Η σημειολογία της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον είναι η ισχυρότερη που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Μπορείτε να φανταστείτε το αίσθημα στη χώρα μας αν ο Μπάιντεν φορούσε γραβάτα με την ημισέληνο δίπλα στον Ερντογάν και έλεγε, «για εσάς είμαι Μπαϊντένολγου»;

Εύκολα γίνεται αντιληπτό πώς ήχησε το «Μπαϊντενόπουλος» στην Άγκυρα και πώς είδαν την ελληνική σημαία στη γραβάτα, ιδίως όταν μαθαίνουν από διαρροές ότι η Lockheed Martin εξέφρασε εγγράφως το ενδιαφέρον της στην ΕΑΒ για τη διερεύνηση της μελλοντικής παραγωγής εξαρτημάτων των F-35.

Κάνοντας μια σύντομη ανασκόπηση των επισκέψεων Ελλήνων πρωθυπουργών στον Λευκό Οίκο από το 1974 και μετά, πολιτικοί αναλυτές και επιστήμονες επισημαίνουν ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας εντελώς πρωτόγνωρης κατάστασης. Κάτι που άλλωστε κατέστη σαφές και από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και κυρίως από τη θέρμη του ακροατηρίου.

Αυτό το κλίμα δεν το είδαμε ούτε όταν το 1994 ο Ανδρέας Παπανδρέου συνάντησε τον Μπιλ Κλίντον (την εποχή που οι ΗΠΑ ενοχλούνταν από το εμπάργκο της Ελλάδας στα Σκόπια και ο Κλίντον μιλούσε με σεβασμό για το «σπινθηροβόλο πνεύμα στο ταλαιπωρημένο σώμα» του Ανδρέα), ούτε το 2002 όταν ο Κώστας Σημίτης έδειχνε για πρώτη φορά στον Τζορτζ Μπους τον νεότερο κέρμα του ευρώ και του χάριζε ένα μπλουζάκι με το σήμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Δεν το είδαμε βέβαια, ούτε το 2017, όταν ο Αλέξης Τσίπρας, σε μια σπάνια επίδειξη αβροφροσύνης, έπλεκε το εγκώμιο του Ντόναλντ Τραμπ με την εξής φράση: «Διαπίστωσα από τη συνάντηση που είχα με τον Πρόεδρο, ότι η προσέγγισή του στα πράγματα και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει την πολιτική, ορισμένες φορές μπορεί να μοιάζει διαβολικός, αλλά γίνεται για καλό»…

Πώς φτάσαμε όμως ως εδώ; Πως έγιναν τόσο στενές οι σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ;

Πρώτα απ’ όλα, ο Μπάιντεν, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του Τραμπ, γνωρίζει καλά εδώ και δεκαετίες την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τα προβλήματα που υπάρχουν – από τα ελληνοτουρκικά ως το Κυπριακό. Αυτό επέτρεψε στον Κυριάκο Μητσοτάκη να του δείξει πίσω από κλειστές πόρτες τον αδιανόητο χάρτη της «Γαλάζιας Πατρίδας» του Ερντογάν και να τον ενημερώσει για την τουρκική προκλητικότητα και τις υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά. Γιατί, πολύ απλά, ο Αμερικανός Πρόεδρος καταλάβαινε τι του έλεγε και κυρίως τι του έδειχνε στο χάρτη ο Έλληνας Πρωθυπουργός.

Παρόμοια κατανόηση έδειξαν και τα μέλη του Κογκρέσου, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε από το βήμα στα ελληνοτουρκικά, στο Κυπριακό και στην ξεκάθαρη θέση της Αθήνας απέναντι στον Πούτιν και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Δεύτερον, είναι και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το ζήτημα του πολέμου συνδέεται με το πώς η Ευρώπη μπορεί να απεξαρτηθεί από το φυσικό αέριο του Πούτιν και οι ΗΠΑ (και μέσω της Αλεξανδρούπολης) να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση.

Έπειτα, όπως φάνηκε χθες από τις ονομαστικές προσφωνήσεις του Μπάιντεν σε Έλληνες ομογενείς, ο ίδιος διατηρεί πολύ στενές σχέσεις μαζί τους. Αλλά και η Ελλάδα, με βάση τη μεθοδική δουλειά που κάνει η πρεσβευτής της χώρας μας στην Ουάσιγκτον Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (η πρώτη γυναίκα στη θέση αυτή), στέκεται ενεργά δίπλα στην ομογένεια. Από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη σε σχολείο στην «Αστόρια» τον Σεπτέμβριο του 2019 ως τα κύματα των αντιπροσωπειών των ομογενών που επισκέπονται όλη την Ελλάδα υπό τον συντονισμό της κ. Παπαδοπούλου, φαίνεται ότι γίνεται σοβαρή δουλειά.
Αυτοπεποίθηση

Η Ελλάδα δεν εμφανίστηκε το διήμερο Δευτέρας – Τρίτης ως φτωχός συγγενής που πάει στον Λευκό Οίκο να διαμαρτυρηθεί για τις αδικίες που υφίσταται. Προέβαλε τον αναβαθμισμένο ρόλο της στην περιοχή, τη σημασία που έχει ως πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας και ως πύλη εισόδου για τις ενεργειακές πηγές που αναζητεί η Ευρώπη. Και στο πεδίο της οικονομίας, αυτή τη φορά μπορούσε να υποστηρίξει βάσιμα ότι μπορεί να υποδεχθεί σημαντικές αμερικανικές επενδύσεις, μιλώντας για αυτές της Microsoft, της Pfizer, της JP Morgan και της Amazon.

Μεγάλο ρόλο έπαιξε στην δημιουργία των νέων σχέσεων με τις ΗΠΑ και το ότι με το πέρασμα των ετών η πικρή γεύση και η οργή για τον εναγκαλισμό των Αμερικάνων με τη χούντα, έδωσε τη θέση της στον αντιγερμανισμό και την οργή για τα μνημόνια. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την εμφατική στροφή του ΣΥΡΙΖΑ, ενός αριστερού κόμματος που είχε κάνει σημαία τον αντιαμερικανισμό, υπέρ των στενών σχέσεων με τις ΗΠΑ, εκτόνωσε μια πολύ δύσκολη κατάσταση για τις σχέσεις των δύο χωρών που κράτησε σχεδόν 40 χρόνια μετά το 1974.

Και βέβαια, η βελτίωση των σχέσεων της Ουάσινγκτον με την Αθήνα, σχετίζεται και με την έλλειψη εμπιστοσύνης των Αμερικανών και του ίδιου του Μπάιντεν στον Ερντογάν. Γιατί ενώ πάντοτε οι ΗΠΑ θεωρούν σημαντικό σύμμαχο την Τουρκία (μεταξύ άλλων λόγω γεωγραφικής θέσης και συμμετοχής στο ΝΑΤΟ) και διατηρούν πυρηνικά όπλα στα υπόγεια του Ιντσιρλίκ, ο Ερντογάν έχει πάψει εδώ και καιρό να θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής και διαθέτει πολλούς εχθρούς και στο Κογκρέσο. Εξ ου και η ακύρωση των F-35 και το γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος ακόμα περιμένει μια πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο.