Το πρόβλημα των κόκκινων δανείων του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ταλαιπωρεί την οικονομία εδώ και μία πλήρη δεκαετία. 

Η Τράπεζα Πειραιώς ΠΕΙΡ 0,27% 3,74 αποφάσισε να το αντιμετωπίσει βάζοντας το μαχαίρι βαθιά και αποφασιστικά. 

Το πρόβλημα ξεκίνησε γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν σε κατάσταση άκρατης ευφορίας το τραπεζικό σύστημα άρχισε να μοιράζει πιστωτικές κάρτες και να δίνει στεγαστικά δάνεια σε κάθε πικραμένο. 

Σχετικά άνετη ήταν και η χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις—ιδιαίτερα εάν επρόκειτο για κεφάλαιο κίνησης, που έφερε υψηλό επιτόκιο. 

Η κρίση του 2008 τράβηξε λίγο τον μανδύα που σκέπαζε τα προβλήματα, αυτή του 2010 τα ξεσκέπασε τελείως και η ανακεφαλαίωση του 2012 με τα 50 δις. ευρώ, που φορτώθηκαν στο δημόσιο χρέος εγγυήθηκε την διαιώνιση τους.

Παρά τον «Ηρακλή» και τις άλλες τιτλοποιήσεις των κόκκινων δανείων, το πρόβλημα παραμένει. 

Ανήσυχη, η Τράπεζα της Ελλάδος με την χλιαρή υποστήριξη της Ε.Ε. προτείνει την ίδρυση της «κακής τράπεζας» προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα—και μαζί το θέμα της αναβαλλόμενης φορολογικής υποχρέωσης.  

Η κυβέρνηση διστάζει καθώς  ο υφυπουργός οικονομικών Γιώργος Ζαββός διαφωνεί και εναποθέτει όλες τις ελπίδες του στον «Ηρακλή» — διαδικασία σταδιακή και αργή.

Φτάσαμε αισίως στο 2021 και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί καν να εγγυηθεί την στήριξη του προς το επενδυτικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάπτυξης. 

Από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα όσοι χρειάζονται δάνεια δεν μπορούν να πάρουν, όσοι μπορούν να πάρουν δεν τα  χρειάζονται. 

O Μεγάλου βάζει το μαχαίρι στο κόκκαλο

Η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς με επικεφαλής τον Χρήστο Μεγάλου έβαλε το μαχαίρι στο κόκκαλο. 

Με ένα τολμηρό σχέδιο μειώνει τα κόκκινα δάνεια από σχεδόν 23 δις. σε περίπου 3,5 δις., (με σύνολο χορηγήσεων σχεδόν 40 δις.) αυξάνει το μετοχικό κεφάλαιο κατά 1 δις., και ενισχύει τα κεφάλαια κατά 2,6 δις. ανεβάζοντας τον συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας κατά 660 μ.β.

Οι κινήσεις αυτές στην ουσία στηρίζονται σε δύο παράγοντες. 

Η επιβάρυνση από την άμεση και ταχεία τιτλοποίηση των κόκκινων δανείων, είναι εφικτή κατά κύριο λόγο επειδή προφανώς ήδη υπάρχουν επενδυτές που είναι ήδη διατεθειμένοι να επενδύσουν στην κατά 1 δις. ευρώ αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. 

Είναι επίσης εφικτή επειδή οι παλαιοί μέτοχοι (δηλαδή οι νέοι μέτοχοι της αύξησης του 2015) είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν μέχρι τέλους τον πλήρη κίνδυνο της επένδυσης που είχαν κάνει. 

Δηλαδή να χάσουν τα χρήματα τους και να αρχίσουν από την αρχή.

Είναι σαφές ότι το ΤΧΣ δεν θα συμμετάσχει την αύξηση και θα δει – όπως και πρέπει—την συμμετοχή του να περιορίζεται κατά τουλάχιστον 50%. 

Δεν είναι σαφές αν οι άλλοι δύο μεγάλοι μέτοχοι ( Paulson και Μυστακίδης) θα συμμετάσχουν. 

Με βάση την λογική, η συμμετοχή τους θα πρέπει να θεωρείται πιθανή, διότι θα είναι μέσο για να καλύψουν ίσως, ανάλογα με την μελλοντική πορεία της τράπεζας, μέρος της ζημιάς που έχουν υποστεί.

Δεν είναι διόλου σαφές αν οι διάφοροι μικρομέτοχοι, που φαίνεται να καλύπτουν περίπου το 20% των μετοχών, θα θελήσουν ή θα μπορέσουν να συμμετάσχουν – κυρίως διότι η ευρύτερη οικονομική δυσπραγία, η αβεβαιότητα που έχει επιφέρει η πανδημία και το παρελθόν, δεν ευνοούν τους μικρομετόχους. 

Γι’ αυτούς, η απώλεια θα είναι ολοκληρωτική.

Στην πράξη, βέβαια, την έχουν ήδη υποστεί. 

Αν θελήσουν, όμως, μπορούν να συμμετάσχουν στην αύξηση. 

Από το μάλλον περίπλοκο σχέδιο που δόθηκε στην δημοσιότητα δεν φαίνεται πως αντιμετωπίζεται το μεγάλο θέμα της αναβαλλόμενης φορολογικής υποχρέωσης. 

Επίσης, το σχέδιο έχει ένα μικρό υποβόσκοντα κίνδυνο, να είναι αισιόδοξη η εκτίμηση για τα νέα κόκκινα δάνεια που θα προκύψουν από την πανδημία. 

Τράπεζα Πειραιώς: Μια νέα δυναμική τράπεζα

Διότι, η εκτίμηση πως τα συνολικά ΜΕΔ θα είναι της τάξης των 3,5 δισ. τα περιλαμβάνει.

Παρά ταύτα, το γεγονός παραμένει ότι η διοίκηση της τράπεζας αποφάσισε να κόψει τον Γόρδιο Δεσμό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και να δημιουργήσει μία νέα και δυναμική τράπεζα, αντάξια της πρώτης θέσης που σήμερα κατέχει με αναφορά στις καταθέσεις και στις χορηγήσεις. 

Από την μεθόδευση που έχει υιοθετηθεί φαίνεται ότι θα προκύψει μία υγιής τράπεζα, με μάλλον περιορισμένο μετοχολόγιο, ισχυρή διοίκηση και έτοιμη να συνεισφέρει στην ανάκαμψη της οικονομίας—στην πράξη και όχι με λόγια.