή, η εγκατάλειψη του Target Model στην ενέργεια, χωρίς να υπάρχει ίχνος αναφοράς για συντονισμό με την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε. – κι αν είναι λαθεμένη, που πράγματι είναι, καμία σκέψη για προσπάθεια επηρεασμού της.

Κόντρα στην Ε.Ε. είναι όλη η φιλοσοφία (με πρακτικά παραδείγματα, όπως αυτά της Τράπεζας Αττικής, της ΕΤΕ, της ΔΕΗ) των κρατικοποιήσεων. Φαίνεται ότι η παρομοιώδης φράση Ντενγκ Ξσιάο Πινγκ “άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, δεν έχει σημασία, αρκεί να πιάνει τα ποντίκια» διέλαθε της ιδεολογικής προσοχής των 53+. Τρεις τράπεζες, η ΔΕΗ και σχεδόν όλες οι δημόσιες επιχειρήσεις δημιουργούν νέο κέντρο βάρους με το ελληνικό κράτος κυρίαρχο. Η δηλωμένη ανεπάρκεια του δεν προβληματίζει τους 53+.

Χωρίς αναφορά στις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές για την κλιματική αλλαγή, το κείμενο ασχολείται με την διαμόρφωση αποκλειστικά εθνικής πολιτικής. Ρίχνει όλο το βάρος στις ΑΠΕ, χωρίς να λέει πως θα αντιμετωπίσει το θέμα της αποθήκευσης της ενέργειας και της επέκταση του δικτύου, Βάζει ως στόχο τις μηδενικές εκπομπές το 2045 χωρίς να εξηγεί τι θα κοστίσει και πως θα γίνει – χωρίς δηλαδή να δώσει δρόμο και ενδιάμεσους σταθμούς (road map) για μία τόσο σημαντική και καλοδεχούμενη πρωτοβουλία.

Η αναδιαπραγμάτευση για το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) μπορεί να είναι θεμιτή και να χρησιμεύσει ίσως στην ανάκτηση εθνικής υπερηφάνειας, αλλά δεν υπάρχει γραμμή πολιτικής και ένδειξη ως προς τον κατάλληλο χρόνο που αυτό μπορεί να γίνει. Απλά, ανάμεσα από τις γραμμές διαφαίνεται η διάθεση σύγκρουσης. Η Ευρώπη ως εργαλείο.

Βέβαια, υπάρχουν και άλλες ελλείψεις που με την απουσία τους υπογραμμίζουν την πραγματική πολιτική των 53+. Ο αναγνώστης του κειμένου δεν θα βρει πουθενά την λέξη «αξιολόγηση» — είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και όχι μόνο οι 53+ είναι κατά της αριστείας. Έτσι, σήμερα, χάρις στον ΣΥΡΙΖΑ (αλλά και πολλούς υπουργούς παιδείας της Ν.Δ.) οι εκπαιδευτικοί είναι κατά της συμμετοχής των παιδιών στον καθαρά διαγνωστικό διαγωνισμό PISA. Στο «γιατί» η απάντηση είναι απλή: ο διαγωνισμός είναι μεν διαγνωστικός αλλά διεθνής – οπότε με την σύγκριση των αποτελεσμάτων θα φανεί το κατά κανόνα άθλιο επίπεδο γνώσης και δεξιότητας που προσφέρουν οι δάσκαλοι και καθηγητές στην Ελλάδα. Θα είναι μία μορφή αξιολόγησης που θα αποκαλύψει γιατί οι εκπαιδευτικοί την μάχονται λυσσαλέα.

Γενικά, η προσέγγιση σε πολλά πολιτικά ευαίσθητα θέματα είναι καθαρά μηχανιστική. Η σχεδόν συλλήβδην κατάργηση νόμων της Ν.Δ. και η επαναφορά νόμων του ΣΥΡΙΖΑ—ώστε να μην ξεφύγουμε ποτέ από το αέναο γαϊτανάκι του μπρος-πίσω που δεν αφήνει μεταρρύθμιση να ριζώσει. Για τα κόκκινα δάνεια, η λύση είναι να υποχρεωθούν οι εταιρείες διαχείρισης τους να είναι πιο …ευγενείς. Ορθά, αλλά μήπως να μας πουν οι 53+ τι θα γίνει με τις επιπτώσεις στο δημόσιο χρέος;

Το ίδιο συμβαίνει με το θέμα της έρευνας. Για τους 53+, αυτό αντιμετωπίζεται με την κατάργηση νόμου και την επαναφορά του τομέα στο υπουργείο παιδείας. Πουθενά δεν τολμά να αναφέρει το κείμενο την σχέση ανάμεσα στην προσφορά και στην ζήτηση εργασίας. Ούτε καν, δε, ασχολείται με την παγκόσμια έλλειψη ανθρώπων εξειδικευμένων στην ψηφιακή οικονομία, καθώς ξεκάθαρα θεωρεί πως θα βγει στην αγορά, θα τους βρει αμέσως και θα τους προσλάβει.

Δυστυχώς, ένα κείμενο που έχει μερικούς αξιόλογους και αναγκαίους στόχους χάνει την αξία του με τις εμμονές του στα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση, την τυφλή προσήλωση στις ιδεολογικές καταβολές του, την πίστη ότι όλα τα προβλήματα λύνονται με προσλήψεις και λεφτά.

Είναι κείμενο εσωστρεφές. Παρόλη την αναγνώριση της σημασίας των παγκόσμιων προβλημάτων, προσφέρει λύσεις καθαρά ελληνοκεντρικές. Εξαντλεί την αντιμετώπιση των κινδύνων που ελλοχεύουν για την φιλελεύθερη δημοκρατία στις κοινοτοπίες για τον ελληνικό…φασισμό και τον…έλεγχο των ΜΜΕ. Πάσχει από έλλειψη πρωτοτυπίας και φαντασίας.

Τι θα γίνει αν πάνε σε υπουργεία αυτοί οι άνθρωποι;

 Διαβάστε επίσης

Γιατί είναι σημαντικό το «Βαρουφακικό» Κείμενο των 53+