Ναι, στην πρόκληση του Ερντογάν να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα από παιδί που ήταν, όπως μάθαμε λίαν προσφάτως από ένα νέο παραλήρημα του Τούρκου προέδρου, η Ελλάδα απαντά με τους Πέρσες του Αισχύλου. Δέος για όποιον αντιλαμβάνεται το νόημα του πρώτου αντιπολεμικού έργου στην ιστορία της ανθρωπότητας ως μήνυμα-απάντηση σε μία ευθεία πρόκληση του βεβαρημένου επί αιώνες τουρκικού κατεστημένου: τη μετατροπή ενός παγκόσμιου αρχιτεκτονικού και θρησκευτικού θαύματος, του ναού της Αγιά Σοφιάς, από μουσείο σε τζαμί.

Στην ευθεία αυτή πρόκληση του εθνικού και θρησκευτικού και, συνάμα, κοσμοπολίτικου χαρακτήρα του Έλληνα και των «αλλόθρησκων» πολιτών του κόσμου, που συνιστά η παραβίαση του ιερού χώρου της Αγιά Σοφιάς, η Ελλάδα απαντά με τον πολιτισμό της, τις βαθιά ενσωματωμένες στην ταυτότητά της πανανθρώπινες αξίες της, υπενθυμίζοντας στην ανθρωπότητα και στον θρασύ γείτονά της ότι «κοίταξε να δεις, όλα ξεκίνησαν τελικά από ‘δω».

Στις 24 Ιουλίου, λοιπόν, την ημέρα της μαύρης επετείου του Αττίλα στη μαρτυρική ελληνική Κύπρο, που η τουρκική πολιτική ηγεσία αποφάσισε να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί, η Ελλάδα απαντά μία ημέρα μετά, σε ζωντανή σύνδεση, από το μοναδικό σε ηχητική αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σαν να θέλει να βροντοφωνάξει στα πέρατα της οικουμένης την κατάφωρη και ιταμή πρόκληση που συνιστά για το σύνολο του χριστιανικού δυτικού πολιτισμού η εκμετάλλευση ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς.

Διαβάζω σε μετάφραση (εκδόσεις Ωκεανίδα) από το έργο του Αισχύλου: «Όταν ανθίσει η υπεροψία, καρποφορεί το στάχυ του ολέθρου και δάκρυα μόνο σου μένουν να θερίσεις». Κάθε λέξη, κάθε γράμμα από τη φράση που εκστομίζει το φάντασμα του νεκρού Δαρείου ταυτίζεται με τη συμπεριφορά του σουλτάνου.

Ο πλούτος της Ελληνικής Γραμματείας αποτελεί το καλύτερο τονωτικό, στην εποχή του λαϊκισμού, της παραβατικότητας, της μεγαλομανίας, του ναρκισσισμού.

Ο Αισχύλος θεωρεί ότι η καταστροφή της περσικής βασιλικής δύναμης στη Σαλαμίνα δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά τιμωρία για την ασέβεια και την ύβρι. Ο Ξέρξης είναι θύμα της «Άτης», της θεϊκής πλάνης, υπερτιμώντας τις δυνάμεις του και υπερβαίνοντας τα όρια του. Η αλαζονεία τον τυφλώνει, οδηγώντας τον στο μεγαλύτερο για την ελληνική θεολογία αμάρτημα, αυτό της ύβρεως. Θεωρεί πως είναι ανίκητος και κυρίαρχος όχι μόνο σε λαούς και χώρες, αλλά και στα ίδια τα στοιχεία της φύσης. Και χάνει πανηγυρικά. Και η μάνα του, η Άτοσσα, μένει ενεή όταν ο αγγελιοφόρος τής πηγαίνει τα μαντάτα. Τα μηνύματα, δε, προφανή. Ο Αισχύλος προειδοποιεί από τα μακρινό 470 π.Χ. για τον κίνδυνο που επιφέρει η υποτίμηση του «άλλου», η έπαρση, η φιλοδοξία και η αλαζονεία της εξουσίας.

Στις 24 Ιουλίου, η ανθρωπότητα θα βιώσει, ίσως και σε ζωντανή μετάδοση (δεν το έχουν αποφασίσει ακόμη οι Τούρκοι), το απόγειο της ματαιοδοξίας και της αλαζονείας του ανθρώπου που ηγείται ενός έθνους που καλά-καλά δεν μπορεί να βγει στις αγορές και το νόμισμά του στοιχίζει όσο 7,5 ευρώ. Και ο ίδιος, λες και ο υπόλοιπος πλανήτης τρώει κουτόχορτο, υπογράφει δήθεν μνημόνια ΑΟΖ με προσωρινές κυβερνήσεις και όχι με τα κοινοβούλιά τους από τα οποία προέρχονται οι κυβερνήσεις, συνταγματικά και με την απόφαση του λαού. Όρα Λιβύη.

Στις 25 του ίδιου μήνα όμως, ακριβώς την επόμενη μέρα, το μάτι και η ψυχή της ανθρωπότητας θα ευφρανθούν. Θα αποκατασταθεί η «ύβρις»…