Η Σκύλλα της αύξησης του κόστους χρήματος μέσω του τερματισμού των πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης & μηδενικών επιτοκίων, που την έθρεψαν οι Κεντρικές Τράπεζες τόσα χρόνια, περιμένει τα θύματα της στην μια πλευρά του Στενού. Απέναντι η Χάρυβδη του υψηλού πληθωρισμού και της χαμηλής ανάπτυξης, που τράφηκε από τις ασταθείς γεωπολιτικές συνθήκες, αλλά και τον υπέρ 10-ετή εθισμό των οικονομιών στην υποτίμηση των Α’ Υλών & Τροφίμων, την μείωση των επενδύσεων σε παραγωγικούς τομείς και τις πολιτικές χαμηλού δολαρίου, περιμένει να κατασπαράξει τώρα τους άφρονες…
Βασικοί υπαίτιοι για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας σε αυτό το αδιέξοδο είναι οι Κεντρικές τράπεζες, κυρίως Fed & EKT, χωρίς να είναι άμοιρες ευθυνών οι υπόλοιπες, που αγνόησαν επιδεικτικά τα σημάδια, θέτοντας ως πρωταρχικό στόχο την επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη της Ιθάκης, αγνοώντας ότι πρέπει να φτάσεις εκεί ζωντανός. Αγνόησαν επίσης ότι οι ήρεμες οικονομικές θάλασσες δεν κρατούν για πάντα και κάθε 10-13 χρόνια μια μεγάλη οικονομική καταιγίδα ξεσπά. Πίστεψαν ότι η θεά Αθηνά της οικονομίας θα βάλει το χέρι της για να προστατέψει τους άφρονες άλλη μια φορά…
Πέρα από τον μεταφορικό συσχετισμό Οδύσσειας & παγκόσμιας οικονομίας τα δεδομένα είναι αμείλικτα.
Η αύξηση του κόστους χρήματος και η αλλαγή πολιτικής που έδωσε η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, θα ωθήσει και τις άλλες Κεντρικές αργά ή γρήγορα να ακολουθήσουν τον ίδιο ρυθμό. Το Αμερικανικό 10-ετές έχει προσεγγίσει τα υψηλά του Νοεμβρίου 2019. Το 3,6% αποτελεί το σημείο βρασμού πάνω από το οποίο οι μικρομεσαίες Αμερικανικές επιχειρήσεις θα αρχίσουν να έχουν σοβαρό πρόβλημα στην εξυπηρέτηση του χρέους τους. Επιπλέον η άντληση κεφαλαίων θα γίνει δυσκολότερη και οι επενδυτές έχουν γίνει ήδη επιφυλακτικοί, ζητώντας υψηλότερες αποδόσεις.
Αλλά και το 10-ετες γερμανικό Bund, που τον Μάρτιο του 2020 διαπραγματεύονταν με αρνητική απόδοση -0,90%, σήμερα πλέον κινείται πέριξ του 1%. Διάσπαση του 1,20% θα ανοίξει τον ασκό του Αιόλου και στην Ευρωπαϊκή οικονομία.
Στην Ευρωπαϊκή περιφέρεια η εικόνα είναι ποιο δύσκολη, αφού οι αποδόσεις έχουν προσεγγίσει τα υψηλά του Νοεμβρίου 2019 και διάσπαση των επιπέδων αυτών θα δυσκολέψει περεταίρω την άσκηση ισορροπίας της ΕΚΤ. Ειδικά για την Ελλάδα η διάσπαση του επιπέδου 3,20% και για όσο διακρατεί το επίπεδο αυτό, παραμένει σε ισχύ ο επόμενος στόχος του 4%, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ανταγωνιστικότητα και την επιβίωση των Ελληνικών επιχειρήσεων.
Οι αναπτυσσόμενες και υποανάπτυκτες χώρες πέραν της αύξησης των επιτοκίων αντιμετωπίζουν και την ενίσχυση του δολαρίου, κάνοντας την εξυπηρέτηση- αναχρηματοδότηση του χρέους τους ακόμα ποιο δύσκολη από ότι ήταν μέχρι τώρα, εν μέσω μια πρωτοφανούς πληθωριστικής έκρηξης τιμών Α΄ υλών και τροφίμων, προϊδεάζοντας για επανάληψη φαινομένων κοινωνικών εκρήξεων και αλλαγής καθεστώτων.
Όλα τα ανωτέρω ανατροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο των πληθωριστικών πιέσεων, και βλέπουμε πλέον οι μεγαλύτερες οικονομίες να εμφανίζουν πληθωρισμό που προσεγγίζει επικίνδυνα το 10%, αν δεν το έχει ήδη ξεπεράσει. Με επίπεδα πληθωρισμού που οι καταναλωτές δεν τα είχαν δει για σχεδόν μια 20-ετία, κράτη, επιχειρήσεις & καταναλωτές βρίσκονται πλέον σε πανικό..
Η αντίδραση των επιχειρήσεων είναι να μετακυλύουν το κόστος του αυξημένου δανεισμού, των αυξημένων Α’ Υλών και τις ενέργειας στους καταναλωτές, που λόγω της μείωσης του πραγματικού εισοδήματος τους μειώνουν την κατανάλωση, άρα και την εκτιμώμενη ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Επιπλέον η αύξηση του κόστους χρήματος επαναπροσδιορίζει τα επενδυτικά σχέδια επιχειρήσεων & κρατών, με ότι αυτό συνεπάγεται για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Τα ανωτέρω ισχύουν και για την Ελληνική οικονομία που αν και προς το παρόν εμφανίζει θετικά δείγματα από την βαριά βιομηχανία του Τουρισμού για το 2022, ένεκα του καλπάζοντας πληθωρισμού (10,2% Απρίλιος 2022), της γεωπολιτικής αστάθειας αλλά και των επερχόμενων πολιτικών εξελίξεων, δεν θα πρέπει να θεωρεί τίποτα ως δεδομένο για την συνέχεια…
Συμπερασματικά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξελικτικό φαινόμενο 4 κρίσεων, σε επίπεδο υψηλών τιμών μετοχών, υψηλών τιμών ακινήτων, υψηλών τιμών Α’ Υλών & ενέργειας & υψηλού δολαρίου, εν μέσω μιας πρωτοφανούς γεωπολιτικής κρίσης (Ρωσία – Ουκρανία), ενώ η Κίνα με την Taiwan προθερμαίνονται. Αν αθροίσουμε και την εξαΰλωση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις αγορές κρυπτονομίσματων τότε το εκρηκτικό μίγμα είναι έτοιμο και η βόμβα έχει ήδη ενεργοποιηθεί.
Στην Οδύσσεια από τον διάπλου της Σκύλλας και της Χάρυβδης επέζησε μόνο ο μυθικός Οδυσσέας που είχε και την προστασία της Θεάς Αθηνάς, κάνοντας 10 χρόνια να επιστρέψει στην Ιθάκη του. Δεν είμαι σίγουρος ότι όλες οι Κεντρικές τράπεζες μαζί, έχουν μεγαλύτερη ευφυΐα και «Θεία πρόνοια» από τον Οδυσσέα, για να διαπλεύσουν το οικονομικό δίλημμα που ξετυλίγετε μπροστά τους, χωρίς σημαντικότατες απώλειες & αναταράξεις για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα….
Λουκάς Παπαιωάννου
Economist / Corporate Advisor
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
