Είναι μία είδηση που πέρασε, τρόπο τινά, στα ψιλά γράμματα. Μία είδηση που τρόπο τινά, δεν αξιολογήθηκε δεόντως: νέες επιχειρήσεις ιδρύονται με ρυθμό που παραπέμπει στα επίπεδα προ του κορωνοϊού.

Ταυτόχρονα, ο ρυθμός με την οποίο κλείνουν επιχειρήσεις είναι χαμηλότερος από αυτόν που ίσχυε πριν ξεσπάσει η πανδημία.

Σε πρώτο στάδιο, θα μπορούσε να προβληθεί ο ισχυρισμός (και όντως προβάλλεται) ότι αυτό είναι ένα αισιόδοξο μήνυμα.

Από την μία πλευρά δείχνει αυξημένη επιχειρηματική δράση –παρά την συνέχιση της κρίσης—και από την άλλη τις αντοχές των επιχειρήσεων στην κρίση.

Ακόμη περισσότερο, θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως η ένδειξη της τάσης να προσαρμόζεται σταδιακά η ελληνική οικονομία στα νέα δεδομένα όχι απλά της πανδημίας αλλά και της τεχνολογικής προόδου.

Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι οι διαγραφές επιχειρήσεων από το ΓΕΜΗ πράγματι απεικονίζουν την τάση, και ότι οι νέες επιχειρήσεις πράγματι συμβαδίζουν με τις αλλαγές, το αισιόδοξο συμπέρασμα θα ήταν βιαστικό.

Διότι, προφανώς, οι αντοχές είναι άμεσα συνυφασμένες με τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Στην ουσία, λοιπόν, η πτώση στις διαγραφές σημαίνει ότι υπάρχει άνοδος του αριθμού των επιχειρήσεων-ζόμπι. Στους αμέσως επόμενους μήνες όπου τα μέτρα σταδιακά θα αποσύρονται, τότε θα φανεί το πρόβλημα σε όλο του μεγαλείο. Τότε μάλλον θα δούμε μία εντυπωσιακή αύξηση στον αριθμό των διαγραφών.

Προβλεπόμενη και αναπόφευκτη αυτή η εξέλιξη.

Ας μην εθελοτυφλούμε.

Το κόστος της πανδημίας δεν έχει ακόμη φανεί.

Και οι επιχειρήσεις-ζόμπι έχουν στερήσει κεφάλαια από άλλες που έχουν την δυνατότητα να επιζήσουν και να αναπτυχθούν.

Ως όχι ιδιαίτερα αισιόδοξο μήνυμα θα μπορούσε να ερμηνευτεί και ο υψηλός ρυθμός ίδρυσης νέων επιχειρήσεων.

Τρεις είναι οι γραμμές προβληματισμού.

Πρώτο, η γνωστή τάση του μεγάλου αριθμού, ειδικά των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επιχειρηματιών, κυριολεκτικά να συνωστίζονται σε νέες δραστηριότητες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι έγινε με τα φωτοβολταϊκά.

Ότι ξεκίνησε να γίνεται με την κάνναβη. Ότι συμβαίνει τώρα με την κάθε μορφής ΑΠΕ.

Επομένως, αν όλοι τρέχουν να προλάβουν τις εξελίξεις, τότε κατά κανόνα θα παρουσιαστεί το φαινόμενο όπου η παραγωγή υπερβαίνει την ζήτηση – οπότε οι τιμές πέφτουν και πολλές επιχειρήσεις χρεωκοπούν.

Δεύτερο, μεγάλη σημασία έχει σε ποιους τομείς ιδρύονται οι νέες επιχειρήσεις και το μέγεθος τους από πλευράς αρχικής επένδυσης.

Εμπειρικά έχουμε δει στην τελευταία διετία μία έκρηξη στα καφέ και γενικά στα μικρομάγαζα αυτής της μορφής.

Αυτό διόλου συνάδει με τις τεχνολογικές εξελίξεις που επικεντρώνονται στο ψηφιακό περιβάλλον και απαιτούν σημαντικά κεφάλαια ίδρυσης.

Τρίτον, ιδιαίτερα προβληματίζει η εμμονή στον τουρισμό.

Η Αθήνα έχει κυριολεκτικά γεμίσει με νέα ξενοδοχεία.

Στα νησιά οι ξένες αλυσίδες κάνουν πάρτι. Και όλα αυτά γίνονται λες και ο τουρισμός θα παραμείνει αυτός που γνωρίζαμε.

Λες και η πανδημία έχει περάσει. Λες και το αύριο θα είναι ίδιο με το χθες ως προς την συμπεριφορά του πολίτη-ταξιδιώτη.

Αν όλοι φιλοδοξούν να γίνουν «Μύκονος» στην θέση της Μυκόνου ή έστω πλάι της, τότε πολλοί θα έχουν την τύχη του γνωστού Βεζίρη Ιζνογκούντ.

Επιπλeον, οι εξελίξεις γίνονται σε περιβάλλον με χαμηλά επιτόκια, χαμηλού πληθωρισμού και μέτρων στήριξης. Όλα θα αλλάξουν, όμως.

Οι ενδείξεις κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικές είναι, λοιπόν.

Έχουμε εταιρείες-ζόμπι που απομυζούν κεφάλαια και, κατά τεκμήριο, νέες εταιρείες που πάντως δεν εντάσσονται στον τομέα της τεχνολογικής προόδου.

Οψόμεθα.