Μέχρι σήμερα αυτή η θέση θεωρείτο ρεαλιστική. Η καθήλωση του ΚΙΝΑΛ δημοσκοπικά και ψηφοφορικά έδειχνε να το αποδεικνύει.
Το ξέσπασμα …ΠΑΣΟΚ με τις 270.000 πολίτες που επέλεξαν να εκφράσουν την γνώμη τους για την διαδοχή της Φώφης Γεννηματά τείνει να ερμηνευτεί ως επιστροφή του κέντρου.
Φοβάμαι ότι το συμπέρασμα μπορεί να έχει βάση αλλά είναι μάλλον βιαστικό.
Καταρχάς, η Νέα Δημοκρατία δείχνει πράγματι πως επιδιώκει να αποτελέσει ένα σύγχρονο κεντροδεξιό κόμμα. Ταυτόχρονα, όμως, ο πρόσφατος ανασχηματισμός υπενθύμισε πως ο πρωθυπουργός προσέχει ιδιαίτερα τα συμβάντα από τα…δεξιά.
Κατά δεύτερο λόγο, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Εκεί τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Ο Αλέξης Τσίπρας, πιεζόμενος από την πραγματικότητα και μην έχοντας άλλο Θεό από την εξουσία, θέλει να κινήσει το κόμμα προς το κέντρο.
Ταυτόχρονα, όμως, σοβαρές δυνάμεις αρνούνται την μετακίνηση. Ο δισταγμός της ηγεσίας στην υλοποίηση δεν είναι ιδεολογικός (η επίκληση της ιδεολογικής καθαρότητας γίνεται μόνο όταν είναι ευκαιριακά χρήσιμη) ούτε πίστης προς τους συντρόφους (όπως μπορούν να διαβεβαιώσουν μεταξύ άλλων ο Λαφαζάνης και η Κωνσταντοπούλου). Προκύπτει επειδή υπάρχει ο φόβος πως ο ανοιχτός εμφύλιος σπαραγμός έχει κόστος στις κάλπες – και πράγματι έτσι είναι.
Εξάλλου, δεν είναι διόλου σίγουρο ότι τα στελέχη από το Βαθύ ΠΑΣΟΚ που έσπευσαν να διεκδικήσουν μελλοντική συμμετοχή στη νομή της εξουσίας, φέρουν μαζί τους και όλους τους ψήφους που ισχυρίζονται πως τους «ανήκουν». Οπότε η πορεία προς το κέντρο δεν προσφέρει όλα καλούδια που λέει η θεωρία.
Κατά τρίτο λόγο, η επιστροφή ψηφοφόρων στο ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ που θεωρείται πως συνέβη με τις εκλογές για την ανάδειξη του νέου αρχηγού μπορεί να αποτελεί αίτημα για ανανέωση, ή συγκινησιακή ευκαιρία επανάκαμψης ή ακόμη και καθαρά συγκυριακό φαινόμενο.
Το κέντρο, ως πολιτικός χώρος, δεν είναι μία αφηρημένη έννοια αλλά ούτε και ταυτίζεται υποχρεωτικά με συγκεκριμένο κόμμα. Δύο είναι τα προβλήματα στην συγκεκριμένη περίπτωση:
Πρώτο, το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ δεν αυτοπροσδιορίζεται αλλά ετεροπροσδιορίζεται με αναφορά στα δύο μεγάλα κόμματα. Η μέχρι σήμερα λογική που είχε επικρατήσει ήταν της μορφής «η Ν.Δ. είναι η δεξιά, ο ΣΥΡΙΖΑ η αριστερά, επομένως εμείς είμαστε το κέντρο». Δεν θα έλεγε κανείς πως αυτό αποτελεί συγκροτημένη πολιτική τοποθέτηση ή εμπεριέχει αναφορά σε συγκριμένη ιδεολογία.
Δεύτερο, ο κατά τα φαινόμενα νέος αρχηγός δεν έχει εκφράσει μέχρι σήμερα συγκεκριμένη θέση που να τον προσδιορίζει πολιτικά. Κατά μία έννοια, απλά ανήκει στην παράταξη και μάλιστα κάπως από μακριά.
Η ανάκαμψη ή όχι του κέντρου θα εξαρτηθεί, λοιπόν, από μία σειρά παραγόντων, και ειδικότερα:
- Πόσο η δεξιά μπορεί να ανακόψει την πορεία της ΝΔ προς το κέντρο
- Αν ο Αλέξης Τσίπρας θα πείσει τον σκληρό πυρήνα του αρχικού ΣΥΡΙΖΑ, το περίφημο 3%, να δεχτεί το άνοιγμα προς το κέντρο
- Τον βαθμό στον οποίο, η μονομαχία Ανδρουλάκη – Παπανδρέου θα αποφύγει την πόλωση και την μεταφορά της στους ψηφοφόρους
- Την ικανότητα του νέου αρχηγού να εγκαταλείψει την τακτική να αποφεύγει γωνίες και να αρθρώσει ολοκληρωμένο, συνεκτικό και διαφοροποιημένο από Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. λόγο.
Είναι πολύ νωρίς, λοιπόν, να μιλάμε για αναβίωση του κέντρου. Εξάλλου, προσπαθώ να θυμηθώ πότε το κέντρο κυβέρνησε στην μεταπολεμική Ελλάδα εκτός από την περίοδο 1964-1966 και αδυνατώ.
Ίσως η μνήμη μου με προδίδει.
Διαβάστε επίσης
Κάτι κουρασμένα παλικάρια
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
