Η υπόθεση με τις ελλείψεις στα φάρμακα φέρνει και πάλι στο προσκήνιο την ανάγκη να μετακινηθεί το εκκρεμές των ιδιωτικοποιήσεων προς την αντίθετη κατεύθυνση της επαναφοράς σε φάση και περίοδο αυξημένου κρατικού παρεμβατισμού. Η πανδημία έδειξε τον δρόμο, εξάλλου.

Από το 1980, η παγκόσμια οικονομία ακολούθησε μία τρελή πορεία, όπου ο παρεμβατικός ρόλος του κράτους μειωνόταν διαρκώς και ολοένα μεγαλύτεροι και περισσότεροι τομείς της οικονομίας περνούσαν στα χέρια του ιδιωτικού τομέα.

Η μετακίνηση αυτή δεν ήταν αναίτια. ΟΙ δημόσιες επιχειρήσεις είχαν μετατραπεί σε παχιές αγελάδες που τάιζαν συνδικαλιστές, βόλευαν κομματικούς ημετέρους, ζούσαν σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Όχι άδικα εκτιμήθηκε ότι ο ιδιωτικός τομέας θα ήταν ανταγωνιστικός – οπότε θα πρόσφερε στον πολίτη καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, σε καλύτερη τιμή, με επάρκεια, χωρίς την δημιουργία βαρών για τους φορολογούμενους πολίτες.

Δυστυχώς η πράξη αποδείχθηκε ότι απέχει πολύ από την θεωρία. Αντί για ανταγωνισμό δημιουργήθηκαν ολιγοπώλια και  μονοπώλια. Αντί για ανταγωνιστικές τιμές είχαμε μεγιστοποίηση των κερδών. Αντί για επάρκεια είχαμε ελλείψεις. Αντί για ποιότητα είχαμε υποβάθμιση.

Η κάθε ανθρώπινη κοινωνία απαιτεί να υπάρχει επάρκεια και σε διαθέσιμη τιμή για ορισμένα απαραίτητα, αναγκαία για την ζωή, αγαθά: το νερό, την ενέργεια, τα φάρμακα, τα νοσοκομεία.

Το εκκρεμές της ιδιωτικοποίησης πήγε πολύ μακριά. Παράλληλα, οι λεγόμενες ανεξάρτητες αρχές που υποτίθεται ότι θα διασφάλιζαν την ομαλή για το κοινωνικό σύνολο ροή των αναγκαίων αγαθών σε προσιτές τιμές, ουσιαστικά υποβαθμίστηκαν. Όταν οι φαρμακαποθήκες μπορούν άκοπα και νόμιμα να αρνηθούν τον κρατικό έλεγχο, τότε τα πράγματα έχουν ξεφύγει.

Η εμμονή με τις ιδιωτικοποιήσεις από λογική θεωρία έγινε φετίχ και από φετίχ δυνάστης. Οι υπερασπιστές τους, που εξακολουθούν να είναι πολλοί, εμμένουν στην αποτελεσματικότητα τους. Είναι, όμως, η αποτελεσματικότητα των κερδών και όχι των υπηρεσιών. Είναι το κυνήγι της μεγιστοποίησης του προσωπικού και του εταιρικού οφέλους και όχι της προσφοράς προς την κοινωνία.

Το πρόβλημα με τι δημόσιες επιχειρήσεις δεν ήταν η ιδιοκτησία αλλά η ασυδοσία. Αλλάξαμε την ιδιοκτησία αλλά όχι την ασυδοσία. Τώρα είναι ο καιρός όπου αυτή η κυβέρνηση οφείλει να κάνει το βήμα προσαρμογής προς την καινούργια κανονικότητα που απαιτεί την ύπαρξη και λειτουργία όχι απλά ενός επιτελικού αλλά ενός αποτελεσματικού κράτους κοινωνικής πρόνοιας. Ενός κράτους με ισχυρούς ανεξάρτητους θεσμούς που θα μπορεί να ελέγξει την ασυδοσία κάθε μορφής – είτε αυτή είναι του δημοσίου είτε είναι του ιδιωτικού τομέα. Ενός κράτους που θα εγγυάται ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν νερό, ενέργεια και φάρμακα—ότι και να γίνει.

Μάταια ο υπουργός ζητά βοήθεια από την Ε.Ε. Το Συν Αθηνά και χείρα κίνει δεν πρέπει να ξεχνιέται. Οφείλει να δράσει άμεσα με εκτεταμένους ελέγχους στα αποθέματα και στις τιμές, κρατικές εισαγωγές, ποινές όπου χρειάζεται.

Το 2023 θα αποδειχθεί επώδυνο. Αν αληθεύει ότι στην Κίνα καίνε τους νεκρούς στον δρόμο, η επιστροφή της πανδημίας είναι προ των πυλών. Η εποχή της αβρότητας πέρασε. Ήρθε η εποχή της ρεαλιστικής πρόβλεψης, του ορθολογικού προγραμματισμού, των σκληρών ποινών.

Τρία αγαθά απαιτεί χωρίς καμία έκπτωση η κοινωνία: νερό, ενέργεια, φάρμακα. Η μπάλα είναι στο κυβερνητικό γήπεδο.

Διαβάστε επίσης

Δεν είναι η οικονομία, τώρα είναι η πολιτική