Όχι πως η χώρα είναι και κανένα πρότυπο δημοκρατίας. Κάποια απομεινάρια έχουν μείνει, κυρίως σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης με φάρο την Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων.

Ο Ερντογάν βάλθηκε να τα αλώσει κι αυτά. Ουσιαστικά, δικό του το δοβλέτι, ουσιαστικά ότι θέλει κάνει. Αυτό που τρομάζει, όμως, πέρα και πάνω από τον επεκτατικό αυταρχισμό του Ερντογάν και τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας είναι ο ηθικά επιλεκτικός τρόπος με τον οποίο επιλέγει η Ευρώπη να υπερασπιστεί την δημοκρατία. Αυτός ο ηθικός ρελατιβισμός που επικρατεί είναι το φτυάρι με το οποίο η Ευρώπη σκάβει τον λάκκο της.

Από την φύση της η δημοκρατία είναι ένα ατελές καθεστώς—και ως εκ τούτου εύθραυστο. Την ατέλεια αναγνώρισε ο Τσώρτσιλ όταν χαρακτήρισε την δημοκρατία ως «το χειρότερο καθεστώς εκτός απ’ όλα τα άλλα». Το πόσο ευάλωτη είναι αναγνώρισε ο Φράνκλιν όταν δήλωσε πως «το καλύτερο πολίτευμα είναι η δημοκρατία – αν μπορείς να την υπερασπιστείς». Αυτήν την ατελή και ευάλωτη φιλελεύθερη δημοκρατία είχαν κατά νου οι Μονέ, Σπαάκ, Ντε Γκάσπερι, Σουμάν, Μπεχ, όταν έθεταν τα θεμέλια της μεταπολεμικής Ευρώπης Η σημερινή εκδοχή της Ευρώπης , με την μορφή της Ε.Ε., είναι ηθικά και πρακτικά χιλιόμετρα μακριά από τις αξίες που προσπάθησαν να εμφυσήσουν οι πατέρες της.

Μετά τις φριχτές ωδίνες της γέννησης της, η Ευρώπη δεν άντεξε. Θέλησε να ησυχάσει. Υιοθέτησε, εκ των πραγμάτων, την βολική λογική ότι οι πόνοι ήταν παροδικοί, σχετιζόμενοι με την ίδρυση της. Εθελοτύφλησε μπροστά στην πραγματικότητα του συνεχούς πόνου και κόπου που απαιτεί η αναγκαία διαρκής δημιουργία. Καταχωνιασμένη στην βολή της υστέρησε των γεωπολιτικών και τεχνολογικών συμβάντων. Οι εξελίξεις, όμως, δεν περίμεναν – έτρεχαν. Και στον 21ο αιώνα, οι δρομείς τρέχουν «κάθε μέσα τα 100 μέτρα και πρέπει κάθε μέρα να κερδίζουν»– όπως πολύ έγκαιρα διέβλεψε ο Φρίντμαν. Ούτε η κατάκτηση της Κριμαίας, ούτε η παλαιολιθική τεχνολογία της ξύπνησαν την Ευρώπη από τον λήθαργο της. Η Ουκρανία την έκαναν να ανοίξει τα μάτια διάπλατα. Ο Τραμπ την πανικόβαλε.

Ποια είναι η Ευρώπη σήμερα; Ένα συνονθύλευμα κρατών που δύσκολα συνεννοούνται μεταξύ τους, μία γραφειοκρατία που δεν είναι ικανή να ξεχωρίσει το σημαντικό από το ασήμαντο, το επείγον από τον συρμό και μία ηγεσία που κυριολεκτικά ψελλίζει αντί τουλάχιστον να μιλά σταθερά και καθαρά— εφόσον να βροντοφωνάζει δεν μπορεί. Η αντίδραση της στον πανικό της είναι «να πάρει τα όπλα» — κι αυτό εν μέσω διαφωνιών. Λίγο δείχνει να συνειδητοποιεί πως οι αμυντικές δαπάνες είναι μία αναγκαία αλλά όχι και ικανή συνθήκη για να την δώσει τον βαρύ γεωπολιτικό ρόλο που δικαιούται από την ιστορία της και τις δυνατότητες της.

Η σιωπή της απέναντι στον Ερντογκάν είναι εκκωφαντικά αντιπροσωπευτική της αδυναμίας της – όπου ως μία ομάδα κρατών καλείται να αντιμετωπίσει τρία έθνη– αγώνα εν πολλοίς άνισο από την φύση του. Έτσι, απέναντι στους Αμερικανούς, τους Ρώσους και τους Κινέζους, η Ευρώπη μπορεί να προτάξει πρωταρχικά την ενότητα των κρατών της και το επιλογή της να υιοθετήσει τις αξίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Αυτό το τεράστιο ηθικό της πλεονέκτημα, που απορρέει από την ιστορία της ως την ήπειρο που αιματοκυλίστηκε αλλά έμαθε, υποβαθμίζεται—αν δεν ακυρώνεται – όταν εισάγει τον ρελατιβισμό στην ηθική της, διαμαρτυρόμενη υπέρ της Ουκρανίας και σιωπώντας για την κατάλυση της δημοκρατίας στην Τουρκία. Μετά από αυτό, τι έχει να φοβηθεί ένας όποιος Ορμπάν ή Φίτο; Ένας όποιος Πούτιν ή Τραμπ;

Την δημοκρατία υπερασπίζονται τα όπλα και οι πολίτες. Αυτό λέει, εξάλλου το ακροτελεύτιο άρθρο του ελληνικού συντάγματος. Τώρα ήρθε η ώρα να υπάρξει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σύνταγμα, με τους οι πολίτες να συμμετέχουν στις αποφάσεις και στην υπεράσπιση της δημοκρατίας.

Διαβάστε επίσης:

«Κληρώνει» αύριο για τον κατώτατο μισθό – Στο υπουργικό οι ανακοινώσεις για την αύξηση

Κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα: Συμφωνία Ρωσίας – Ουκρανίας ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος

Οι ναυτιλιακές εταιρείες της οικογένειας Αλαφούζου και οι συνεχιζόμενες μεταφορές ρωσικού πετρελαίου παρά τις κυρώσεις