Πανωλεθρία οι εισπράξεις

Σεπτέμβρης του 2019 στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Καρφίτσα δεν έπεφτε στο δρόμο, συνωστισμός τέτοιος που νόμιζες ότι βρισκόσουν σε αγώνα τελικού, με το πολύχρωμο, πολύγλωσσο πλήθος να ρέει σαν ποτάμι με κατεύθυνση, αναλόγως της ώρας προς ή από την Ακρόπολη και το Μουσείο και να διαγκωνίζεται για ένα τραπεζάκι στις ταβέρνες χαμηλά προς την Αμαλίας. Γνωστά πράγματα, συνηθισμένα. Αλλά ένας αλλιώτικος Σεπτέμβρης σήμερα.

Στους 6.500 έφθαναν ημερησίως οι επισκέπτες του Μουσείου Ακρόπολης πέρυσι τέτοια εποχή, όπως μου λέει ο πρόεδρός του, καθηγητής Δημήτρης Παντερμαλής. Στους 1500 σήμερα, εντυπωσιακά κάτω δηλαδή, αν και παρ΄όλα αυτά, αριθμός ρεκόρ για τα τουριστικά δεδομένα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς μάλιστα το χαμηλό, τριψήφιο νούμερο των 132 επισκεπτών, που είχε το μουσείο την πρώτη μέρα επαναλειτουργίας του, τον Ιούνιο. Όσο για την εικόνα στα άλλα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους είναι απλώς τραγική. Διψήφια στην καλύτερη περίπτωση νούμερα, μονοψήφια συνήθως…

Κι αν το Μουσείο Ακρόπολης έχει προνοήσει κι «έχει κάνει το κουμάντο του οικονομικά και θα τα βγάλει πέρα», όπως λέει ο κ. Παντερμαλής _άλλωστε πρόκειται για Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το κράτος_ τι θα γίνει με όλες τις δημόσιες υπηρεσίες – μουσεία; Μόλις στο 25% της περσινής χρονιάς έφθασε η επισκεψιμότητα κατά τον μήνα Ιούλιο _ ο Αύγουστος ελπίζεται ότι ήταν καλύτερος_, με τις συνέπειες να καταγράφονται ήδη στα έσοδα που συγκεντρώνονται στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων, καθώς πρόκειται για απώλειες εκατομμυρίων (Το 2019 ήταν περί τα 135 εκατομμύρια ευρώ).

Η ελπίδα που διατυπωνόταν στην αρχή της σεζόν για πτώση το πολύ κατά 50%, κάτι που θα μας εξυπηρετούσε ασφαλώς γιατί θα ήταν διαχειρίσιμη, δεν επαληθεύτηκε. Τι γίνεται λοιπόν; «Εφέτος μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε. Αν συνεχιστεί όμως αυτή η κατάσταση και το 2021, θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα», έλεγε πριν από λίγο καιρό στο mononews  η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Τώρα μαθαίνω, ότι το ΤΑΠ θα ζητήσει ένα μερδικό από τα 32 δισ. του Ευρωπαϊκού Ταμείο Ανάκαμψης. Καλώς κατ΄εμέ. Να δούμε όμως, πού θα πρωτοπάνε αυτά τα λεφτά…

Αναγνώστες με επιδότηση

Πόσα βιβλία μπορεί να αγοράσει κανείς με 20 ευρώ; Ένα, δύο, κανένα; Η αλήθεια είναι ότι δεν πρόκειται για μεγάλο ποσόν, ωστόσο αναλόγως των ενδιαφερόντων καθενός, ένα βιβλίο σίγουρα μπορεί να αγοραστεί. Έχω περιέργεια όμως να μάθω πόσοι από τους νέους, που είναι άνεργοι -αγόρια και κορίτσια- θα ανταποκριθούν σ΄αυτό το πρόγραμμα επιταγών αγοράς βιβλίων, που ξενικά το υπουργείο Πολιτισμού με τον ΟΑΕΔ.

Γενικότερα βέβαια η απορία είναι πόσο διαβάζουν οι νέοι κι αν υπάρχουν στοιχεία, που να επαληθεύουν με αριθμούς και να επιβεβαιώνουν με άλλα κριτήρια την αναγκαιότητα μιας τέτοιας πρωτοβουλίας. Εκτός βέβαια, αν στα βιβλία περιλαμβάνονται και τα κόμικς, και εννοώ τα προωθημένα…  Γιατί μιλάμε για νεαρές ηλικίες, από 15 ετών ξεκινώντας κι ως τα 24.

Φυσικά μόνον αρνητικά δεν κρίνεται μια τέτοια προσπάθεια, αφού μπορεί να ενισχύσει τη φιλαναγνωσία στο νεανικό κοινό και βέβαια να στηρίξει την παραγωγή του βιβλίου σε όλη την αλυσίδα της από τον συγγραφέα και τον εκδότη ως τον βιβλιοπώλη.

Πόσο μάλλον, όταν οι δικαιούχοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ είναι αρκετές χιλιάδες (62.651 για την ακρίβεια), αριθμός δηλαδή, που αντιστοιχεί σε ένα συνολικό ποσόν πάνω από 1,2 εκατ. ευρώ.

Έχει ενδιαφέρον λοιπόν να μάθουμε πόσοι και ποιοι θα ανταποκριθούν. Προσωπικά όμως τολμώ να κάνω μία πρόβλεψη: Ότι τα Χριστούγεννα ή στην Ημέρα της Μητέρας, που αργεί ακόμη αλλά δεν έχει σημασία, τα δώρα στις μαμάδες θα είναι βιβλία. Και μάλιστα κατόπιν παραγγελίας…. Εν τέλει ας είναι κι έτσι, μόνο που ο στόχος θα έχει μερικώς επιτευχθεί…

Σεξισμός και μουσεία 

Υπάρχει dress code για μια επίσκεψη σε ένα μουσείο ή σε ένα μνημείο; Υπάρχει dress code για το Ηρώδειο ή την Επίδαυρο; Ναι, ασυζητητί. Οι επισκέπτες το ξέρουν, οι θεατές επίσης -οι περισσότεροι-  κι αν, για παράδειγμα στην Επίδαυρο, εμφανιστεί γυναίκα με λαμέ τουαλέτα -και δεν είναι του θιάσου- τα βλέμματα που θα συγκεντρώσει πάνω της δεν θα είναι επευφημιστικά…

Δεν μου κάνει καμία εντύπωση, λοιπόν, που το Μusee d’ Orsay στο Παρίσι δεν επέτρεψε την είσοδο σε νεαρή με κοντό φόρεμα και βαθύτατο ντεκολτέ, όσο κι αν ξεσήκωσε τον κόσμο η ίδια στη συνέχεια, μιλώντας για πουριτανισμό και σεξισμό. (Κάτι που ασμένως υιοθέτησαν διάφοροι και το μουσείο αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμναν). Κάτι παρόμοιο όμως, δεν είχε συμβεί πέρυσι και στην Ακρόπολη με μια ημίγυμνη τουρίστρια, που ήθελε να δείξει τα κάλλη της (όλα!) και σε βίντεο;

Κάποια πράγματα δεν χρειάζεται να επιβάλλονται δια νόμου. Επιβάλλονται δια της λογικής, της κοσμιότητας αλλά και της κομψότητας καθενός ως στοιχειώδης κοινωνική συμπεριφορά, που ασφαλώς και δεν αφορά μόνον τις γυναίκες. Γιατί προκλητικός και αντιαισθητικός μπορεί κάλλιστα να είναι και ένας άντρας. Ο γυμνισμός όμως δεν συνιστάται σε τέτοιους χώρους.

Και δεν είναι μόνον η υποχρεωτική συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους, που επιβάλλει ευπρέπεια, γιατί να θυμίσω, ότι η προσέλευση σε ένα αρχαίο θέατρο ή σε ένα μουσείο εμπεριέχει και τον σεβασμό στο χώρο και την ιστορία του, δείχνει τον πολιτισμό καθενός και την καλλιέργειά του.  Όπως στο Ηρώδειο έχουν απαγορευτεί τα ψηλά τακούνια γιατί καταστρέφουν τα μάρμαρα, έτσι υπάρχει και η έμμεση, αισθητική βλάβη του μνημείου από «εμφανίσεις», τύπου νυχτερινού κέντρου… Από εκεί κι έπειτα βέβαια ό,τι καταλαβαίνει ο καθένας…