Σε μία απόλυτα αδόκιμη στιγμή, η χώρα μας εξετάζει σοβαρά αν δεν έχει ήδη αποφασίσει – την υλοποίηση ενός μεγάλου εξοπλιστικού προγράμματος.

Πηγές, που δεν ελέγχονται πλήρως ως προς την ακρίβεια τους, το τοποθετούν περίπου στα 10 δισ. ευρώ. 

Ο πατριωτισμός των Ελλήνων δεν επιτρέπει αμφισβητήσεις ως προς την αναγκαιότητα αυτής της σκέψης (ή απόφασης). Φουσκώνει το στήθος του νεοέλληνα όταν ακούει ότι η χώρα του εξοπλίζεται, δάκρυα έρχονται στα μάτια του. 

Δυστυχώς, όμως, οι σύγχρονοι καιροί απαιτούν εικονοκλαστικές προσεγγίσεις, και η στήλη αυτή αναρωτιέται αν, τούτη την συγκεκριμένη στιγμή, πράγματι δικαιολογείται η σκοπιμότητα ενός τόσο μεγάλου προγράμματος. 

Μάλλον θα ακουστούν τώρα φωνές για προδοσία και εθνική αναλγησία, αλλά ας δούμε τα γεγονότα.

Είναι αλήθεια ότι ο εκσυγχρονισμός των ενόπλων δυνάμεων σταμάτησε περίπου πριν από 15 χρόνια. Ότι χρειάζεται, δεν συζητείται.

Το ερώτημα είναι πότε και με ποιόν τρόπο;

Είναι επίσης αλήθεια ότι μετά από την δεκαετία της βαθύτερης ύφεσης που γνώρισε ποτέ η Ελλάδα σε περίοδο ειρήνης, έχουμε μπει στα αχαρτογράφητα οικονομικά και πολιτικά νερά του covid-19. 

Εξαντλημένη από την περίοδο 2010-2019, η χώρα δεν έχει το οικονομικό περιθώριο ούτε καν για να αντιμετωπίσει τις πλήρεις επιπτώσεις της πανδημίας. Πολύ περισσότερο, το πρόσθετο βάρος ενός μεγάλου εξοπλιστικού προγράμματος.

Η Τουρκία απειλεί, όμως. Πρέπει να μείνουμε με σταυρωμένα χέρια; Προφανώς όχι. Αλλά η Τουρκία απειλεί τώρα.

Τα νέα όπλα είναι για το μέλλον. Τα αεροπλάνα για το 2023, οι φρεγάτες για δύο χρόνια αργότερα. Ο Ερντογκάν είναι σήμερα. Σε τι θα χρησιμεύσουν τα νέα όπλα;

Τα 3 ερωτήματα 

Τρία είναι τα ερωτήματα που προκύπτουν, έτσι. Πρώτον, πως αντιμετωπίζεται η παρούσα κρίση; 

Πάντως όχι με εξοπλιστικά προγράμματα που αναφέρονται στο μέλλον. 

Οπότε, έπεται το δεύτερο ερώτημα: ποια είναι τα σύγχρονα όπλα που μπορούν να βοηθήσουν τώρα; Οι ειδικοί μίλησαν; Η κοινωνία δεν γνωρίζει. 

Και καταλήγουμε στο τρίτο ερώτημα: αναμένει η κυβέρνηση ότι η κρίση θα συνεχιστεί, με αυτήν την μορφή και αυτήν την μεθοδολογία, για τα επόμενα 3-4 χρόνια; Γιατί μόνο τότε δικαιολογείται το πρόγραμμα που οι διαρροές λένε ότι εξετάζεται – άλλες ότι έχει οριστικοποιηθεί. 

Η στήλη αυτή υποστήριξε, μόλις πριν από τρεις ημέρες, ότι η λύση του προβλήματος της Ν.Α. Μεσογείου δεν μπορεί να βρεθεί με διμερείς συμφωνίες Ελλάδας- Τουρκίας αλλά με μία πολυεθνικής διάσκεψη που θα εμπλέξει και θα δεσμεύσει όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες. 

Μόνο τότε θα περιοριστούν οι ένθεν και εκείθεν μαξιμαλιστικές επιδιώξεις και μόνο τότε θα υπάρχει η σιγουριά πως καμία χώρα δεν θα διανοηθεί να επιδιώξει την ανατροπή μίας διεθνούς συνθήκης, προβάλλοντας εκ νέου απαιτήσεις. 

Υπάρχει ένα τελευταίο θέμα: πως χρηματοδοτείται το εξοπλιστικό πρόγραμμα; 

Αν υλοποιηθεί σήμερα, η εύκολη απάντηση είναι με μείωση των διαθεσίμων. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο να αντιδράσουν οι αγορές και να αυξήσουν το κόστος του δανεισμού για την Ελλάδα. 

Το ίδιο αποτέλεσμα, όμως, μπορεί να προκύψει και με την εκ νέου περαιτέρω άνοδο του δανεισμού – οπότε και του δημόσιου χρέους. 

Με εσωτερικό δανεισμό; Ίσως, επαφιόμενο στον πατριωτισμό των Ελλήνων. 

Η τσέπη, όμως, είναι στεγνή κι αυτό σε μία περίοδο όπου η ανασφάλεια κάνει τον πολίτη να στρέφεται στην αποταμίευση. Θα δεχτεί να επενδύσει τις λίγες οικονομίες του με αυτόν τον τρόπο;

Αν το εξοπλιστικό πρόγραμμα, έρθει σε χρόνο μεταγενέστερο μίας διεθνούς συμφωνίας, τότε η χώρα μας μπορεί να απολαύσει ειδικές διακρατικές πιστώσεις, χαμηλά επιτόκια, μακρόχρονη περίοδο αποπληρωμής, ίσως και καλύτερες τιμές, εφόσον ο πωλητής θα γνωρίζει ότι το μαχαίρι δεν είναι πλέον στον λαιμό. 

Και θα μπορεί να σχεδιάσει για σύγχρονες ένοπλες δυνάμεις, ικανές να αντιμετωπίσουν ασύμμετρες απειλές, και όχι να προχωρά βιαστικά, υπό την πίεση της Τουρκίας, σε δαπάνες που δεν αντέχει.