Έχουν ευθύνη οι κάτοικοι μιας χώρας;

Μπορούμε να τους θεωρήσουμε και αυτούς θύματα ή συνενόχους;

Πως νιώθει σήμερα ένας Ρώσος;

Πως νιώθουμε εμείς απέναντί του;

Είναι πολύ κρίσιμο θέμα η ατομική ευθύνη των πολιτών μιας χώρας που τρομοκρατεί, που επιτίθεται, που επαναφέρει συλλογικές μνήμες καταστροφής, ανασφάλειας, κατοχής, πείνας και μίσους.

Οι πολεμικές ταινίες και τα ιστορικά πολεμικά ντοκιμαντέρ επιστρέφουν ως ζωντανές ανταποκρίσεις από την Ουκρανία.

Και την ίδια στιγμή της εισβολής στην Ελλάδα αναρωτιόμαστε εάν θα έρθουν φέτος οι Ρώσοι ναυλωτές θαλαμηγών για να νοικιάσουν τα σκάφη μας.

Παρακαλούσαμε τον Πούτιν να μην εισβάλλει στην Ουκρανία εν μέσω του χειμώνα γιατί θα παγώναμε από το κρύο, και συγκρίναμε τις πολεμικές απειλές των Ρώσων σαν μια κακόγουστη σειρά του Netflix.

Εντέλει οι χειρότεροι τρόμοι επιβεβαιώθηκαν, η κακόγουστη σειρά έγινε ριάλιτυ και στο τέλος μάλλον θα παγώσουμε κιόλας.

Όμως το πιο σημαντικό πέρα από τις ζωές που χάνονται είναι και η ολοκληρωτική ανατροπή των πεποιθήσεων μας. Η αναζωπύρωση των εφιαλτικών στιγμών που έχουν στοιχειώσει την  Ευρωπαϊκή Ήπειρο.

Πόλεμος στην Ευρώπη;

ΝΑΙ.

Τα είχαμε αφήσει όλα αυτά πίσω μας μέσα από την οικονομική ανάπτυξη, την ποιότητα της ζωής για όλους, την συμμετοχική δημοκρατία, την εκπαίδευση και το κράτος δικαίου.

Και τώρα όλοι μας απειλούμαστε, διακυβεύεται ο Ευρωπαϊκός τρόπος ζωής μας.

Που είναι ο επίτροπος του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής για να καταδικάσει την Ρωσία;

Που είναι ο Μπάιντεν να δηλώσει πως οι ΗΠΑ δεν επιδιώκουν πολεμική σύγκρουση με την Ρωσία; Μα καλά ούτε ο Πούτιν επιδιώκει πολεμική σύγκρουση με τις ΗΠΑ, με την Ουκρανία ασχολείται τώρα…

Από ποιους όμως απειλείται ο τρόπος ζωής μας;

Η απάντηση είναι προφανής.

Από εκείνους που δεν έχουν δημοκρατία, δεν έχουν θεσμούς, δεν έχουν αυτό που οι Αμερικάνοι ομνύουν και περηφανεύονται, τα περίφημα check and balances.

Αυτή είναι η διαφορά με την συγκρότηση του σύγχρονου κόσμου και αυτή είναι η ομοιότητα μεταξύ Πούτιν, Μαδούρο, Κάστρο και Ερντογαν.

Δεν χρειάζονται βαθυστόχαστες αναλύσεις από συνταγματολόγους και πολιτικούς επιστήμονες για να αναζητήσουμε τις διαφορές.

Πάντες τις αντιλαμβανόμαστε και για αυτόν τον λόγο επιβάλλεται στα θεσμικά ζητήματα να είμαστε άτεγκτοι.

Είναι το μοναδικό διακύβευμα, η προστασία των θεσμών, όπου οι οποιεσδήποτε εκπτώσεις λειτουργούν αόρατα, διαβρωτικά, σαν μια άσχημη μυρωδιά που δεν φεύγει με τίποτα, όσα παράθυρα και να ανοίξεις.

Είναι αυτή η διαφορά ανάμεσα στο “έλα μωρέ και τι έγινε;” με την ουσιαστική διαφύλαξη αυτού του ευαίσθητου, του κρυστάλλινου, του πορσελάνινου δημοκρατικού, αξιοπρεπούς και αξιοκρατικού τρόπου ζωής.

Όλες οι εκπτώσεις, όλα τα “δε βαριέσαι” είναι χαρακιές, είναι λεκέδες, είναι στάμπες που θολώνουν, διαστρεβλώνουν και στο τέλος μπορεί και να καταλήξουν σε Ρωσικές παρωδίες που σκοτώνουν και τρομοκρατούν.

Εμείς όμως μπορούμε να κάνουμε κάτι;

Απέναντι στον Πούτιν είναι δύσκολο, γιατί στην πραγματικότητα δεν θα μπορέσουμε ποτέ να καταλάβουμε πως σκέφτεται ένας ολιγάρχης. Δεν μας ενδιαφέρει κιόλας. Ας τα σκεφτόντουσαν όσοι είχαν την ψευδαίσθηση πως μπορούσαν να τον μεταπείσουν και συμμετείχαν στις φαρσοκωμωδίες μέσα στα κιτς σκηνικά των λευκών τραπεζιών με άνδρες να παριστάνουν πως συνομιλούν, ενώ στην ουσία μετατρέπονταν σε φωτογραφικά στιγμιότυπα που θα παραμείνουν ιστορικά σημεία φαιδρότητας.

Απέναντι στους Ρώσους όμως;

Σε όλους αυτούς που βγαίνουν από την Ρωσία και συμπεριφέρονται σαν πολίτες ενός ευνομούμενου κράτους και θα ξοδέψουν τα χρήματα που έχουν συγκεντρώσει από τους τεράστιους τζίρους των εταιρειών πώλησης φυσικού αερίου;

Σε όλους όσους μπορούν να δηλώνουν ειλικρινά ή υποκριτικά πως δεν ευθύνονται προσωπικά για τις ενέργειες του Πούτιν.

Άραγε μπορούμε να το ανεχτούμε; Μπορούμε να αποδεχθούμε πως δεν υπάρχει ατομική και προσωπική ευθύνη των πολιτών για την κυβέρνησή τους, για την χώρα τους;

Δεν έχω απάντηση, δεν γνωρίζω, δεν είναι εύκολο.

Αυτή την στιγμή , την δύσκολη, την ώρα που πέφτουν οι βόμβες, την ώρα που κλαίνε οι μάνες, την ώρα που σβήνουν ζωές, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεχωρίσεις τους Ρώσους από τον ηγέτη τους και τις πράξεις του.

Να μείνουν στην πατρίδα τους, ή να την απαρνηθούν. Υπάρχει και η ατομική ευθύνη.

Δεν ξέρω τι άλλο να γράψω, μπορεί και να κάνω λάθος.

Διαβάστε επίσης:

Πόλεμος στην Ευρώπη; Σαν κακόγουστη σειρά του Netflix μοιάζει αυτό που ζούμε

Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι Ρώσοι σφυροκοπούν τη χώρα – Δεκάδες νεκροί από τις επιθέσεις