«Παράθυρο» για πρόωρη μείωση του αφορολόγητου νωρίτερα αφήνει το κείμενο του Συμπληρωματικού Μνημονίου Κατανόησης (Supplemental Memorandum of Understanding – SMοU) μεταξύ Ελλάδος και θεσμών, όπως διαμορφώθηκε μετά την τεχνική συμφωνία για την τέταρτη αξιολόγηση, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το κείμενο του SMοU καταγράφει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ελληνική πλευρά, δέχεται πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ, αλλά αφήνει «παράθυρο» για μείωση του αφορολόγητου νωρίτερα, αν το το ΔΝΤ σε συνεργασία με τους θεσμούς και τις ελληνικές Αρχές κρίνουν ότι «στο πλαίσιο της τελικής αξιολόγησης του προγράμματος» είναι αναγκαίο κάτι τέτοιο.
Το καινούργιο στοιχείο που εισάγει είναι ο όρος «τελική αξιολόγηση», η οποία θα καθορίσει, ουσιαστικά, αν θα ληφθούν πρόσθετα μέτρα, όπως είναι, για παράδειγμα, η μείωση του αφορολόγητου πριν από το 2020.
Οι δεσμεύσεις
Όπως αναφέρεται, η Ελλάδα δεσμεύεται να παρουσιάζει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% ως και το τέλος του 2022, να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί με τη συνδρομή τεχνικής βοήθειας από τους θεσμούς, ενώ διατηρείται, όπως προαναφέρθηκε, η πρόβλεψη που δίνει το δικαίωμα στο ΔΝΤ να επιβάλει τη μείωση του αφορολογήτου από το 2019.
Η σχετική αναφορά στο κείμενο του νέου Μνημονίου τονίζει τα εξής: «Οι αρχές, ως προαπαιτούμενο θα προωθήσουν την εφαρμογή του μέτρου της φορολογίας εισοδήματος (αφορολόγητο) το 2019 εάν το ΔΝΤ, σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τις ελληνικές αρχές, στο πλαίσιο της τελικής αναθεώρησης του προγράμματος, θεωρεί ότι, βάσει μιας διαφανούς εκ των προτέρων εκτίμησης, είναι απαραίτητη η εφαρμογή του για να επιτευχθεί ο συμφωνημένος δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% το 2019, ο οποίος πρέπει να επιτευχθεί χωρίς επιζήμια για την ανάπτυξη μέτρα και εάν χρειαστεί, θα εγκρίνουν νομοθεσία, σε συμφωνία με τα θεσμικά όργανα, ώστε να εξασφαλίζουν την ακριβή επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου, κατά τρόπο θετικό για την ανάπτυξη».
Αλλά και για τα λεγόμενα αντίμετρα ή θετικά μέτρα, το κείμενο του νέου Μνημονίου δεν είναι σαφές και θέτει προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση τους.
«Βάσει μιας αξιολόγησης και σε συμφωνία με όλα τα θεσμικά όργανα και κατόπιν διαβουλεύσεων με τις ελληνικές αρχές, οι αρχές θα υιοθετήσουν, μετά από μια διαφανή διαδικασία, την απαραίτητη δευτερογενή νομοθεσία για την εφαρμογή των αντίμετρων που ξεκινούν από το 2019. Το ποσό που θα υλοποιηθεί να ευθυγραμμιστεί με την προβλεπόμενη υπέρβαση σε σχέση με τους συμφωνηθέντες μεσοπρόθεσμους στόχους – με την προϋπόθεση ότι τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν ήδη ενσωματωθεί στο βασικό σενάριο – προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων», τονίζεται σχετικά.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία, το κείμενο του Συμπληρωματικού Μνημονίου Κατανόησης δεν ξεκαθαρίζει το θέμα του ΕΝΦΙΑ, αλλά ούτε και το θέμα των αντικειμενικών αξιών, που βρίσκονται ακόμη υπό συζήτηση. Συγκεκριμένα, θέτει ως προαπαιτούμενο την ευθυγράμμιση αντικειμενικών και εμπορικών αξιών, μέσω νομοθεσίας αν χρειαστεί, αλλά και τη δημιουργία μιας μόνιμης μονάδας στο υπουργείο Οικονομικών η οποία θα επικαιροποιεί διαρκώς τις αντικειμενικές.
«Οι αρχές θα νομοθετήσουν την προσαρμογή των συντελεστών και τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης αν χρειαστεί, με τρόπο που δεν θα μεταβάλει τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ ώστε τα εκκαθαριστικά του φόρου να εκδοθούν τον Αύγουστο», επισημαίνεται σχετικά.
Αναφέρεται, επίσης, ότι η εφαρμογή θα πρέπει να γίνει με τρόπο θετικό προς την ανάπτυξη, καθώς και ότι με ανάλογο τρόπο θα κριθεί αν θα πρέπει να εφαρμοστεί από το 2019 το πακέτο των αντίμετρων.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται «επιπλέον, βάσει μιας αξιολόγησης και σε συμφωνία με όλα τα θεσμικά όργανα και κατόπιν διαβουλεύσεων με τις ελληνικές αρχές, οι αρχές θα υιοθετήσουν, μετά από μια διαφανή διαδικασία, την απαραίτητη δευτερογενή νομοθεσία για την εφαρμογή των αντίμετρων που ξεκινούν από το 2019. Το ποσό που θα υλοποιηθεί να ευθυγραμμιστεί με την προβλεπόμενη υπέρβαση σε σχέση με τους συμφωνηθέντες μεσοπρόθεσμους στόχους – με την προϋπόθεση ότι τα περιοριστικά μέτρα θα έχουν ήδη ενσωματωθεί στο βασικό σενάριο – προκειμένου να διασφαλιστεί η επίτευξη των στόχων».
Αναφορά γίνεται και στο θέμα των «κόκκινων» δανείων, ένα κρίσιμο θέμα για τη σταθερότητα του τραπεζικού κλάδου. Συγκεκριμένα, απαιτείται αποτελεσματική εφαρμογή του νέου πλαισίου που αφορά στον εξωδικαστικό μηχανισμό, στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και στη νομοθεσία για τους υπερήμερους δανειολήπτες.
«Οι τράπεζες και η ο δημόσιος τομέας πρέπει να επιταχύνουν την αναδιάρθρωση των χρεών και την εκκαθάριση των μη βιώσιμων επιχειρήσεων για να υποστηρίξουν την ανάκαμψη της οικονομίας μαζί με τη σταδιακή σταδιακή κατάργηση των ελέγχων κεφαλαίου», σημειώνεται σχετικά.
To κείμενο τίθεται επί τάπητος σήμερα στο Eurogroup προκειμένου να επικυρωθεί η τεχνική συμφωνία του προηγούμενου Σαββάτου. Πολιτικά, όμως, θα εγκριθεί στην τελική του μορφή όταν ολοκληρωθούν τα προαπαιτούμενα, κάτι που επιχειρείται να καταστεί εφικτό τον Ιούνιο (Σύνοδος 21/6) για να ξεκλειδώσει και η συνολική συμφωνία.