Επιστροφή στην κανονικότητα σηματοδοτεί η ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για άρση και των τελευταίων περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων που είχαν επιβληθεί το επεισοδιακό καλοκαίρι του 2015.

Η αγωνία της «περήφανης διαπραγμάτευσης» του 2015 της κυβέρνησης Τσίπρα με τους δανειστές είχε οδηγήσει σε πρωτόγνωρες καταστάσεις, με σκηνές που θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη των πολιτών.

Εκείνη η νυχτερινή ανακοίνωση του τότε πρωθυπουργού για την διενέργεια δημοψηφίσματος είχε προκαλέσει τεράστια ανησυχία: οδήγησε σε ουρές στα ΑΤΜ μέσα στη νύχτα, οι τράπεζες και το Χρηματιστήριο έκλεισαν για τρεις εβδομάδες, η αγωνία και η αβεβαιότητα ανέβηκαν κατακόρυφα.

Το σκηνικό του καλοκαιριού του 2015 με τους περιορισμούς στην διακίνηση κεφαλαίων διήρκεσε τέσσερα και πλέον χρόνια, παρά τις διαβεβαιώσεις αξιωματούχων εκείνη την εποχή ότι όλα ήταν προσωρινοί, θα αίρονταν μέσα σε έναν χρόνο.

Οι τρεις κινήσεις

Αυτό το σκηνικό της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας ανέτρεψαν σε μεγάλο βαθμό τρεις κινήσεις της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη: Με στόχο την επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα, την ανάκτηση της αξιοπιστίας και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, η κυβέρνηση προχώρησε στην μείωση του ΕΝΦΙΑ, στην μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων και –όπως ανακοινώθηκε σήμερα- στην πλήρη άρση των capital controls.

Πιο συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο πρωθυπουργός από το Παρίσι, η φορολογία των επιχειρήσεων για τα έσοδα του 2019 θα πέσει από το 28% στα 24%, ενώ το 2020 θα υποχωρήσει περαιτέρω στο 20%. Επίσης, η φορολογία των μερισμάτων μειώνεται από το 10% στο 5%, αποσυμπιέζοντας φορολογικά επιχειρήσεις και μετόχους.

Για τον ΕΝΦΙΑ φυσικών προσώπων θα ισχύσει μείωση ανάλογα με τη συνολική αξία της περιουσίας τους ως εξής:

α) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 60.000 ευρώ, κατά ποσοστό 30%
β) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 70.000 ευρώ, κατά ποσοστό 27%
γ) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 80.000 ευρώ, κατά ποσοστό 25%
δ) για αξία ακίνητης περιουσίας μέχρι 1.000.000 ευρώ, κατά ποσοστό 20%
ε) για αξία ακίνητης περιουσίας άνω του 1.000.000 ευρώ, κατά ποσοστό 10%.

Τα capital controls

Η επιβολή των capital controls κρίθηκε αναγκαία στα τέλη Ιουνίου 2015 λόγω της αυξημένης εκροής καταθέσεων από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης εκείνη την εποχή είναι ότι στη διάρκεια του α’ εξαμήνου του 2015 από τις τράπεζες είχαν φύγει 38,1 δις. ευρώ.

Σταδιακά, ωστόσο, η ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος αποκαταστάθηκε με την απάλειψη του ELA (δανεισμός ύψους 85 δις ευρώ με επιτόκιο 1,5%), καθώς επίσης και με την σταδιακή επιστροφή καταθέσεων.

Μέχρι τα τέλη του 2018 οι τράπεζες είχαν ήδη δει τις καταθέσεις τους να αυξάνονται κατά 28,7 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα χαμηλά που είχαν σημειωθεί την περίοδο του γ’ τριμήνου του 2015. Ταυτόχρονα, Τράπεζα Πειραιώς και Εθνική Τράπεζα βγήκαν για κεφαλαιακή ενίσχυση με κεφάλαια TIER 2 στις διεθνείς αγορές.

Αυτή την στιγμή οι τραπεζικές καταθέσεις από επιχειρήσεις και ιδιώτες υπολείπονται κατά 16 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ.