«Η πολιτική δεν είναι μαγικά. Την πολιτική την κάνουν άνθρωποι. Άνθρωποι με συγκεκριμένο υπόβαθρο ο καθένας, άνθρωποι με εμπειρίες, ματαιοδοξία, δυνατά σημεία και αδυναμίες, επιθυμίες, όνειρα, πεποιθήσεις, αξίες, συμφέροντα. Άνθρωποι που προκειμένου να εφαρμόσουν κάτι, πρέπει να παλέψουν», αναφέρει στην αυτοβιογραφία της, που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, η τέως καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ.

Έχοντας υπηρετήσει την χώρα της από τη θέση της καγκελαρίου για δεκαέξι συναπτά έτη, η Μέρκελ επέλεξε να γράψει η ίδια την βιογραφία της με τίτλο «Ελευθερία», αφού ολοκλήρωσε τη θητεία της. «Έπειτα από δεκαέξι χρόνια έφυγα μ’ ένα αίσθημα ευφορίας…», σχολιάζει.

1

Γεννημένη στο Αμβούργο το 1954 και μεγαλωμένη στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, όπου σπούδασε Φυσική και αναγορεύτηκε σε διδάκτορα Φυσικών Επιστημών, η Μέρκελ εξελέγη στη γερμανική Μπούντεσταγκ το 1990. Διετέλεσε Ομοσπονδιακή Υπουργός Γυναικών και Νεολαίας (1991-1994), Ομοσπονδιακή Υπουργός Περιβάλλοντος, Προστασίας της Φύσης και Πυρηνικής Ασφάλειας (1994-1998) και πρόεδρος της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης της Γερμανίας (2000-2018). Αποχώρησε από την ενεργό πολιτική το 2021. Είναι η πρώτη γυναίκα που αναδείχθηκε στο ισχυρότερο αξίωμα της Γερμανίας (2005-2021).

Το βιβλίο της Μέρκελ χωρίζεται σε πέντε μέρη, μέσα από τα οποία αφηγείται τη ζωή της και την πολιτική της δράση: από τα παιδικά της χρόνια και την πολιτική της καριέρα μέχρι και την ολοκλήρωση της θητείας της, σχολιάζοντας μεταξύ άλλων τα γεγονότα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, την περίοδο της πανδημίας, την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία κ.λπ.

«Το ευρώ ήταν κάτι περισσότερο από ένα απλό νόμισμα»

Στα απομνημονεύματά της η Μέρκελ αναφέρεται και στην Ελλάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφήγησή της για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, όπου για πρώτη φορά στην ελληνική ιστορία εκλέχτηκε αριστερή κυβέρνηση.

«Αδημονούσα να δω τι είδους προσωπικότητα θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα. Ήταν είκοσι χρόνια νεότερός μου», σχολιάζει μεταξύ άλλων η Μέρκελ για τη συνάντησή της με τον Αλέξη Τσίπρα, τον Μάρτιο του 2015 στη Γερμανία. Όπως σημειώνει η ίδια ο Τσίπρας άργησε να εμφανιστεί στο ραντεβού τους, καθώς θεωρούσε απαραίτητο να χαιρετήσει προσωπικά τους διαδηλωτές του κόμματος Ντι Λίνκε. Όταν του έκανε μία σύντομη παρατήρηση, της απάντησε ότι δεν πρέπει κανείς να ξεχνά τους οπαδούς του.

Η τέως καγκελάριος θυμάται ότι κατά την διάρκεια της συνομιλίας τους του υπογράμμισε τη σταθερή της βούληση, η Ελλάδα να παραμείνει στην ευρωζώνη. Όπως εξηγεί στη συνέχεια «Η εξώθηση μίας χώρας να αποχωρήσει από την νομισματική ένωση θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες […] Το ευρώ ήταν κάτι περισσότερο από ένα απλό νόμισμα και η Ελλάδα ήταν το λίκνο της δημοκρατίας».

Η Μέρκελ εκθέτει τον Αλέξη Τσίπρα

Στη συνέχεια η Μέρκελ αναφέρεται εκτενώς στα γεγονότα του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου του 2015.  Η ευρύτερη κρίση και η άρνηση του τότε πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, να δεχθεί τη συμφωνία που πρότειναν οι δανειστές και θα έφερνε ένα νέο κύμα μέτρων λιτότητας, είχε ως επακόλουθο το δημοψήφισμα του 2015. «Στις 5 Ιουλίου 2015, 3,5 εκατομμύρια Έλληνες ψήφισαν ”Όχι”, δηλαδή το 61,3%, με ποσοστό συμμετοχής περίπου 60%. Μία ημέρα αργότερα πήγα στο Παρίσι για να κουβεντιάσω με τον Ολάντ τα επόμενα βήματα […] … συνέχισα να εργάζομαι υπέρ της παραμονής της Ελλάδας ως μέλους της ευρωζώνης. Το ευρώ ήταν κάτι περισσότερο από ένα απλό νόμισμα. Συμβόλιζε το μη αναστρέψιμο της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας και η Ελλάδα ήταν μέρος του συνόλου», διηγείται η Μέρκελ.

Ακολούθως, η Μέρκελ συνεχίζει να σχολιάζει τα γεγονότα έως ότου το δημοψήφισμα ήταν παρελθόν, εκθέτοντας τρόπον τινά τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά και τον τρόπο που χειρίστηκε το εν λόγω ζήτημα. Όπως αναφέρει μεταξύ άλλων η Μέρκελ «Ο Τουσκ, ο Μπαρόζο, ο Ολάντ κι εγώ διαπραγματευτήκαμε με τον Τσίπρα, παρουσία και των στενότερων συνεργατών καθενός από εμάς. Το πρωί της επομένης ήρθε και η πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Κριστίν Λαγκάρντ, γενική διευθύντρια του ΔΝΤ από τον Ιούλιο του 2011. Αυτή τη φορά οι Έλληνες εκπρόσωποι συμμετείχαν με μεγάλο ζήλο στις διαπραγματεύσεις. Τώρα που τα πράγματα είχαν σοβαρέψει για τα καλά, ο Τσίπρας είχε στην αντιπροσωπεία του εκλεκτούς τραπεζικούς εμπειρογνώμονες. Το δημοψήφισμα ήταν πια παρελθόν. Το πρωί συμφωνήσαμε στα βασικά σημεία ενός τρίτου προγράμματος διάσωσης με χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας…».

Επιπλέον, η Μέρκελ αναφέρεται και σε μία μετέπειτα συζήτησή της με τον Αλέξη Τσίπρα το 2019. «Μιλήσαμε ξανά για τον Ιούλιο του 2015, όταν η παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη βρισκόταν ”στην κόψη του ξυραφιού”, όπως του είπα. Ο Τσίπρας μου εξήγησε πως ήταν σημαντικό να δείξει στους πολίτες με έναν πειστικό τρόπο ότι η νέα κυβέρνηση είχε εξαντλήσει κάθε περιθώριο προκειμένου να απαλλαγεί από τη μισητή τρόικα. Όταν τ’ άλλα κράτη-μέλη αντιτάχθηκαν σε αυτό, κατέστη σαφές ότι επρόκειτο πλέον για ένα ζήτημα που αφορούσε τη στάση των Ελλήνων απέναντι στο ευρώ. Η πλειονότητα των Ελλήνων απέρριψε το πρόγραμμα, ήθελε ωστόσο να παραμείνει η χώρα στο ευρώ. Αυτό έδειξε η επανεκλογή του Τσίπρα στις νέες, πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015. Το ευρώ είχε αποδειχθεί ισχυρότερο».

Ορίζοντας την ελευθερία

Ως επίλογο των απομνημονευμάτων της, η Άγκελα Μέρκελ επιλέγει να ορίσει την ελευθερία «Τι σημαίνει ελευθερία για ‘μένα; Αυτό το ερώτημα με απασχολεί σε όλη μου τη ζωή, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Για ‘μένα ελευθερία σημαίνει να ανακαλύπτω πού εξαντλούνται τα όριά μου, να ωθώ τον εαυτό μου στην εξάντληση αυτών των ορίων.

Ελευθερία σημαίνει για εμένα να μη σταματάω να μαθαίνω και όχι απλώς να μη μένω στάσιμη, αλλά να έχω το δικαίωμα να συνεχίζω την πορεία μου, ακόμα και μετά την αποχώρησή μου από την πολιτική. Για ‘μένα ελευθερία είναι η δυνατότητα να ανοίξω ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μου […] Ελευθερία σημαίνει επίσης ότι πρέπει να αφήνεσαι ξανά και ξανά, καθώς και ότι έχεις το δικαίωμα να αφήνεσαι […]

Η ελευθερία προϋποθέτει δημοκρατικές συνθήκες… Αν θέλουμε να ζούμε σε συνθήκες ελευθερίας, πρέπει να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, τόσο στο εσωτερικό της χώρας μας όσο και εκτός αυτού, απέναντι σε όσους την υπονομεύουν. Αυτό πάλι προϋποθέτει τη συνεργασία, την αμοιβαία εμπλοκή όλων. Καθένας μας για τον εαυτό του και όλοι μαζί. Διότι η ελευθερία δε μπορεί να είναι προνόμιο του ενός, η ελευθερία πρέπει να ισχύει για όλους».

Διαβάστε επίσης:
Μανούσος Μανουσάκης: Η επιτυχημένη πορεία, το αντιφεστιβάλ στη Χούντα και οι τηλεοπτικές σειρές που άφησαν εποχή

Εριέττα Κούρκουλου Λάτση: «Η ανακάλυψη του εαυτού μας είναι αφετηρία και όχι προορισμός» – Αποσπάσματα από το νέο βιβλίο της

Μίμης Πλέσσας: «Ποτέ δεν δέχτηκα να αντιγράψω την επιτυχία μου»