Τον 5^ο χαμηλότερο ρυθμό ετήσιας αύξησης του κατώτατου μισθού ανιχνεύει στην Ελλάδα η Eurostat για την 10ετία 2015 – 2025.

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που εξέδωσε τον Ιανουάριο του 2025 η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, ο ελληνικός κατώτατος μισθός με 968 ευρώ (σε 12μηνη βάση) μπορεί να τερματίζει 14^ος ανάμεσα στις 22 χώρες μέλη της ΕΕ που έχουν κατώτατο μισθό, ωστόσο το ύψος της μέσης ετήσιας αύξησής του την τελευταία 10ετία είναι από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε.

Ειδικότερα η Ελλάδα έχει, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Eurostat, μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης του κατώτατου μισθού 3,5% την 10ετία 2015 – 2025. Η επίδοση αυτή είναι η 5^η χειρότερη στην Ε.Ε. και μάλιστα μετά από χώρες οι οποίες έχουν σε απόλυτα νούμερα πολύ υψηλότερους μισθούς από την Ελλάδα.

Για παράδειγμα μικρότερες αυξήσεις (3,2%) έδωσε το Λουξεμβούργο αλλά εκεί ο βασικός μισθός είναι 2.638 ευρώ. Μικρότερες αυξήσεις από την Ελλάδα έδωσαν επίσης:

• το Βέλγιο, που έχει όμως κατώτατο 2.070 ευρώ
• η Γαλλία με ελάχιστες αποδοχές 1.802 ευρώ και
• η Μάλτα με βασικό μισθό μικρότερο της Ελλάδας 961 ευρώ

Είναι προφανές πως καθώς η Eurostat μετράει στην τελευταία της ανάλυση όλες τις μεταβολές της 10ετίας 2015 – 2025, στην χαμηλή επίδοση της Ελλάδας παίζουν ρόλο και τα χρόνια της κρίσης, αφού λόγω του τρίτου μνημονίου ο κατώτατος μισθός παρέμεινε παγωμένος στα 586 ευρώ μέχρι και το 2019, όταν «ξεπάγωσε» για πρώτη φορά μετά τα μνημόνια και δόθηκε αύξηση 11% με ταυτόχρονη κατάργηση του υποκατώτατου για τους νέους. Στη συνέχεια, όμως, ο μισθός μπήκε εκ νέου στον «πάγο» λόγω της πανδημίας της COVID-19 για να «ξεπαγώσει» και πάλι το 2022. Συνεπώς στο 3,5% μετρούν 6 χρόνια «πάγου» στους μισθούς και μόνο 4 χρόνια αυξήσεων (2019, 2022, 2023, 2024).

Φαίνεται λοιπόν, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, πως η Ελλάδα δεν έχει «τρέξει» όσο θα έπρεπε για να καλύψει το χαμένο έδαφος των μνημονίων στο μέτωπο των μισθών.

Στο κλαμπ των «φτωχών»

Ακόμη και αν εξετάσει κανείς το επίπεδο του ελληνικού βασικού μισθού σε ευρώ συγκριτικά με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα κατατάσσεται στο κλαμπ των «φτωχών» χωρών με βασικό μισθό κάτω των 1.000 ευρώ.

Ειδικότερα η Eurostat χωρίζει τις ευρωπαϊκές χώρες σε τρεις κατηγορίες όσον αφορά στους ελάχιστους μισθούς:

• Υψηλότερες αποδοχές των 1.500 ευρώ
• Αποδοχές μεταξύ 1.000 και 1.500 ευρώ και
• Αποδοχές μικρότερες των 1.000 ευρώ.

Η Ελλάδα ανήκει στο τρίτο «κλαμπ» με χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και καμία χώρα της Δυτικής Ευρώπης πλην της Μάλτας. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν η Κροατία, η Εσθονία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Ρουμανία, η Λετονία, η Βουλγαρία και η Ουγγαρία. Αντίθετα όλες οι χώρες της Δυτικής Ευρώπης ανήκουν στα άλλα δυο κλαμπ των «μεσαίων» ή των «πλούσιων» χωρών.

Και φυσικά την χώρα μας διασώζουν τα δώρα, καθώς στην Ελλάδα πληρώνονται 14 μισθοί με αποτέλεσμα ο κατώτατος να είναι σε 12μηνη βάση 968 ευρώ. Αυτό το ποσό συγκρίνεται με τις άλλες χώρες. Διότι αν συγκρίνει κανείς τα 830 ευρώ, τότε ο πήχης πέφτει πολύ χαμηλότερα…

Η αγοραστική δύναμη

Στην 14^η θέση όμως τερματίζει η Ελλάδα και στην αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού (PPS), μπροστά από χώρες όπως η Κύπρος, η Μάλτα, η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Τσεχία, η Βουλγαρία, η Λετονία και η Εσθονία.

Ακόμη και στην Τουρκία, η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού – που είναι μόλις 707 ευρώ – είναι υψηλότερη από αυτή του ελληνικού βασικού μισθού λόγω, προφανώς, και των τιμών που υπάρχουν στη γειτονική χώρα.

Μισθός και πολιτικές εξελίξεις

Σε αυτό το περιβάλλον, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει την 5^η κατά σειρά αύξηση του κατώτατου μισθού από το 2022 και μετά, η οποία θα τεθεί σε ισχύ από την άνοιξη φέτος συμπαρασύροντας για πρώτη φορά και τους μισθούς στο Δημόσιο.

Η υπόσχεση της κυβέρνησης για κατώτατο μισθό 950 ευρώ το 2027 δείχνει προς μια αύξηση της τάξης των 40 ευρώ (μεικτά) για φέτος, ώστε ο μισθός να φτάσει από φέτος στα 870 ευρώ.

Δεν αποκλείεται ωστόσο ο πήχης να ανέβει φέτος, δεδομένων και των πρόσφατων εξελίξεων. Με την τραγωδία των Τεμπών να πρωτοστατεί, πλέον, στην επικαιρότητα, μετά και τις πολυπληθείς συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας της Κυριακής 26 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση αναζητεί διαφυγή προς τα εμπρός. Η οικονομία δίνει συχνά τέτοιες δυνατότητες εξαγγελιών που κάνουν  «αίσθηση» και αλλάζουν την ατζέντα. Στο πλαίσιο αυτό υπάρχουν ορισμένοι αναλυτές που επιμένουν πως οι ελπίδες για γενναιότερες αυξήσεις στον κατώτατο περνούν μέσα και από τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις.

Διαφαίνεται έτσι πως ο πήχης για τον κατώτατο μισθό δεν αποκλείεται να φύγει από τα 950 ευρώ και να μπει πλέον υψηλότερα, ώστε να σπάσει το φράγμα των 1.000 ευρώ το 2027. Πολύ περισσότερο, καθώς και ο μέσος μισθός διαφαίνεται ότι θα αυξηθεί πάνω από τα 1.500 ευρώ την ίδια εποχή, όπως διαμηνύουν τον τελευταίο καιρό αρμόδια κυβερνητικά στελέχη αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός.

Έτσι δεν αποκλείεται να δούμε μια υψηλότερη αύξηση φέτος, της τάξης των 50 ευρώ (πιθανότερο) ή και 60 ευρώ (μάλλον λιγότερο πιθανό) μεικτά, ώστε να φτάσουμε στα 880 ή και 890 ευρώ μεικτά από την άνοιξη.

Σε κάθε περίπτωση και παρά τις πολιτικές εξελίξεις, η κυβέρνηση θα το σκεφτεί διπλά για τις αυξήσεις που θα ανακοινώσει στον κατώτατο μισθό, καθώς το κόστος δεν θα βαρύνει πλέον μόνο τους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, αλλά και τον ίδιο τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού από φέτος οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων θα αυξάνονται παράλληλα με την αύξηση του κατώτατου μισθού.

Το εισαγωγικό κλιμάκιο στο Δημόσιο είναι σήμερα 850 ευρώ. Μετά την αύξηση στον κατώτατο οι δημόσιοι υπάλληλοι – και όχι μόνο οι χαμηλόμισθοί αλλά όλοι – θα λάβουν ως αύξηση το ποσό ανάμεσα στα 850 και στον νέο βασικό μισθό. Αν για παράδειγμα ο ελάχιστος μισθός αυξηθεί στα 880 ευρώ, τότε όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πάρουν αύξηση 30 ευρώ. Αν οι ελάχιστες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα αυξηθούν στα 890 ευρώ, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα λάβουν όλοι αύξηση 40 ευρώ κ.ο.κ.

Συνεπώς, η αύξηση μπορεί να είναι ολίγον «τσιμπημένη» αλλά πιθανότατα όχι θεαματική, καθώς τον λογαριασμό θα τον πληρώσει, αυτή τη φορά, και ο κρατικός κορβανάς…