ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης μιλά στο mononews για το state of play στην ελληνική οικονομία σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, λίγο πριν ξεκινήσουν να ανεβάζουν ταχύτητα τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, δίνοντας την πολυπόθητη ώθηση στην δυναμική της ανάκαμψης.
Εξηγεί γιατί το Ταμείο κρύβει ευκαιρίες όχι μόνο για τις μεγάλες αλλά και μικρότερες επιχειρήσεις, μεταφέρει αισιοδοξία για το επενδυτικό ενδιαφέρον προς τη χώρα ενώ υπολογίζει πως το 2025, το ελληνικό ΑΕΠ θα καταφέρει να επιστρέψει, εν τέλει στα επίπεδα που ήταν προ των Μνημονίων.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Θεόδωρου Σκυλακάκη στο mononews και την δημοσιογράφο Ελευθερία Αρλαπάνου.
Ερώτηση: Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία. Ποιοι είναι όμως οι κλάδοι που θα ωφεληθούν περισσότερο, ποιες αγορές θα είναι περισσότερο ωφελημένες;
Aπάντηση: Το προφανές είναι ότι όταν το 37% των πόρων αφορά στο πράσινο μετασχηματισμό και το 20% στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας οι επιχειρήσεις που λειτουργούν σε αυτές τις αγορές έχουν προβάδισμα. Όμως το Ταμείο έχει επιπλέον επιλεξιμότητες. Μιλάμε για την εξωστρέφεια, την συνεργασία, τις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις που αφορούν στην πραγματικότητα όλες τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και την έρευνα, ανάπτυξη & καινοτομία. Ο συνδυασμός των πέντε αυτών επιλεξιμοτήτων, σε ότι αφορά στα δάνεια, ανοίγει ευκαιρίες για το σύνολο της οικονομίας. Δεν υπάρχουν κατά κανόνα κλάδοι που εξαιρούνται από την πρόσβαση σε αυτά τα κεφάλαια.
Ερώτηση: Σίγουρα όμως κάποιοι κλάδοι εκ των πραγμάτων ωφελούνται περισσότερο, όπως η ενέργεια.
Απάντηση: Η ανανεώσιμη ενέργεια. Οι κλάδοι που αφορούν τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό θα επωφεληθούν περισσότερο γιατί αυτή είναι η δομή του Ταμείου με βάση τον σχετικό ευρωπαϊκό κανονισμό. Όμως έχουμε και ειδικά προγράμματα στις επιδοτήσεις που κατά κύριο λόγο απευθύνονται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τα προγράμματα για την αγροτοδιατροφή, τον τουρισμό, τα βιομηχανικά πάρκα, την έξυπνη μεταποίηση (smart manufacturing) αλλά και άλλα προγράμματα, όπως για τις εμβληματικές επενδύσεις, την αποθήκευση ενέργειας, την ηλεκτροκίνηση κα. Θα επηρεαστούν θετικά πολλοί κλάδοι.
Επιπλέον επιβάλλεται να δούμε με πιο διευρυμένη προσέγγιση την έννοια της εξωστρέφειας. Εξωστρέφεια δεν είναι μόνον να κάνουμε εξαγωγές. Είναι και να υποκαθιστούμε εισαγωγές, να προσφέρουμε υπηρεσίες σε όσους έρχονται στη χώρα, είτε για τουρισμό σε όλες τις μορφές, είτε για να εργαστούν όπως στην περίπτωση των ψηφιακών νομάδων. Στόχος είναι να αντιμετωπίσουμε την ενίσχυση της εξωστρέφειας ως ένα project πολλών επιπέδων και με ανοικτό μυαλό για να πετύχουμε την μέγιστη δυνατή κινητοποίηση επενδύσεων. Μην ξεχνούμε τον μεγάλο στόχο, που είναι η κάλυψη του τεράστιου επενδυτικού κενού που αντιμετωπίζει η χώρα.
Ερώτηση: Μιλάτε για μια ισχυρή πρόκληση που είναι η κάλυψη του επενδυτικού κενού. Είναι πανάκεια το Ταμείο;
Απάντηση: Προφανώς όχι, αλλά επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω πρώτα το ύψος του επενδυτικού κενού. Όταν μιλούμε σε όρους flow (ροής) το επενδυτικό κενό είναι 17-18 δισ. ευρώ το χρόνο. Εάν μιλούμε σε όρους stock (υφιστάμενου αποθέματος επενδεδυμένου κεφαλαίου), προφανώς έχουμε χάσει μια δεκαετία. Όμως αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς και στην δεκαετία πριν την μεγάλη κρίση των μνημονίων οι επιχειρηματικές επενδύσεις ήταν ελλειμματικές. Καταγράφονταν επενδύσεις αλλά ήταν κατά κύριο λόγο δημόσιες επενδύσεις συν κατασκευές. Οι επιχειρηματικές επενδύσεις ήταν από τότε πολύ κάτω από τον μέσο όρο.
Ερώτηση: Σήμερα είμαστε ικανοί ως χώρα να προσελκύσουμε τις ξένες άμεσες επενδύσεις που τόσα χρόνια λέμε και τόσα χρόνια θέλουμε;
Απάντηση: Σας λέω βιωματικά τους τελευταίους μήνες που είμαι σε αυτή τη θέση για το Ταμείο Ανάκαμψης, βλέπω συγκεκριμένες ξένες επενδύσεις να έρχονται, επενδύσεις που δεν φανταζόμασταν καν πριν από λίγα χρόνια, ειδικά ως προς το είδος των επενδύσεων. Και αυτό σας διαβεβαιώ πως θα το διαπιστώσουμε στους επόμενους μήνες.
Ερώτηση: Τι είναι αυτό που αλλάζει όμως και κάνει την διαφορά; Τι βλέπουν στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις που έρχονται και τι αναζητούν κατά προτεραιότητα;
Απάντηση: Ας δούμε τι πήγαινε στραβά στον τομέα αυτό. Γιατί πρακτικά εκείνο που επιδιώκουμε είναι να άρουμε την τέλεια καταιγίδα που μπλόκαρε τις επενδύσεις. Είχαμε κίνδυνο χώρας. Για πολλά χρόνια, ιδίως θα έλεγα μετά την περιπέτεια του 2015 όπου διασαλεύθηκε για κάποιους μήνες και η εμπιστοσύνη για το εάν η Ελλάδα θέλει να είναι στο ευρώ. Είχαμε τεράστια φορολογία η οποία πολλαπλασιάστηκε μετά το 2015. Κάποιος που ήθελε να επενδύσει και να δει αποδόσεις, πλήρωνε 29% φόρο επιχειρήσεων, 15% φόρο μερισμάτων και μέχρι 10% εισφορά αλληλεγγύης. Δεν ήταν ακριβώς το όνειρο του επενδυτή.
Αυτό έχει βελτιωθεί ήδη πολύ σημαντικά. Είχαμε τεράστια επιβάρυνση εργατικού κόστους. Μειώσαμε 4 μονάδες κατά 10% το κόστος των ασφαλιστικών εισφορών. Μετά έρχεται το μεγάλο μέτωπο. Η γραφειοκρατία. Εδώ και χρόνια καταφέρνουμε να είμαστε μια χώρα που έχει υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό ασφάλεια και γεωπολιτική σταθερότητα. Όμως οι γραφειοκρατικές εμπλοκές μας πήγαιναν στα τάρταρα του Ease of Doing Business (του σχετικού δείκτη της Παγκόσμιας Τράπεζας). Δίνουμε προτεραιότητα στην άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων. Γίνεται τεράστια δουλειά που συνδέεται με την ψηφιοποίηση του Κράτους.
Σε αυτό το πεδίο το Ταμείο επιταχύνει δραματικά την ψηφιοποίηση του Κράτους και δημιουργεί ένα πολύ καλύτερο επενδυτικό περιβάλλον. Τέλος, έχουμε και το θέμα της συνολικής εικόνας της χώρας. Είναι καίριας σημασίας. Είναι διαφορετικό για παράδειγμα να περιγράφει ένα διεθνές μέσο, όπως π.χ. ο Economist την Ελλάδα ως μια χώρα που ακολουθεί τους ευρωπαϊκούς κανόνες και πρωταγωνιστεί σε κάποια θέματα στην διαμόρφωση πολιτικών όπως, πχ. το ψηφιακό πιστοποιητικό. Θα έλεγα το ίδιο και για το εθνικό μας σχέδιο ανάκαμψης Ελλάδα 2.0, που αντιμετωπίστηκε ιδιαίτερα θετικά από τον ξένο τύπο και δικαίως θα έλεγα μην ξεχνούμε πως είμασταν η δεύτερη χώρα που καταθέσαμε ολοκληρωμένο σχέδιο.
Συνολικά, λοιπόν, εάν αφαιρέσουμε αυτού του είδους τα εμπόδια μένει η Ελλάδα ως μια εξαιρετικά ελκυστική χώρα για επενδύσεις. Συνδυάζει πολιτική σταθερότητα, που μπορούν να φανταστούν οι επενδυτές πως για κάποια χρόνια θα υπάρχει, άριστη γεωπολιτική θέση, νομισματική ασφάλεια και πραγματική ασφάλεια και ένα από τα καλύτερα «οικόπεδα» στον κόσμο. Επιπλέον διαθέτουμε πολύ καλό ανθρώπινο δυναμικό. Ένα κομμάτι έχει φύγει, αλλά δίνουμε και κίνητρα για να επιστρέψει.
Ερώτηση: Αποδίδει το συγκεκριμένο μέτρο;
Απάντηση: Τώρα θα αρχίσει να αποδίδει ουσιαστικά. Τελειώνει η πανδημία, ανοίγουν δουλειές. Μάλιστα σε αρκετούς επενδυτές με τους οποίους συζητούμε, τους λέμε ότι αν έχουν Έλληνες με τους οποίους συνεργάζονται εάν θα ήθελαν να δουν και το ενδεχόμενο να τους ενθαρρύνουν, εάν το επιθυμούν και οι ίδιοι, να κάνουν χρήση του μέτρου και να επιστρέψουν με τη λογική πως θα επωφεληθούν και από την χαμηλή φορολογία.
Ερώτηση: Τους ενδιαφέρει η Ελλάδα per se ή τη βλέπουν και ως εφαλτήριο ανάπτυξης δραστηριοτήτων και σε γειτονικές αγορές;
Απάντηση: Το γεωγραφικό κριτήριο παίζει μικρότερο ρόλο σήμερα. Μπορείς να προσφέρεις ψηφιακές π.χ. υπηρεσίες από ένα σημείο του πλανήτη σε οποιοδήποτε άλλο, ομοίως να μεταφέρεις προϊόντα. Δεν είναι τόσο θέμα γεωγραφικής θέσης, αυτό που συνηθίζαμε να λέμε στην μέση τριών ηπείρων, όσο η ίδια η ελκυστικότητα της χώρας για να επενδύσεις, να εργάζεσαι και να ζήσεις. Επιπλέον η ελληνική αγορά ακινήτων βρίσκεται στην αντίθεση φάση σε σχέση με την αγορά στην υπόλοιπη Ευρώπη που ανέβαινε για πολλά χρόνια ενώ η δική μας υποχωρούσε. Συνεπώς έχουμε και μια ελκυστική αγορά ακινήτων για να επενδύσει κάποιος ή/και να μείνει. Όταν μπει στην εξίσωση και η διαθέσιμη, τεράστια ρευστότητα διεθνώς υπάρχουν καταπληκτικές δυνατότητες για τη χώρα, τις οποίες καλούμαστε να τις αξιοποιήσουμε.
Ερώτηση: «Κουμπώνουν» όλα αυτά βέβαια και με τους πόρους του Ταμείου που δεν υπήρχαν στο τραπέζι προ πανδημίας.
Απάντηση: Το μεγάλο πλεονέκτημα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι πως μιλούμε για κεφάλαια που προ πανδημίας δεν ήταν στο τραπέζι. Μπορούν να δράσουν καταλυτικά σήμερα για να επιταχύνουμε κρίσιμες και χρήσιμες πολιτικές. Για παράδειγμα η συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων για να βελτιώσουμε τις οικονομίες κλίμακος. Απολύτως κρίσιμη. Επενδύουμε σε αυτήν με πολλά κίνητρα. Μια ακόμη κρίσιμη πολιτική οι έλεγχοι για την γκρίζα οικονομία για τον περιορισμό της και την μεταφορά πόρων – και ανθρώπινων πόρων – στην λευκή οικονομία.
Αυτή η μετακίνηση είναι κρίσιμη για δύο λόγους: Θα προέτασσα τους κοινωνικούς. Υπάρχει ανισότητα μεταξύ αυτών που πληρώνουν τους περισσότερους φόρους και εισφορές και απολαμβάνουν αναλογικά πολύ λιγότερες υπηρεσίες γιατί εμφανίζουν το εισόδημα που εισπράττουν, κυρίως οι μισθωτοί. Υπάρχουν και όσοι δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα ίσως επειδή, αντιμετωπίζουν ως «ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» την δυνατότητα να φοροδιαφεύγουν. Είναι δηλαδή κάποιοι που υπάρχουν στην αγορά γιατί φοροδιαφεύγουν. Όλος αυτός ο κόσμος δημιουργεί και μια μεγάλη δυσκολία στην άσκηση της κοινωνικής πολιτικής, αδικώντας και πολλούς που πραγματικά τηρούν τα εισοδηματικά κριτήρια και θα μπορούσαν να απολαμβάνουν καλύτερη ποιότητα κοινωνικών υπηρεσιών.
Επιπλέον το ανθρώπινο δυναμικό που φοροδιαφεύγει, λέω για παράδειγμα ένας επιχειρηματίες σε κλάδο με εκτεταμένη γκρίζα οικονομία, μπορεί με τα σωστά κίνητρα, στην λευκή οικονομία να παράγει περισσότερα αξιοποιώντας οικονομίες κλίμακος και ενισχύοντας παράλληλα την προσπάθεια της Πολιτείας να μειώσει, ταχύτερα τους φόρους που είναι φυσικά ένα μεγάλο ζήτημα.
Αυτή η μετάβαση είναι θεμελιώδης κοινωνικός και οικονομικός στόχος της κυβέρνησης και θα την στηρίξουμε με ό,τι εργαλείο διαθέτουμε. Μείωση φόρων και κίνητρα για συνεργασία, οικονομίες κλίμακος και αυξημένοι έλεγχοι, όπως πχ η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας που θα κάνουν πολύ δύσκολη την άσκηση της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής.
Ερώτηση: Όλα αυτά βέβαια πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα. Δεν έχουμε εκ των πραγμάτων την πολυτέλεια καθυστερήσεων. Μπορούμε να πετύχουμε;
Απάντηση: Το Ταμείο Ανάκαμψης θέτει πολύ σκληρά χρονικά όρια και συγκεκριμένους στόχους που πρέπει να πετύχουμε. Θα πω πως η αισιοδοξία είναι ηθικό καθήκον εάν είσαι στην πολιτική. Ρεαλιστικά θα σας έλεγα επίσης ότι είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση, μια μεγάλη πρόκληση. Με την παλιά νοοτροπία της παλιάς Ελλάδας θα ήμουν σίγουρος πως δεν θα πετυχαίναμε. Με την μετάβαση που έχει ξεκινήσει προς κάτι νέο αισιοδοξώ πως θα τα καταφέρουμε.
Ερώτηση: Μιλώντας ειδικά για τα κίνητρα συγχωνεύσεων. Γιατί μιλάμε για προτεραιότητα σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Απάντηση: Αυτό μας ενδιαφέρει. Η άσκηση αυτή τη στιγμή αφορά στις οικονομίες κλίμακος. Αυτές μπορούν και πρέπει να επιτευχθούν και μεταξύ μεγαλύτερων επιχειρήσεων. Εκεί όμως δεν χρειάζεσαι κίνητρα. Η αγορά ξέρει και λειτουργεί. Η αδυναμία υπάρχει που είμαστε κατά κάποιον τρόπο κολλημένοι στην άμμο. Εκεί που η επιχείρηση που είναι μικρότερη και πρέπει να αλλάξει τελείως κουλτούρα και νοοτροπία. Να υποστηρίξει νέα συστήματα, να κάνει οργανωμένο μάρκετινγκ και πρόσληψη εργαζομένων που δεν είναι στο οικογενειακό περιβάλλον, να απαρνηθεί τους πειρασμούς της γκρίζας οικονομίας. Όλα αυτά απαιτούν ισχυρά κίνητρα.
Ερώτηση: Στην πράξη πως θα λειτουργεί; Πχ σε μια περιοχή με πολλά μικρά μαγαζιά σε πολλούς κλάδους, πως θα λειτουργήσει στην πράξη;
Απάντηση: Προφανώς θα δώσουμε κίνητρα για συνενώσεις. Η συνεργασία δεν είναι πάντα εύκολη. Υπάρχουν όμως πολλές μορφές που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να διατηρούν και την αυτονομία τους. Για παράδειγμα το franchise. Δείτε επίσης πρακτικές που είχαν ακολουθήσει οι φαρμακευτικοί σύλλογοι που έφτιαξαν προμηθευτικούς συνεταιρισμούς. Η συνεργασία θα απαιτήσει και πρωτοπόρους. Χρειάζεσαι ανθρώπους και πρωτοβουλίες που θα δράσουν καταλυτικά, ως παραδείγματα στην αγορά και σε πρώτη φάση εμείς αυτούς θα αναζητήσουμε.
Επιπλέον η συνεργασία δεν είναι το ίδιο παραγωγική σε όλες τις περιπτώσεις. Πχ στον αγροτικό τομέα είναι ζωτικής σημασίας. Σε ένα εστιατόριο, όχι απαραιτήτως. Δεν είναι πανάκεια, θα υπάρχει πάντα χώρος για μικρές επιχειρήσεις που παραμένουν μικρές και ατομικές γιατί η αγορά το θέλει. Αυτό που δεν θέλουμε είναι η υπερβολή και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Να είμαστε στην Ευρώπη εκείνοι που έχουν τις μικρότερες επιχειρήσεις στην Ευρώπη.
Ερώτηση: Άρα θα υπάρχουν διαφορετικά κίνητρα, διαφορετικά ποσοστά επιχορηγήσεων;
Απάντηση: Ναι. Πχ στην αγροδιατροφή έχουμε πάρα πολύ ισχυρά κίνητρα για συνεργασία. Και μάλιστα για πρώτη φορά κίνητρα για κάθετη συνεργασία μεταξύ δευτερογενούς και πρωτογενούς τομέα, κάτι εντελώς νέο. Αλλού υπάρχουν ηπιότερα κίνητρα ανάλογα με την ανάγκη που υπάρχει. Κάποιες φορές δε αυτό που πρέπει να κάνεις είναι να δημιουργείς ένα παράδειγμα και μετά να αφήνεις την αγορά να κινηθεί.
Ερώτηση: Ξέρετε όμως πολλοί φοβούνται πως τελειώνει, αυτό που λέμε το μαγαζάκι της γειτονιάς, με ότι αυτό σημαίνει για την απασχόληση.
Απάντηση: Το αντίθετο ισχύει. Αυξάνεις την οικονομική αποτελεσματικότητα για να παραμείνουν στη ζωή. Όταν για παράδειγμα βλέπεις μεγάλες εταιρείες αθλητικών ειδών να αποσύρονται από την φυσική πώληση, πως θα επιβιώσει ένα μικρότερο μαγαζί αν δεν αυξήσει την παραγωγικότητα και την ψηφιακή του ανταγωνιστικότητα; Ως ένα μοναχικό μαγαζί; Χρειάζεται να σκεφτούμε τι ακριβώς προσφέρουμε, σε έναν κόσμο με νέες συνήθειες και μέσα και να δώσουμε εργαλεία στις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους να παραμείνουν στην αγορά. Πιο ανταγωνιστικοί και πιο παραγωγικοί.
Ερώτηση: Θα μπορούσαμε να ελπίζουμε σε μια αναγέννηση της ελληνικής μεταποίησης;
Απάντηση: Είναι θεμελιώδης στόχος. Αποτελεί κεντρικό στόχο με πολλές πλευρές. Προσπαθούμε να μειώσουμε το ενεργειακό κόστος, δίνοντας επιδοτήσεις για την ψηφιακή και βιομηχανική μετάβαση στο smart manufacturing, κάνοντας ευκολότερη την αδειοδότηση, ενθαρρύνοντας και τα επιχειρηματικά πάρκα. Να έχουμε δηλαδή χώρους που να έχουν όλες τις υποδομές και να μπορώ με ασφάλεια και με ορθό περιβαλλοντικό τρόπο να ασκήσω την δραστηριότητα μου.
Ερώτηση: «Πότε εκτιμάτε ότι θα μπορέσει η Ελλάδα να επιστρέψει στα επίπεδα του ΑΕΠ που ήταν προ κρίσης;
Απάντηση: Το 2025. Θα είμαστε πολύ κοντά εκεί. Προ μνημονίων, όχι προ πανδημίας. Επιπλέον θα σημειώσω πως το εισόδημα προ κρίσης είχε και ένα σημαντικό πλασματικό στοιχείο. Αυτό στο οποίο θα επιστρέψουμε θα είναι στέρεο σαν βράχος με καλύτερη και ποιοτικότερη απασχόληση. Θα έχει τα μακροοικονομικά και παραγωγικά δεδομένα που θα το καθιστούν διατηρήσιμο μεσομακροπρόθεσμα.
Ερώτηση: Περισσότερη ανάπτυξη σημαίνει και πιο διατηρήσιμα δημοσιονομικά. Ανησυχείτε μήπως από το 2022, 2023 και μετά η Ευρώπη θα πιέσει περισσότερο για ταχύτερη προσαρμογή;
Απάντηση: Εμείς έχουμε την ανάγκη να κάνουμε πρωτογενή πλεονάσματα για λόγους χρέους και αυτό το έχει πάρει απόφαση η ελληνική κοινωνία,. Δεν είναι κάτι στο οποίο θα υπάρχει αμφισβήτηση τα επόμενα χρόνια. Είναι ακόμη φρέσκες οι πληγές της δεκαετούς κρίσης και πιστεύω πως αυτό πρέπει να βγει από την πολιτική αντιπαράθεση. Πρέπει να έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα. Όχι υπερβολικά, δεν μιλάμε για 3,5%, αλλά θα είναι αυτά που θα μας επιτρέπουν να μειώσουμε το χρέος μας. Όταν τα βάζεις στη δομή του προϋπολογισμού σου όπως τώρα, δεν σε απασχολούν και τρέχεις την κούρσα της ανάπτυξης ενώ οι πρόσθετες κοινωνικές υπηρεσίες προέρχονται από το πλεόνασμα που δημιουργεί η ανάπτυξη.
Ερώτηση: Πότε θα οριστικοποιηθεί ποια πλεονάσματα θα οφείλουμε να έχουμε και για πόσο. Από το 2023 και μετά?
Απάντηση: Από το 2023 σίγουρα το 2024. Υπάρχει μια ευρωπαϊκή συζήτηση που θα κάνουμε όλοι μαζί, απαιτητική, γιατί εάν κάτι πάει στραβά δεν θα είναι θετική εξέλιξη. Δεν πιστεύω όμως. Η Ελλάδα είναι πια σε διαφορετική θέση στην Ευρώπη, είμαστε πια μέρος της ομάδας και όχι ένα μαύρο πρόβατο. Μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Η Ευρώπη είναι η ήπειρος των συμβιβασμών. Βρίσκεται πάντα λύση μέσω των συμβιβασμών. Ίσως στην Ελλάδα αυτό να έχει μια αρνητική χροιά καθώς πολλοί ίσως σκέφτονται με τη λογική εσύ κερδίζεις, εγώ χάνω. Αντιθέτως στην Ευρώπη η λέξη συμβιβασμός είναι θετική και εκεί ίσως είναι μια διαφορά νοοτροπίας. Δεν υπάρχει πιο τιμητική κατάσταση για έναν Ευρωπαίο αξιωματούχο από το να έχει πετύχει έναν αμοιβαία επωφελή συμβιβασμό. Win – win.
Ερώτηση: Η σταδιακή αποσωλήνωση της οικονομίας από τα μέτρα στήριξης σας προβληματίζει, ειδικά ως προς τον κίνδυνο αύξησης ανεργίας;
Απάντηση: Ασφαλώς πρέπει να είμαστε πάντα σε εγρήγορση. Η γνώμη μου όμως είναι, με βάση τα δεδομένα που παρακολουθώ, πως εφόσον η ζήτηση επανέρχεται στους κλάδους, επανέρχονται και οι θέσεις εργασίας. Πως θα μοιραστούν ακόμη δεν το ξέρουμε. Η αίσθηση μου είναι όμως πως στο σύνολο της οικονομίας η ζήτηση θα επανέλθει και θα ξεπεράσει τα προπανδημικά επίπεδα μέσα στα επόμενα ένα με δύο χρόνια. Και συνεπώς η ανεργία θα συνεχίσει να υποχωρεί μεσοπρόθεσμα. Αυτό μπορώ με ασφάλεια να το πω.
Διαβάστε επίσης:
-Στο ραντάρ των πιστωτών η Ελλάδα – Σπριντ για γρήγορες εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης
-Βάλντις Ντομπρόβσκις: Εντός Ιουλίου οι πρώτες εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης