Αντώνης Κεφαλάς
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το πολιτικό-οικονομικό σκηνικό που ανατέλλει, καθώς η χώρα μπήκε στο αποκαλόκαιρο, εμπεριέχει νομοτελειακές εξελίξεις και απρόβλεπτα γεγονότα που θα κινδυνεύσουν να ανατρέψουν σχέδια και να αλλάξουν προθέσεις. Η μαντική κρυστάλλινη σφαίρα ήταν, βέβαια, έτσι κι αλλιώς πάντα με τόση διαύγεια ώστε να μην απέχει από τις Δελφικές μαντείες. Παρά ταύτα, σε ορισμένους τομείς το χείμαρρος έχει μπει στην χαράδρα και η πορεία του είναι προδιαγραμμένη.
Η…εύκολη πρόβλεψη αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ. Τριχοτομημένος, οδεύει με ταχύτητα σε μόρφωμα κόμματος, με απήχηση στην κοινωνία που θα είναι μονοψήφιου επιπέδου. Η ως εκ μάννα εξ’ ουρανού εκλογή δήθεν αντισυμβατικού αρχηγού δεν μπορούσε να ήταν ικανή να συγκαλύψει την ιδεολογική σύγχυση και την πρακτική, σε επίπεδο πολιτικής, έλλειψη προγράμματος εξουσίας.
Ο Αλέξης Τσίπρας έφυγε από ευαισθησία (αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες), ρεαλισμό (πλήρη συνειδητοποίηση της αδυναμίας συγκρότησης πρότασης εξουσίας) και φιλοδοξία (μελλοντική επίκαιρη πολιτική επαναφορά). Οι διάδοχοι του ερίζουν για κληρονομιά που είναι άδειο σακί—σε σημείο που το κόμμα, οι διαδικασίες, τα πρόσωπα να χαρακτηρίζονται απλά ως πολιτικό ανέκδοτο.
Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να υπάρξει. Για τους οπαδούς είναι άλλη ιστορία — οπότε το φως της ανάλυσης στρέφεται στο ΠΑΣΟΚ. Στον απόηχο της μεταμνημονιακής του κατάρρευσης, λίγοι φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι το πρόβλημα δεν ήταν η αρχηγία αλλά το όραμα και το πρόγραμμα. Σ’ αυτό, στην παρούσα συγκυρία, τα δύο κόμματα παρουσιάζουν ορισμένες ομοιότητες.
Στον ΣΥΡΙΖΑ η εξάντληση του αντιμνημονιακού μένους, η άθλια διαχείριση της κυβέρνησης και η ιδεολογική εμμονή στην κατάκτηση των αρμών της εξουσίας (αλήθεια πόσο διαφέρει αυτή η στρέβλωση από την επιμονή να υπάρξει Εμφύλιος;) έχουν αφήσει το κόμμα κλοτσοσκούφι στους ανέμους των προσωπικών φιλοδοξιών. Το όραμα χάθηκε και μαζί το όποιο πρόγραμμα.
Το ΠΑΣΟΚ, όμως, έφερε βαθιές αλλαγές, δημιούργησε ισχυρή νομενκλατούρα και είχε την αυτοπεποίθηση να αρπάξει τα ρούχα της δεξιάς και ο Κώστας Σημίτης να προσφέρει νέο όραμα μετά από αυτό της αλλαγής του Ανδρέα – την ένταξη στην Ευρώπη. Στην συνέχεια, όμως, το όραμα χάθηκε και μαζί το όποιο πρόγραμμα.
Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ καλείται να ανταποκριθεί σε μία τρίτη ευκαιρία. Αν η προσέγγιση είναι να μετρηθούν τα κουκιά, η αποτυχία θα είναι σίγουρη—διότι οι προβλέψεις αυτής της μορφής είναι νομοτελειακές. Αν εκλεγεί ο Χάρης Δούκας, θα απορροφήσει σημαντικό μέρος των κεντρώων και αριστερά κλεινόντων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Αν ο Νίκος Ανδρουλάκης, τότε θα επικρατήσει στασιμότητα. Αν ο Παύλος Γερουλάνος και, πολύ περισσότερο η Άννα Διαμαντοπούλου, τότε η απήχηση θα επεκταθεί στον κεντρώο χώρο που τώρα σχεδόν μονοπωλεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το ερώτημα, όμως, δεν το πρόσωπο και η καρέκλα αλλά το όραμα και το πρόγραμμα. Η ιστορία με την Φώφη Γεννηματά και το Νίκο Ανδρουλάκη το αποδεικνύει. Όποιος το έχει και το «φτιάξει» θα κερδίσει και την ευκαιρία να δώσει μάχη για την εξουσία στην χώρα.
Η Ν.Δ. αντιμετωπίζει ευχή και κατάρα μαζί. Μετά το ευρωπαϊκό όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, εξόκειλε στα βράχια του οράματος της «αλλαγή εδώ και τώρα» του Ανδρέα Παπανδρέου και της ένταξης στην ευρωζώνη του Κώστα Σημίτη (με υποθάλπτουσα την υπόσχεση της ευμάρειας). Ορθά το 1989 η Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη πρόσφερε την ασφάλεια της οικονομικής κανονικότητας (μετά από τις υποτιμήσεις του Γεράσιμου Αρσένη, την πολιτική τιμών και εισοδημάτων του Σημίτη και το «Τσοβόλα δώστα όλα» του Ανδρέα), αλλά έπεσε θύμα εσωκομματικής διαμάχης και προσωπικής φιλοδοξίας. Ακολούθησε δεύτερη οκταετία πολιτικής εξορίας, μέχρι που έγκαιρα και ορθά ο Κώστας Καραμανλής πρόσφερε το όραμα της αναδιάρθρωσης του κράτους και της πάταξης της διαφθοράς. Η αλόγιστη οικονομική διαχείριση, όμως, έσβησε το όραμα και έστρωσε τον δρόμο στον Γιώργο Παπανδρέου που δεν πρόλαβε καν να τον ακολουθήσει καθώς η κρίση πρόλαβε τους πάντες.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρόσφερε λύση απελπισίας σε απελπισμένους πολίτες και ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόσφερε όραμα επάρκειας και κανονικότητας μετά το Συριζαίϊκο μπάχαλο. Στην δεύτερη τετραετία η Ν.Δ. αντίπαλο δεν έχει (κατάρα) και όραμα πρέπει να βρει (ευχή). Διαφορετικά θα επιβεβαιώσει τα περί πτώσης.
Το κόμμα θεωρεί ότι η αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας (στην οποία έχει μερική επιτυχία μέχρι σήμερα) βαφτισμένο ως πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων επαρκεί ως πολιτικό όραμα. Το ένα πρόβλημα είναι πως είναι χιλιοφορεμένο και χιλιοειπωμένο. Το δεύτερο ότι στην εποχή των πολυκρίσεων, και τα καλύτερα σχεδιασμένα προγράμματα, τα καλύτερα αρθρωμένα οράματα ανατρέπονται σε ένα βράδυ.
Θεωρώ ότι η αυστηρή ιεράρχηση των προβλημάτων και η πιστή εφαρμογή των στοχευμένων μεταρρυθμίσεων – και όχι το γενικό ξεσήκωμα υπέρ των μεταρρυθμίσεων θα έφερνε στην κυβέρνηση αποτελεσματικότητα και στους πολίτες σιγουριά.
Μερικά παραδείγματα θα αποσαφηνίσουν την εικόνα. Δεν έχει κανένα νόημα να λέει η κυβέρνηση ότι εγώ έδωσα λεφτά για να καθαριστούν τα οικόπεδα και η Τ.Α. δεν το έκανε. Ο πολίτης αποδίδει την ευθύνη πρωταρχικά στην κυβέρνηση. Αν η κυβέρνηση αποφασίζει να χρηματοδοτήσει την μάχη κατά της πυρκαγιάς σε τοπικό επίπεδο ας βάλει ταυτόχρονα και τις ποινές της μη εφαρμογής. Ή, αν έχει σχεδιαστεί ολόκληρος συντονιστικός μηχανισμός ας εφαρμοστεί – όπως δεν εφαρμόστηκε πρόσφατα με τραγικές συνέπειες.
Η ακρίβεια ταλανίζει τον κόσμο. Η πτώση του πληθωρισμού δεν μειώνει το πρόβλημα—απλά σημαίνει πως δεν το χειροτερεύει. Σε ολιγοπωλιακές, μονοπωλιακές και γεωγραφικά «κλειστές» αγορές η ελευθερία επιλογής του καταναλωτή δεν υπάρχει. Είναι σαφές ότι απαιτείται σκληρή παρέμβαση – με την Επιτροπή Ανταγωνισμού και όχι μόνο—με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα ώστε να καταπολεμηθούν οι σύγχρονες πρακτικές της συνειδητής στρέβλωσης των αγορών στο όνομα της μεγιστοποίησης των κερδών. Αν τώρα περιμένουμε από το ΑΣΕΠ για τους διορισμούς στην Επιτροπή και ακαδημαϊκούς για να κάνουν δίχρονη έρευνα και τους δικαστικούς για να δικάσουν τις προσφυγές σε πέντε χρόνια – εμείς ζήτω που καήκαμε και η Ν.Δ. ζήτω που θα ψάχνει για 3η τετραετία.
Διαβάστε επίσης:
Παραολυμπιακοί Αγώνες 2024: Έγραψε ιστορία ο Πολυχρονίδης κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στα μπότσια
Δημήτρης Μάντζος: «Η κυβέρνηση άφησε τη Θεσσαλία χωρίς σχέδιο»
