Ασύντακτα βαδίζοντας μέσα στην αβεβαιότητα

Γνωρίζοντας εκ των προτέρων το αποτέλεσμα, η παγκόσμια οικονομία βαδίζει με σταθερά βήματα προς την ύφεση και, πιθανώς, τον στασιμοπληθωρισμό. Τα πνευματική δεσμά του μονεταρισμού αποδεικνύονται πολύ πιο ισχυρά από την ανθρώπινη ενσυναίσθηση, οι εξαιρετικά πιθανές οικονομικές, πολικές και κοινωνικές αντιθέσεις πολύ πιο αδύνατες από την ιδεολογική ακαμψία των οικονομολόγων και τραπεζιτών.

Το βάδισμα δεν είναι συντεταγμένο, κι αυτό προξενεί πρόσθετους φόβους. Στις ΗΠΑ η κεντρική τράπεζα κάμφθηκε από τις αντιδράσεις των αγορών και προχώρησε σε επιθετική αύξηση του επιτοκίου της, ακολουθώντας έτσι στα αχνάρια του Η.Β και του Καναδά.  Αντίθετα, στην Ευρώπη, η ΕΚΤ δηλώνει ότι θα λάβει μέτρα για να περιορίσει το άνοιγμα του κόστους δανεισμού ανάμεσα στις περισσότερο και τις λιγότερο δανεισμένες οικονομίες. Στην Ρωσία η κεντρική τράπεζα λειτουργεί σε πολεμική βάση φυσιολογικά προτάσσοντας τα εθνικά της συμφέροντα. Το ίδιο και η Κίνα, που έχει να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πολιτικής «μηδέν ανοχή στην πανδημία» και τον υπερδανεισμό κυρίως κρατικών αλλά και πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων. Τέλος, κατά τα φαινόμενα, οι Ιαπωνία και Αυστραλία ακολουθούν την πολιτική των ΗΠΑ.

Η στήλη αυτή έχει πάρα πολλές φορές επισημάνει την βασική αντινομία της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται. Συνοπτικά, ο σημερινός πληθωρισμός δεν είναι ένα νομισματικό φαινόμενο για να αντιμετωπιστεί με το παραδοσιακό (αν και ατελές και υπερτιμημένο) όπλο του επιτοκίου. Επομένως, η χρήση του απλά θα οδηγήσει τις πιο ανθεκτικές οικονομίες σε σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης, τις λιγότερο ανθεκτικές σε ύφεση και τις αναδυόμενες είτε σε βαθιά ύφεση είτε σε χρεοκοπίες. Αν, δε οι κεντρικές τράπεζες συνεχίσουν να υποκλίνονται στις αγορές, τότε ο στασιμοπληθωρισμός θα επανακάμψει.

Η αντιθέσεις είναι πολλές. Μία και χαρακτηριστική είναι ότι εισερχόμαστε σε μία νέα εποχή νομισματικής και δημοσιονομικής πειθαρχίας τη στιγμή όπου αυξάνονται οι παγκόσμιες αμυντικές δαπάνες. Στην παγκόσμια ιστορία, όμως, δεν υπάρχει κανένα παράδειγμα πολέμου που να χρηματοδοτήθηκε χωρίς πληθωρισμό.

Οι αντινομίες είναι χειρότερες. Υιοθετείται μία περιοριστική οικονομική πολιτική που νομοτελειακά θίγει πρωταρχικά και βαθιά τις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις, γεγονός που τις ριζοσπαστικοποιεί πολιτικά, σε μία εποχή όπου η φιλελεύθερη δημοκρατία υποχωρεί παγκόσμια και ταυτόχρονα κινδυνεύει ακόμη και στις χώρες που την εφεύραν.

Στο πλαίσιο αυτό, η χθεσινή Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μάλλον εσωστρεφής. Τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο πρόεδρος του Συνδέσμου επικεντρώθηκαν στα επιτεύγματα της χώρας και στα προβλήματα που η ίδια αντιμετωπίζει. Η αίσθηση που έμεινε ήταν αυτή της απομάκρυνσης από την παγκόσμια πραγματικότητα.

Δικαιολογημένα μπορεί να προβληθεί ο ισχυρισμός πως η Ελλάδα από μόνη της ελάχιστα μπορεί να κάνει που να έχουν επίπτωση σε υπερεθνική κλίμακα. Επομένως, με ρεαλισμό οι ομιλητές επικεντρώθηκαν σ’ αυτά που κατά τεκμήριο μπορούν να επηρεάσουν: τα σε μεγάλο βαθμό γηγενή διαρθρωτικά προβλήματα μας (την γραφειοκρατία, την παιδεία, την φορολογία) και την αντιμετώπισή τους από την πλευρά του ΣΕΒ, το τέλος της εποπτείας, την επενδυτική αναβάθμιση, τα μέτρα για την ενέργεια από την πλευρά της κυβέρνησης.

Εκτός κάθε πραγματικότητας βρέθηκε με την ομιλία του ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ. Δύο παραδείγματα: επιτέθηκε στην κυβέρνηση για την ακρίβεια, χωρίς να μπορεί να προσφέρει ούτε μία ρεαλιστική εναλλακτική λύση—εκτός από την δημοσιονομική εκτροπή. Και ισχυρίστηκε ότι η λύση στα Ελληνό-Τουρκικά είναι η διαπραγμάτευση για την ΑΟΖ, σκόπιμα παραγνωρίζοντας ότι η Τουρκία αρνείται να συζητήσει μόνο γι’ αυτό το θέμα. Εξ’ άλλου, τι το θετικό έκανε το ΣΥΡΙΖΑ στην περίοδο της διακυβέρνησης του, εκτός από το αποδυναμώσει τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, μη φροντίζοντας για τον εκσυγχρονισμό τους;

Ο κόσμος μας, όμως, βρίσκεται σε σημείο καμπής. Οι δυνάμεις που τον επηρεάζουν κινούνται σε κατευθύνσεις σύγκρουσης: η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ενάντια στους αρνητές της, η τεχνολογία ενάντια στην ιδιωτικότητα, οι πολέμιοι της μάσκας και των εμβολίων ενάντια στην επιστήμη, το κέρδος εναντίον της κοινωνικής πρόνοιας,  οι προνομιούχοι ενάντια στους μη προνομιούχους, το κράτος δικαίου ενάντια στην τρομοκρατία, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας, ο χριστιανισμός ενάντια στο Ισλάμ, ο αυταρχισμός εναντίον της δημοκρατίας.

Είναι καθήκον των ταγών να βρουν την λεπτή γραμμή ανάμεσα στην ενημέρωση και την παραπληροφόρηση, ανάμεσα στην αντικειμενικότητα της ήρεμης αλήθειας και του πανικού της ακραίας συνωμοσιολογίας. Είναι δουλειά των ηγεσιών κάθε τομέα, να μιλήσουν μεν για τα εθνικά προβλήματα αλλά να τα εντάξουν δε στο πλαίσιο των παγκόσμιων προκλήσεων – από τις οποίες όσο κι αν είμαστε ο «ξεχωριστός λαός» δεν εξαιρούμεθα.

Η χθεσινή ημέρα δεν ήταν η καλύτερη από αυτήν την πλευρά. Απλά επιβεβαίωσε ότι είμαστε ένα χωριό στον παγκόσμιο χάρτη.

Διαβάστε επίσης

Η εμμονή με τις εκλογές και ο Μητσοτάκης ως Βούδας