Στο διαφημιστικό spot που ετοίμασε η τράπεζα Eurobank για την πρωτοβουλία της για το δημογραφικό πρόβλημα μικρά παιδιά μας μεταφέρουν κάποια ανησυχητικά νούμερα και περιγράφουν με τον δικό τους αθώο τρόπο το θέμα.

Τι μας λένε;

Πως λιγοστεύουμε, γινόμαστε ολοένα και πιο λίγοι.

Μας λένε επίσης πως γερνάμε, κάτι το οποίο για εμάς τους μεγαλύτερους δεν μας φαίνεται και πολύ δυσάρεστο γιατί σκεφτόμαστε πως έχουμε ακόμα αρκετά χρόνια για να ζήσουμε…

Όμως το πρόβλημα είναι εδώ και πρέπει πρώτα να το νιώσουμε, κατανοώντας τους βασικούς δημογραφικούς δείκτες και τη σημασία τους.

Στη συνέχεια να σταθούμε ο καθένας ξεχωριστά απέναντι στην ιστορία μας , στα 200 χρόνια που γιορτάζουμε και την ευθύνη που έχουμε σαν άτομα και σαν έθνος ολόκληρο για να συνεχίσουμε και στα επόμενα χρόνια να υπάρχουμε και να κατοικούμε τον τόπο μας.

Η πιο δυσοίωνη πρόβλεψη είναι πως μέχρι το 2050 θα είμαστε αντί για 10 εκατομμύρια 8,5 εκατομμύρια Έλληνες στην Ελλάδα.

Ένα πολύ Μεγάλο μπράβο στην Eurobank που βγήκε ΜΠΡΟΣΤΑ , πρώτη από όλους και το ανέδειξε σαν κυρίαρχο θέμα και σχεδίασε αξιόλογες δράσεις για την αντιμετώπισή του.

Το πιο σημαντικό όμως πέρα από τις δράσεις αυτές καθαυτές , είναι η κινητοποίηση, είναι η γνώση , είναι οι σκέψεις, είναι τα συναισθήματα που θα δημιουργηθούν σε όλους μας.

Είναι οι συσκέψεις που θα γίνουν σε όλα τα τραπέζια συμβουλίων ή μέσα από τις οθόνες των υπολογιστών. Άλλοι θα σκεφτούν πως τους πρόλαβε η Eurobank, αλλά οι περισσότεροι θα πρέπει να συλλογισθούν πως θα συ στρατευθούν σε αυτή την προσπάθεια, με τι μέσα, με τι ιδέες και με τι πόρους, ανθρώπινους και οικονομικούς.

Η προσπάθεια αυτή δεν ανήκει μόνο στην τράπεζα που την ξεκίνησε, ανήκει σε όλους , αλλά κυρίως είναι για αυτούς που θα γεννηθούν ή θα επιταχυνθεί η γέννηση τους χάρις σε αυτήν την πρωτοβουλία.

Φανταστείτε την όμορφη ιστορία, πως μια ημέρα του Ιουνίου μαζεύτηκαν μερικοί σπουδαίοι σε μια πανέμορφη αίθουσα του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου, που αγναντεύει τον Σαρωνικό και την Καστέλα και ξεκίνησαν μια προσπάθεια με στόχο να γεννιούνται περισσότερα Ελληνόπουλα.

Δημιουργούν κάποια κίνητρα, κάποιες προϋποθέσεις και συνθήκες και μετά από λίγο καιρό ένα ερωτευμένο ζευγάρι νέων Ελλήνων, αισθάνεται μια κοινωνική ασφάλεια και αποφασίζει να κάνει τα μωρά του. Το πιο πιθανό είναι να μην γνωρίζει για αυτή την εκδήλωση στον αίθουσα Φάρος του Σταύρου Νιάρχου, όπως και ο Νιάρχος δεν γνώριζε τι ακριβώς θα συνέβαινε όταν δώριζε την περιουσία του για να χτιστεί αυτό το μοναδικό στολίδι και τα θετικά συναισθήματα , αλλά και τις ουσιαστικές παρεμβάσεις που θα ξεκίναγαν από το όραμα του. Τίς οραματίστηκε όμως και στο τέλος έγιναν πραγματικότητα.

Έτσι και αυτοί οι νέοι και τα μωράκια ίσως δεν θα γνωρίζουν για αυτή την πρωτοβουλία, αλλά με κάποιο μαγικό τρόπο, μια ακολουθία δράσεων και γεγονότων θα κάνουν αυτούς τους συνανθρώπους μας να νιώσουν πιο ασφαλείς και πιο σίγουροι για να γίνουν γονείς.

Ποια είναι όμως τα βασικά νούμερα που όλοι πρέπει να έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας;

Ας αρχίσουμε από τον αριθμό των παιδιών για κάθε Ελληνίδα.

Χρειάζονται 2.1 παιδιά ανά Ελληνίδα για να παραμείνουμε και στο μέλλον όσοι είμαστε σήμερα.

Τα 2 είναι το λογικό νούμερο για να αντικαταστήσουν τους γονείς τους, το 0.1 είναι για αυτούς που δεν θέλουν , δεν μπορούν ή έχουν αποφασίσει και συμβιβαστεί με την ιδέα να μην τεκνοποιήσουν.

Όμως στα μωρά δεν υπάρχει το 0.1, αλλά υπάρχει το τρίτο ή το τέταρτο παιδί και για να ανέβει ο μέσος όρος από το 2.0 στο 2.1 χρειάζονται πολλά τρίτα και τέταρτα παιδιά.

Εσείς πόσες οικογένειες γνωρίζεται με περισσότερα από δύο παιδιά;

Όχι μόνο δεν κάνουν οι γυναίκες δύο τουλάχιστον παιδιά, αντιθέτως ο αριθμός αυτός σήμερα στην Ελλάδα είναι μόνο 1.3 παιδιά ανά Ελληνίδα.

Ας πάμε και στην σχέση ηλικιωμένων με νέους. Εδώ μιλάμε για την σχέση των ατόμων που είναι πάνω από 65+ , με τους νέους που είναι κάτω από 14 ετών. Αυτή η σχέση το 1950 ήταν 0.24 δηλαδή αντιστοιχούσαν 4 παιδιά σε κάθε έναν πάνω από τα 65 , σήμερα η σχέση είναι αντίστροφη γιατί οι άνω των 65 είναι λίγο περισσότεροι από τους νέους ενώ το 2050 η σχέση αυτή προβλέπεται να είναι 2.5 μεγάλοι προς 1 μικρό.

Η διαφορά είναι τεραστία , και λέγεται ανατροπή. Βέβαια αυτή η αναλογία ενέχει και μεγάλη σχετικότητα γιατί συνδυάζεται με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής , αλλά δεν παύει να καταδεικνύει την μεγάλη αλλαγή που βιώνουμε.

Η σχέση θανάτων με γεννήσεις είναι το πιο σημαντικό νούμερο γιατί εκφράζει με τον πιο σκληρό τρόπο την πραγματικότητα.

Το 2019 οι γεννήσεις υπολειπόντουσαν των θανάτων κατά 40.000.

Μια μικρή πόλη εξαφανίζεται κάθε χρόνο, και εάν σκεφτούμε σε όρους πληθυσμούς νησιών , τότε θα ερήμωναν πολλά μικρά νησιά κάθε χρόνο.

Είναι δραματικό αυτό το στοιχείο και πρέπει να αποτελεί ένα από τα κριτήρια που θα πρέπει να κρίνεται κάθε κυβέρνηση στο τελείωμα της τετραετίας της. Πόσο κατάφερε να μειώσει την ψαλίδα θανάτων με γεννήσεις.

Το τελευταίο στοιχείο που θα πρέπει να γνωρίζουμε είναι σε ποια ηλικία κάνουν το πρώτο παιδί οι Ελληνίδες.

Σήμερα είναι 30.3. Ενώ πριν από 20 χρόνια ήταν στα 25.

Σχεδόν μια στις τέσσερις Ελληνίδες μάνες τεκνοποιούν σε ηλικία μεταξύ 35 και 39 έτη.

Δεν χρειάζεται πολύ λογική για να καταλάβουμε πως όποιος ξεκινά αργά να κάνει παιδιά δεν θα προλάβει να κάνει πολλά. Επιπρόσθετα το πιο πιθανό είναι να είναι και αρκετά ηλικιωμένοι οι παππούδες και γιαγιάδες για να μπορούν να βοηθάνε όπου χρειάζεται στην ανατροφή των εγγονών τους.

Εάν θέλουμε να αλλάξουμε την τάση του δημογραφικού πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά τι είναι αυτό που θα κινητροδοτήσει την γέννηση παιδιών πέρα από τον έρωτα και την αγάπη.

Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και πρέπει οι δράσεις να είναι πολυεπίπεδες , στοχευμένες και σχεδόν εξατομικευμένες.

Ας σκεφτεί ο καθένας από εμάς που έχει παιδιά τι ήταν αυτό που τον εμπόδισε ή δεν τον βοήθησε να κάνει ένα ή δύο παιδιά περισσότερα;

Αν πάμε και στα νέα ζευγάρια και εκεί κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Ο φίλος μου Στέφανος Χανδακάς (ιδρυτής της Hopegenesis) που κάνει φανταστικό έργο και βοηθάει νέες γυναίκες από απομακρυσμένες περιοχές ώστε να γεννήσουν, μου έλεγε πως η εντύπωσή του ήταν πως οι νησιώτισσες της άγονης γραμμής δεν έκαναν παιδιά για λόγους οικονομικούς, ενώ στην πραγματικότητα οι νεαρές γυναίκες ένιωθαν ιατρική ανασφάλεια από την έλλειψη ιατρικής φροντίδας στα μικρά νησιά τους και στη δυσκολία μετακίνησης ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες .

O Στέφανος έφτιαξε με τη βοήθεια φίλων και υποστηρικτών την Hopegenesis προσφέροντας ιατρική περίθαλψη αλλά κυρίως ασφάλεια στα νέα ζευγάρια και τα αποτελέσματα των νέων γεννήσεων στις περιοχές που υποστηρίζει είναι εντυπωσιακά!

Σε αντιδιαστολή τα νέα ζευγάρια στην πόλη έχουν διαφορετικές ανάγκες που σχετίζονται με την ανατροφή και φύλαξη των παιδιών τους ειδικά από τις ηλικίες ενός μέχρι τριών ετών, πριν δηλαδή πάνε στον παιδικό σταθμό.

Υπάρχουν στο εξωτερικό προγράμματα που δίνουν λύση σε αυτό το πρόβλημα με θεσμούς όπως οι «νταντάδες της γειτονιάς» όπου εκπαιδευμένες κυρίες προσέχουν 3-4 μικρά παιδιά. Κάτι παρόμοιο σχεδιάζεται και στη χώρα μας πιλοτικά υπό την αιγίδα της υφυπουργού κ. Συρεγγέλας , και της Hopegenesis.

Κάποιες άλλες μητέρες ή πατεράδες θα πρέπει να μπορούν να έχουν ενισχυμένο καθεστώς τηλεργασίας για εύλογο χρονικό διάστημα μέχρι τα παιδιά να μπορούν να υποστηριχτούν επαρκώς από παιδικούς σταθμούς.

Είναι γεγονός πως τώρα όλοι είδαμε σε τι βαθμό η απομακρυσμένη εργασία μπορεί να λειτουργήσει και να καταστεί ένας επιπλέον σύμμαχος στους νέους γονείς για να είναι περισσότερες ώρες μαζί με τα μικρά τους παιδιά.

Όσον αφορά τα οικονομικά κίνητρα, αυτά πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο εξατομικευμένα και λιγότερο γενικά.

Σίγουρα κανείς δεν θα διαφωνήσει με την ενίσχυση των 2.000 ευρώ που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση για κάθε νέα γέννηση, όμως σίγουρα υπάρχει πιο έξυπνος τρόπος ούτως ώστε αυτά τα κονδύλια να αποδώσουν περισσότερα εάν στην σχεδίαση των κινήτρων συμμετέχουν η πρωτοτυπία και η ανάλυση δεδομένων.

Η λευκή βίβλος που θα στηρίξει η Eurobank περιμένουμε πως θα δώσει τέτοιες έξυπνες στοχεύσεις, γιατί μέχρι πριν από την οικονομική κρίση του 2008, το επίδομα των τριτέκνων το ελάμβαναν ακόμα και εφοπλιστές.

Το πιο δύσκολο μέρος του προγράμματος σε κάθε περίπτωση είναι να βρεθούν τα στοχευμένα μέτρα ώστε να παρακινηθούν οι μητέρες να τεκνοποιούν σε όσο γίνεται νεαρότερη ηλικία.

Πως μπορείς να αλλάξεις την αντίληψη πως το να γλεντήσω την ζωή μου ή το slogan YOLO (you only live once) είναι απόλυτα συνυφασμένο και με την οικογένεια και με τα παιδιά;

Πως μπορείς να φωνάξεις πως με τα παιδιά μπορείς να συνεχίσεις να γλεντάς την ζωή, ίσως με διαφορετικό τρόπο από πριν αλλά σίγουρα πιο γεμάτα και πιο ολοκληρωμένα;

Χρειάζονται πάρα πολλά που πρέπει να ξεκινήσουν από σήμερα κιόλας.

Μηνύματα, επικοινωνία , κίνητρα, μακροπρόθεσμος σχεδιασμός αλλά και νέοι ερωτευμένοι που θα νιώσουν την πιο μεγάλη ολοκλήρωση που μπορεί να νιώσει ένας άνθρωπος. Να γίνει ΓΟΝΙΟΣ.

Μπράβο στην Eurobank που ξεκίνησε την συζήτηση για να πάμε ΜΠΡΟΣΤΑ.

Δεν θα την ακολουθήσουμε όμως. Θα πάμε δίπλα της , γιατί σε αυτήν την προσπάθεια για να πάμε ΜΠΡΟΣΤΑ πρέπει να είμαστε όλοι μαζί.