Στην αναφορά που έκανε χθες ο κ. Τσίπρας στη μελέτη του Ινστιτούτου Bruegel που συγκρίνει τα εργαλεία που χρησιμοποίησαν οι χώρες της Ευρώπης για να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση, έκανε ένα λάθος.

Δεν κατάλαβε τη διαφορά ανάμεσα στις δομικές  παρεμβάσεις στηνα γορά ενέργειας, από τη φορολόγηση των ουρανοκατέβατων κερδών  και  από τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών των επιχειρήσεων ενέργειας, που προανήγγειλε χθες η κυβέρνηση, κάτι που ακόμη δεν έχει κάνει καμιά άλλη χώρα.

Μόνο η Ιταλία έχει εξαγγείλει ότι θα αυξήσει τον εταιρικό φόρο των εταιρειών ενέργειας που θα εμφανίσουν αυξημένα κέρδη, αλλά δεν το έχει κάνει ακόμη.

Και έτσι ενώ στη μελέτη Bruegel  αναφέρεται ότι επτά χώρες έκαναν παρεμβάσεις στις αγορές ενέργειας που παράγουν ουρανοκατέβατα κέρδη, ο κ. Τσίπρας είπε ότι τα φορολόγησαν….Τον μπέρδεψε το πινακάκι και … δεν διάβασε το κείμενο…

Είπε συγκεκριμένα ο κ. Τσίπρας:

“Επτά χώρες έχουν κάνει αυτό το οποίο σας ζητώ και αρνείστε, τη φορολόγηση στα ουρανοκατέβατα κέρδη: Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ρουμανία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο”.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Και τι ακριβώς είναι ουρανοκατέβατα κέρδη;

Ουρανοκατέβατα κέρδη είναι τα κέρδη που προκύπτουν για τις μονάδες παραγωγής χαμηλότερου κόστους όπως ΑΠΕ, πυρηνικά, λιγνίτη και υδροηλεκτρικά, από τη χρηματιστηριακή αγορά ενέργειας, στην οποία διαμορφώνεται η Οριακή Τιμή Συστήματος ψηλά λόγω του υψηλού κόστους των μονάδων παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο.

Στην Ελλάδα, τα ουρανοκατέβατα κέρδη που δημιουργούνται στην αγορά ενέργειας για τις ΑΠΕ, καταλήγουν στο ΕΛΑΠΕ και από εκεί στο Ταμείο Μετάβασης για να επιστρέψουν μέσω επιδοτήσεων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αν τα ουρανοκατέβατα κέρδη δημιουργούν εταιρικά υπερκέρδη στους ισολογισμούς των εταιρειών παραγωγής ενέργειας, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να το διαπιστώσει και τότε να τα φορολογήσει στο 90%. Όπως δηλαδή και η Ιταλία.

Όμως αυτά είναι εταιρικά κέρδη (ή υπερκέρδη) στους ισολογισμούς και  διαφέρουν από τα ουρανοκατέβατα κέρδη που διαμορφώνονται στην αγορά.

Τι ακριβώς έχουν κάνει  όμως οι επτά χώρες, που ο κ. Τσίπρας ισχυρίστηκε ότι έχουν φορολογήσει τα ουρανοκατέβατα κέρδη; Έχει αναγνωρίσει έστω και μία ουρανοκατέβατα κέρδη στις θερμικές μονάδες από φυσικό αέριο και τα έχει φορολογήσει;

Σύμφωνα με τη μελέτη Bruegel που ο ίδιος ο κ. Τσίπρας επικαλέστηκε, οι επτά χώρες που έχουν κάνει κάποια σχετική ρύθμιση (regulation/tax αναφέρει ο πίνακας) έχουν κάνει τα παρακάτω, όπως αναφέρει η μελέτη εξηγώντας τον πίνακα.

H Βουλγαρία μοίρασε 225 εκατ ευρώ από τα ουρανοκατέβατα κέρδη που προέκυψαν στην πυρηνική μονάδα του Κοσλοντούι, σe 630.000 επιχειρήσεις δίνοντάς τους επιδότηση 55 ευρώ/MWh. (Δεν το είπε Ταμείο Μετάβασης αλλά είναι το αντίστοιχο).

H Γαλλία, προκειμένου να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση αποφάσισε να επιβάλει πλαφόν στις αυξήσεις του ρεύματος. Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να προκληθεί ζημιά στην κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού EdF. Προκειμένου λοιπόν να υπάρξει αντιστάθμιση της ζημιάς, ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα η απόφαση για ανακεφαλαιοποίηση της EdF κατά 2,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 2,1 δισ. ευρώ θα καλυφθούν από τον βασικό μέτοχο δηλαδή το γαλλικό κράτος.

Η Γερμανία, επέλεξε να παρέμβει στην αγορά ενέργειας μειώνοντας τις κρατήσεις από 6,5 σε 3,72 cents στη χονδρική τιμή ενέργειας. Το κόστος αυτού του μέτρου ανήλθε σε 3,3 δισ. ευρώ και τις κρατήσεις αυτές χρηματοδότησε το κυβέρνηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα έσοδα από τα δικαιώματα ρύπων.

Η Ιταλία ανακοίνωσε ότι προτίθεται να αυξήσει τον εταιρικό φόρο στις εταιρείες ενέργειας που θα εμφανίσουν αυξημένη κερδοφορία.

Η Ρουμανία, νομοθέτησε να επιβάλει ειδικό φόρο 80% στα εισοδήματα των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ με τιμές άνω των 91 ευρώ ανά MWh. Οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με ορυκτά καύσιμα, συμπεριλαμβανομένης της συμπαραγωγής, εξαιρούνται. 

Η Ισπανία εισήγαγε πρόσφατα ένα παρόμοιο μέτρο ώστε να εισπράττει το Κράτος τα ουρανοκατέβατα κέρδη των ΑΠΕ που αποτελούν το 45% του ενεργειακού της μίγματος και ενώ έχουν χαμηλό κόστος εισπράττουν την υψηλή τιμή που διαμορφώνουν οι μονάδες φυσικού αερίου.

Επίσης, ζητά η διαμόρφωση των τιμών χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας να αποσυνδεθεί από την υψηλή αστάθεια των τιμών του φυσικού αερίου, έχοντας ένα «φρένο έκτακτης ανάγκης» που θα χώριζε τους μηχανισμούς καθορισμού τιμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας. Για παράδειγμα,  ζητά την εισαγωγή ανώτατου ορίου τιμής για την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από πηγές φυσικού αερίου με εκ των υστέρων μηχανισμούς για την εγγύηση της ανάκτησης του κόστους των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο.

Tο Ηνωμένο Βασίλειο πήρε μέτρα για την ανακούφιση των ευάλωτων νοικοκυριών με μειώσεις φόρων και επιδόματα, αλλά όχι για φορολόγηση κερδών των εταιρειών ενέργειας.

Αναζητούνται λύσεις και σοβαρότητα

Ο προβληματισμός για τα αυξημένα κόστη ενέργειας, είναι μεγάλος σε όλη την Ευρώπη  και όλοι αναζητούν μια λύση. Όμως κάθε λύση που προτείνεται πρέπει να είναι κοστολογημένη και εφικτή. Η πρωτόγνωρη αυτή κρίση, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με λαϊκισμό και ελαφρότητα.

Η απλουστευμένη λογική που δεν υπολογίζει όλες τις παραμέτρους και επιδιώκει μόνο να δημιουργεί εντυπώσεις δε βοηθάει.