Είναι πάγια η θέση μου ότι, λόγω της πανδημίας, οι αριθμητικές προβλέψεις για τις οικονομικές εξελίξεις είναι έωλες. Η οικονομική επιστήμη δεν έχει αποκτήσει αρκετή… επιστημοσύνη ώστε να ισχυρίζεται το αλάθητο.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι τι συμπεράσματα μπορούν να εξαχθούν από την πρόσφατη έκθεση για την χώρα μας, που ετοίμασε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής παρακολούθησης.

Είναι καταρχάς σαφές ότι υπήρξαν διαφωνίες. Δεν αφορούν τόσο τις γενικές κατευθύνσεις που έχουν ήδη υιοθετηθεί ή αυτές που οφείλει η Ελλάς να υιοθετήσει στο άμεσο μέλλον, όσο τον βαθμό επικινδυνότητας που ενέχει η πανδημία.

Η έκθεση παρουσιάζει τις απόψεις των δικών της τεχνοκρατών και στην συνέχεια τις παραβάλει με αυτές της κυβέρνησης, σε τέσσερις τομείς: την ανάπτυξη, τα δημόσια οικονομικά, τα χρηματοπιστωτικά και το χρέος.

Οι διαφωνίες καλύπτουν και τους τέσσερις τομείς.

Η αβεβαιότητα που κυριαρχεί δεν επιτρέπει τον συγκερασμό των δύο θέσεων. Και οι δύο πλευρές έχουν τα ορθά επιχειρήματα. Η πανδημία, όμως, θέτει τις θέσεις όλων σε αμφισβήτηση. Το γεγονός αναγνωρίζεται έμμεσα από την φρασεολογία, όπου και τα δύο μέρη …ακροβατούν με μεγάλη προσοχή.

Αν, όμως, υιοθετηθεί μία προσέγγιση που να εντάσσει την Ελλάδα στο πλαίσιο των ευρύτερων διεθνών πολιτικών για τις οποίες επικρατεί πλέον σχεδόν καθολική αποδοχή, τότε η έκθεση εμπεριέχει στοιχεία  που επιτρέπουν την με ρεαλισμό επισήμανση ορισμένων κινδύνων που αντιμετωπίζει ειδικά η χώρα μας μετά την δεκαετή κρίση, και την υπόδειξη βασικών κατευθύνσεων που οφείλουμε να υλοποιήσουμε «ότι και να γίνει».

Ο μεγάλος κίνδυνος είναι το αύριο– όταν τα μέτρα υποστήριξης υποχρεωτικά θα αρχίσουν να αποσύρονται. Η προτροπή να μην βιαστούμε είναι ορθή αλλά όχι και καινοφανής. Η στήριξη της ΕΚΤ και τα κεφάλαια από το Ταμείο Νέας Γενιάς της Ε.Ε. θα βοηθήσουν ως προς αυτό.

Η Ελλάδα, όμως, μπήκε στην κρίση της πανδημίας χωρίς καλά-καλά να έχει βγει από την κρίση της χαμένης δεκαετίας. Αυτό την καθιστά ευάλωτη. Και πιο ευάλωτες απ’ όλους είναι εκείνες οι κοινωνικές ομάδες που υπέφεραν τα μέγιστα στην δεκαετία 2010-2019.

Πολύ σωστά, λοιπόν, η έκθεση του ΔΝΤ επισημαίνει ότι:

• Πρέπει να είναι αποτελεσματική η χρήση των ευρωπαϊκών πόρων διότι μόνο τότε δεν θα υπάρξει αναγκαία σπουδή στην απόσυρση των μέτρων στήριξης και θα ενισχυθεί η αναπτυξιακή δυναμική.
• Τα επενδυτικά σχέδια δεν θα έχουν άμεσο θετικό αποτέλεσμα στις φτωχές πληθυσμιακές ομάδες. Επομένως, η οικονομική πολιτική οφείλει να εφαρμόσει αυξημένα και πιο στοχευμένα μέτρα στην αντιμετώπιση της φτώχειας. Ειδικότερα απαιτείται η αναπροσαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, η αύξηση της δαπάνης για την υγεία και η βελτίωση της εκτέλεσης έργων του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων – διότι κατά κανόνα αυτά έχουν ένα έντονο κοινωνικό πρόσημο.
• Στην ίδια λογική, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει μεγάλη έμφαση στην επανεκπαίδευση του εργατικού δυναμικού. Το ΔΝΤ θεωρεί αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού – οπότε είναι αναγκαίο να ενισχυθεί οργανικά και λειτουργικά ο ΟΑΕΔ και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την μείωση της ανεργίας που σε πρώτο στάδιο θα αυξηθεί. Οι εργαζόμενοι θα χάσουν την δουλειά τους επειδή αναπόφευκτα κλείνουν, και θα κλείνουν, επιχειρήσεις. Πρέπει να υπάρχει η ευλυγισία να ιδρύονται νέες και –μέσω της επανεκπαίδευσης—να υπάρχουν οι δεξιότητες που απαιτεί η νέα τεχνολογία.
• Ιδιαίτερη προσοχή απαιτεί ο τραπεζικός τομέας. Τα κόκκινα δάνεια θα αυξηθούν. Έχει σημασία, λοιπόν, η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού κώδικα και η ίδρυση της Bad Bank, που υποστηρίζει η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς σχέδια όπως ο «Ηρακλής» μπορεί να μην αποδώσουν τα αναμενόμενα.

Η προτροπή να συνεχιστεί η προσπάθεια υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αποτελεί μόνιμη επωδό όλων των εκθέσεων, όλων των οργανισμών. Η έκθεση του ΔΝΤ δεν αποτελεί εξαίρεση. Είναι κι αυτό απόδειξη της δεκαετούς εθνικής ολιγωρίας και των κομματικών παιγνιδιών που παίχτηκαν.

Το γεγονός παραμένει, όμως, πως τώρα, μέσα στην αναμπουμπούλα της πανδημίας, οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να προχωρήσουν πιο εύκολα, με λιγότερες αντιδράσεις από τα οργανωμένα συντεχνιακά και κομματικά κέντρα που μάχονται την πρόοδο.

Η κυβέρνηση φαίνεται πως το κατανοεί.

Ας ελπίσουμε πως η βούληση θα παραμείνει ισχυρή.

Διαβάστε ακόμα: 

ΔΝΤ: Η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι επαρκής σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο

Enria (EKT): Οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να επιταχύνουν την μείωση των «κόκκινων» δανείων

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση