Γιατί είναι σημαντικό το «Βαρουφακικό» Κείμενο των 53+

Δεν πρόλαβα να εντρυφήσω στο κείμενο των 53+, αλλά η διαγώνια ανάγνωση εύκολα ανάδειξε ορισμένα σημαντικά θέματα.

Η αγνόηση του περιεχομένου του θα ήταν λάθος –διότι στο κείμενο αυτό γράφει, μιλά, αναδεικνύεται, αποκαλύπτεται η πραγματική ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία επιδιώκει τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Είναι φράση φορτωμένη με νοήματα που επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Για τους 53+ η ερμηνεία είναι σαφής: «Η «φιλοσοφία» του κειμένου είναι η αναδιανομή εισοδημάτων υπέρ των λαϊκών τάξεων και η ανακατανομή της ισχύος μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.» 

Το κρίσιμο θέμα αφορά τις μεθόδους που οφείλουν να υιοθετηθούν για την επίτευξη του στόχου. Το κείμενο είναι και πάλι σαφές: ο στόχος της αναδιανομής και της ανακατανομής επιτυγχάνεται με μία σειρά ρήξεων. Διόλου παράδοξα, το αυτό προβλέπει το ΜΕΡΑ 25. Η πράγματι θελκτική διαφήμιση του δεν το κρύβει: όλη στηρίζεται στην λέξη ΡΗΞΗ. Σαρξ εκ σαρκός του ΚΚΕ είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, σαρξ εκ σαρκός του ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Βαρουφάκης. Δικαιολογημένα το ΚΚΕ κατηγορεί και τους δύο για υποκρισία– ο Κουτσούμπας ότι έχει να πει το λέγει ξεκάθαρα. Οι άλλοι δύο το κρύβουν με λεκτικές περιπλοκάδες και νοηματικές φιοριτούρες.

Δεν είναι τυχαίο ότι το κείμενο ουσιαστικά λίγο επηρέασε το επίσημο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Η υιοθέτηση μερικών από τα πιο σημαντικά μέρη του (π.χ., όπως αυτό το κάπως αόριστο για πολλαπλά νομίσματα) θα έφερνε έντονη πολιτική αναταραχή, ζωηρές αναμνήσεις για το 2015 και το εύλογο ερώτημα για την ουσιαστική πολιτική απόσταση που χωρίζει τον Τσίπρα από τον Βουραφάκη. Πράγματι, το χάσμα δεν είναι μεγάλο: ο Βαρουφάκης απλά στέκεται πιο κοντά στο ΚΚΕ ως προς την ειλικρίνεια των προθέσεων του και την υπεράσπιση των αρχών του. Αντίθετα, για τον Τσίπρα, η λέξη «συμβιβασμός» και «αν-αρχία» αποτελούν τα πιο βασικά στοιχεία της πορείας του, των προθέσεων του, των πράξεων του.

Το κείμενο δεν πάσχει από έλλειψη ρεαλισμού ως προς ορισμένες διαπιστώσεις του. Στην εισαγωγή εύστοχα θέτει πολλά από τα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει και να επιλύσει η επόμενη κυβέρνηση – ελπίζοντας ότι τούτη τη φορά δεν θα εκτροχιαστεί από τις κρίσεις και η επιλογές των υπουργών θα γίνουν με βάση την αξιοκρατία και όχι τις κομματικές επιταγές. Παραθέτω το σχετικό κείμενο για δύο λόγους: να φανεί ο ρεαλισμός που επικρατεί και να κατανοηθεί ότι η μεγάλη πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου δεν διαφωνεί ως προς αυτές αλλά κρίσιμα ως προς τα μέσα που θα υιοθετηθούν:

Γνωρίζουμε πως το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει τόσο τις συστημικές προκλήσεις των πολλαπλών μεταβάσεων (κλιματική, ψηφιακή, διαρθρωτική, γεωπολιτική) σε ένα ασταθές και εύθραυστο διεθνές περιβάλλον (πόλεμοι, κατάρρευση διεθνών αλυσίδων αξίας, υγειονομική και περιβαλλοντική κρίση, διεθνής κερδοσκοπία κοκ), όσο και τις εσωτερικές αδυναμίες (αδύναμη παραγωγική βάση, χαμηλή απασχόληση και προστιθέμενη αξία, αυξανόμενες ανισότητες, επισφάλεια κλπ.). Αυτό είναι το πλαίσιο, σε αυτό το έδαφος θα αγωνιστούμε να πετύχουμε μεταρρυθμίσεις υπέρ της εργατικής τάξης και της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού.

Πέρα από την αιθεροβάμονα θέση ότι «το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει …», δύσκολα διαφωνεί με πολλές από τις διαπιστώσεις. Το πρόβλημα, πάντως, δεν είναι στην αποτίμηση του κόστους των πολλών μεταρρυθμίσεων –εκεί τόσο οι 53+ όσο και ο επίσημος ΣΥΡΙΖΑ δεν φείδονται χρημάτων και πάντως πάσχουν από έλλειψη οικονομικού ρεαλισμού—αλλά η απόλυτα ταξική προσέγγιση που υιοθετείται—βγαλμένη από Μαρξιστικά και Σιοβιετικά εγχειρίδια. Απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό που όχι άδικα το κείμενο αναδεικνύει ως μείζον πρόβλημα, οι 53+ αντιτάσσουν ξεπερασμένες θεωρίες και πρακτικές που ουσιαστικά τοποθετούν το κράτος στο κέντρο του συστήματος διακυβέρνησης και παραγωγής πλούτου.

Είναι επίσης γεγονός ότι το κείμενο δείχνει ευαισθησία απέναντι στις νέες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, του ψηφιακού διχασμού, της πολυπολιτισμικότητας. Δεν μπορεί, όμως,  «με τίποτα» να κατανοήσει ότι τα σύγχρονα προβλήματα θα απαιτήσουν νέο σύστημα διεθνούς συνεργασίας και νέο μοντέλο συνεργασίας κράτους – ιδιωτικού τομέα σε όλα τα επίπεδα. Κανένα κράτος, δεν μπορεί να ανταπεξέλθει μόνο του, κανένας ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να συνεχίσει στην καταστροφική πορεία της μεγιστοποίησης των βραχυχρόνιων θεσμών. Οι αλλαγές θα γίνουν – το ερώτημα είναι πόσο έγκαιρα;

Για τους 53+, η λύση αναζητείται στα παγωμένα κιτάπια της εποχής πριν το 1991. Για τους δογματικούς οικονομολόγους που επηρεάζουν τις κυβερνήσεις στο νεοφιλελεύθερο σύστημα, μολονότι αυτό καταρρέει μπροστά στα μάτια τους. Για τους ρεαλιστές με αρχές και συνέπεια στο νέο σύστημα συνεργασίας όλων των κρατών και όλων των κοινωνικών τάξεων.

Το κείμενο υπογράφεται από 53+ στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Ήδη η πρόταση για εθνικοποίηση της ΕΤΕ «πέρασε» στο επίσημο πρόγραμμα. Το ερώτημα είναι τι ρόλο θα παίξουν αυτοί οι 53+ αν αύριο είναι στην εξουσία (με όποιον τρόπο, επίσημο ή εμβαλωματικό) ο ΣΥΡΙΖΑ ; Δεν θα πάρουν υπουργικό θώκο. Δεν θα διορίζουν ομογάλακτους; Τι πολιτική θα ακολουθήσουν τότε;

Αλήθεια τι έγινε ο Πολλάκης;

Διαβάστε επίσης

Διευρύνεται η απόσταση ανάμεσα στους οικονομολόγους και τον ρεαλισμό