Αρχίζω να πιστεύω πως ήταν λάθος η εκτίμηση μου ότι η ελληνική κοινωνία έχει μάθει από τα παθήματα της «χαμένης δεκαετίας» και την ταπείνωση που υπέστη με τα μνημόνια και το go back madame Merkel. Η δημοσκοπική φθορά που φαίνεται ότι χτυπά τη Νέα Δημοκρατία θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σε κανονικές συνθήκες ως η αναπόφευκτη υποχώρηση της δημοτικότητας μίας κυβέρνησης μετά από περίπου τρία χρόνια στην εξουσία. Όταν, όμως, συμβαίνει εν μέσω δυο μεγάλων εξωγενών κρίσεων (της ενέργειας και της εισβολής στην Ουκρανία) τότε με προβληματίζει. Διότι, η νύχτα με τη μέρα χωρίζει τη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ στην διαχείριση κρίσεων.

Η λογική λέει ότι στις κρίσεις εμπιστεύεσαι αυτόν που γνωρίζεις, που έχει δώσει δείγμα γραφής. Άσχετα αν η Ν.Δ, έχασε ελάχιστα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε ελάχιστα. Το αποτέλεσμα δεν όφειλε να είναι αυτό.

Μία ερμηνεία για τα δημοσκοπικά ευρήματα είναι ότι μετά από την κρίση του 2010-2019, τη στιγμή ακριβώς που ο πολίτης κόντευε να πάρει μία ανάσα, τον καταπλάκωσαν διαδοχικά νέες κρίσεις: η πανδημία, η μετανάστευση, η Τουρκία. Όταν, δε, αυτές πήγαν να καταλαγιάσουν έσκασε μύτη η ενέργεια και ο πόλεμος.

Η κυβέρνηση, βέβαια, δεν  φέρει την παραμικρή ευθύνη γι’ αυτά τα συμβάντα. Έμμεσα, όμως, ο πολίτης δείχνει να της επιρρίπτει ευθύνες. Αν αναλογιστεί κανείς ότι για την αντιμετώπιση των τριών πρώτων κρίσεων ο Κυριάκος Μητσοτάκης έριξε άμεσα στην οικονομία περίπου 40 δις. ευρώ και ανέλαβε μελλοντικές υποχρεώσεις άλλων περίπου 5-7 δις. ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 25% του ΑΑΕΠ, εύλογα προκύπτει το ερώτημα: τι άλλο θα μπορούσε να κάνει;

Θεωρώ ότι η διπλή κρίση της ενέργειας και του πολέμου αποτελούν το παρομοιώδης άχυρο στην πλάτη της καμήλας/πολίτη.  Για τον πόλεμο η χώρα είναι, όπως πάντα, αμφίσημη: περίπου το 35% υποστηρίζει ή δικαιολογεί την πλευρά της Ρωσίας και το υπόλοιπο είναι κατά.  Αιχμή της κρίσης είναι η ακρίβεια στα τρόφιμα και στο ηλεκτρικό/φυσικό αέριο. άμεσα ή έμμεσα

Ο πολίτης έχει έρθει στα όρια σχετικά με την καθημερινότητα του. Η βενζίνη που θα βάλει στο αυτοκίνητο, το ψωμί που θα αγοράσει, ο λογαριασμός της ΔΕΗ (ή άλλου παρόχου ενέργειας) που θα κληθεί να πληρώσει, είναι αυτά που τον σπρώχνουν πέρα από τα ήδη ισχνά όρια του.

Η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει –όσο κι αν η οικονομική λογική της το υποδεικνύει – να φυλάει μέτρα για το μέλλον. Είμαστε κοντά στις εκλογές – η άνοιξη του 2023 είναι «αύριο»– και οι θέσεις και απόψεις έχουν αρχίσει να αποκρυσταλλώνονται. Μέτρα ανακούφισης τον Ιανουάριο του 2023 δεν θα έχουν νόημα διότι θα ερμηνευτούν ως …προεκλογικά.

Η αλλαγή οφείλει να έρθει τώρα. Να είναι τα μέτρα στοχευμένα—ναι. Η υλοποίηση τους να γίνει με αυστηρότητα –ναι. Θα έχουν επίπτωση στο χρέος—ναι. Θα προκαλέσουν, μάλλον, αντίδραση στις Βρυξέλλες –ναι. Αλλά αυτή η χώρα πρέπει να αποφύγει με κάθε θυσία να παρασυρθεί στις κούφιες υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ και στην απίθανη σιωπή του ΚΙΝΑΛ.

Η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει αυτό που είναι στο δικό της DNA: καταγγέλλει και υπόσχεται. Το τρίτο κόμμα ψάχνει να βρει DNA, και στο μεταξύ είτε σιωπά είτε αναλώνεται σε ευφυολογήματα.

Δεν προσφέρουν λύση. Είναι το πρόβλημα. Ας δεχτούμε ότι αύριο η κυβέρνηση αυξάνει τον βασικό μισθό κατά το ποσό του πληθωρισμού συν την αύξηση της παραγωγικότητας. Και ότι πλαφονάρει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος στα προ της ενεργειακής κρίσης επίπεδα. Είναι σαφές ότι αυτά είναι τα δύο μέτρα – τα δύο βασικά μέτρα– που ζητά σύσσωμη η αντιπολίτευση.

Και τα δύο έχουν κόστος. Ας δεχτούμε ακόμη πως αυτό το κόστος ο πολίτης δεν το αντιλαμβάνεται. Τώρα. Μεθαύριο όμως, θα δει αύξηση των τιμών στα εγχώρια προϊόντα (σε αντανάκλαση της αύξησης του κόστους παραγωγής), το κλείσιμο επιχειρήσεων που δεν το αντέχουν και στροφή στις εισαγωγές. Ταυτόχρονα θα παραπονιέται για πληθωρισμό. Επιπλέον, η επιδότηση της ενέργειας υποχρεωτικά συνεπάγεται πρόσθετο δανεισμό και άνοδο του δημόσιου χρέους. Η πιο ανώδυνη συνδυασμένη επίπτωση, λοιπόν,  θα είναι κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, άνοδο του κόστους δανεισμού και αύξηση της φορολογίας.

Κοστοβόρα είναι, βέβαια, και τα στοχευμένα μέτρα στήριξης. Το θέμα είναι, όμως, να έχουν πρακτικό και πολιτικό αντίκτυπο. Ας πάρει η κυβέρνηση το περίφημο καλάθι νοικοκυράς, ας επισημάνει τα κρίσιμα προϊόντα κι ας επικεντρώσει την επιδότηση και τους ελέγχους σ’ αυτά.

Στην ενέργεια, τα μέτρα που πάρθηκαν είναι αστεία. Επιστροφή, βέβαια, στα προ του πολέμου επίπεδα  δεν είναι εφικτή.  Θα μπορούσε, όμως, το κράτος να κάνει ένα δάνειο στην ΔΕΗ – στα επόμενα χρόνια ας πολεμήσει τις Βρυξέλλες γι’ αυτήν την κρατική επιδότηση—με στόχο να αφήσει την τιμή του ηλεκτρικού μεσοσταθμικά μεταξύ του 2021 και τώρα και με στόχο τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά –που είναι σίγουρα πάνω από το 50% του συνόλου. Η επιδότηση θα χρηματοδοτήσει τις ζημιές κι ας χειροτερεύσουν το EBIDTA,  οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και δανειακής επιβάρυνσης, η εικόνα στο χρηματιστήριο. Χειρότερη εικόνα από αυτή που είχε η ΔΕΗ επί ΣΥΡΙΖΑ αποκλείεται να υπάρξει.

Σίγουρα υπάρχουν κι άλλα μέτρα. Σίγουρα μπορούν να γίνουν έξυπνα στοχευμένες παρεμβάσεις.  Αυτό που έχει σημασία είναι η θετική επίπτωση στην καθημερινότητα. Διαφορετικά, η τεράστια επιτυχία της ελληνικής ψηφιακής επανάστασης θα καλυφθεί από τις αχανείς υποσχέσεις Τσίπρα και την εκκωφαντική σιωπή ΚΙΝΑΛ για οτιδήποτε ουσιαστικό.

Διαβάστε επίσης 

Η παγκόσμια οικονομία ανάμεσα στην Σκύλλα και την Χάρυβδη