Με μια ανέλπιστα θετική είδηση στο μέτωπο των αξιολογήσεων, καθώς προκύπτει σε μια περίοδο έντονης αναταραχής στις τρεις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης και σε περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας στη διεθνή γεωπολιτική και οικονομική σκηνή, κλείνει το 2024 για την ελληνική οικονομία.

Η Scope Ratings ο γερμανικός οίκος αξιολόγησης, ο μικρότερος εκ των τεσσάρων αλλά επιλέξιμος από την ΕΚΤ, έσπασε για μια ακόμη φορά το νήμα, ανεβάζοντας την Ελλάδα στο δεύτερο σκαλοπάτι της επενδυτικής βαθμίδας, με αναβάθμιση κατά μια μονάδα στο ΒΒΒ και σταθερή την προοπτική (outlook). Η αναβάθμιση δίνει ένα σήμα στην αγορά πως η χώρα κινείται σταθερά ανοδικά στο σύμπαν των αξιολογήσεων, καθώς το μεγάλο ζητούμενο δεν είναι απλά η επενδυτική βαθμίδα αλλά η αναρρίχηση της αξιολόγησης σε ακόμη υψηλότερα σκαλιά προκειμένου, σε λίγα χρόνια, να επιτευχθεί η σύγκλιση με τα επίπεδα αξιολογήσεων που είχε η χώρα πριν την κατάρρευση του 2010.

1

Αυτή η μαραθώνια πορεία είναι κρίσιμο να επιταχυνθεί το 2025, καθώς μετρά αντίστροφα ο χρόνος για την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης που είναι η ισχυρότερη δεξαμενή ανάπτυξης για την εγχώρια οικονομία, ενώ θα είναι και το τελευταίο έτος πριν η χώρα ξεκινήσει να μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εκλογές του 2027. Αυτό σημαίνει πως τον Μάρτιο η χώρα θα πρέπει να κερδίσει την επενδυτική βαθμίδα από τη Moody’s, τον μεγαλύτερο διεθνή οίκο που κόντρα στο γενικό ρεύμα δεν έχει δώσει στη χώρα αυτή την αναβάθμιση, και να αποσπάσει νέες αξιολογήσεις από τους υπόλοιπους (Fitch, DBRS και S&P) που είναι πλέον ευθυγραμμισμένοι για να κινηθούν, εφόσον το αποφασίσουν, στο δρόμο της Scope.

Το περιβάλλον αυτό προϋποθέτει μια σταθερή πολιτική από την πλευρά της Αθήνας. Όπως άλλωστε επισημαίνεται και στην έκθεση που δημοσιοποίησε χθες ο οίκος «η συνεχιζόμενη προσήλωση στη δημοσιονομική συνέπεια παρέχει στη Scope αυξημένη πίστη για την ικανότητα της κυβέρνησης να πετύχει και να διατηρήσει υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης, εκτός μιας απρόβλεπτης κρίσης. Αυτό συμβαίνει παρά το ότι η χώρα δεν δεσμεύεται με αυξημένο conditionality και έχει αυξημένους βαθμούς ελευθερίας μετά την έξοδο από τα προγράμματα προσαρμογής και τη μεταμνημονιακή εποπτεία. Τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι σε ευθυγράμμιση με περιορισμένα δημοσιονομικά ελλείμματα που κυμαίνονται κατά μέσο όρο στο 0,7% του ΑΕΠ στην περίοδο 2024-29».

Αυτό το feedback από το διεθνή οίκο αντανακλάται και στη στάση που τηρεί απαρέγκλιτα το υπουργείο Οικονομικών διατυμπανίζοντας την ανάγκη για δημοσιονομική συνέπεια. Άλλωστε, διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές των εκθέσεων των οίκων, η οικονομία πάει καλύτερα αλλά ακόμη έχει πολύ δρόμο προτού φθάσει στα επίπεδα ανθεκτικότητας που θα τη θωρακίσουν απέναντι σε νέες κρίσεις και οικονομικά σοκ.

Το χρέος της Ελλάδας, αν και σε σταθερή πτωτική τροχιά με αξιοσημείωτη πρόοδο, παραμένει το υψηλότερο στην ομάδα των χωρών που παρακολουθεί ο διεθνής οίκος, χαμηλότερο μόνον εκείνου της Ιαπωνίας (που έχει αξιολόγηση Α και σταθερή προοπτική). Το υψηλό αυτό χρέος διατηρεί τη χώρα εκτεθειμένη σε εξωτερικά σοκ ειδικά σε περιόδους που οι αγορές επαναξιολογούν τα ρίσκα που αναλαμβάνουν. Καθώς μάλιστα η χώρα με αυξανόμενο ρυθμό θα στηρίζεται στην πρόσβαση στις αγορές για να χρηματοδοτεί τις ανάγκες της και θα αποπληρώνει πρόωρα με ταχύτερο ρυθμό τα δάνεια των μνημονίων, – στο πλαίσιο της επιστροφής της στην κανονικότητα – η τρέχουσα ευνοϊκή δομή του χρέους σταδιακά θα αποδυναμώνεται καθώς το Δημόσιο θα αναχρηματοδοτείται με υψηλότερο κόστος. Το πολύ εκτεταμένο διάστημα μέσης αποπληρωμής, σχεδόν 19 χρόνια που είναι το μεγαλύτερο μεταξύ των χωρών που παρακολουθεί ο οίκος – σταδιακά και όπως προβλέπεται επιστρέφει σε χαμηλότερες διάρκειες με την κυβέρνηση να στοχεύει σε μια μέση διάρκεια 10 ετών τα επόμενα 10 χρόνια.

Την ίδια στιγμή ο οίκος εισάγει και το πολιτικό ρίσκο στην εξίσωση. Σε αυτή τη φάση οι κίνδυνοι είναι περιορισμένοι εκτιμά αλλά θα μπορούσαν να αυξηθούν αισθητά μετά τις μελλοντικές εκλογές. Για τους οίκους εκείνο που μετράει δεν είναι το χρώμα εκείνου που κυβερνά αλλά εάν οι πολιτικές στις οποίες είναι δεσμευμένος στα λόγια θα γίνουν και πράξη, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η αποπληρωμή του χρέους αφενός στους Ευρωπαίους εταίρους που είναι οι μεγαλύτεροι πιστωτές στη χώρα αφετέρου όμως και στους ιδιώτες που εμπιστεύονται όλο και περισσότερο με τα κεφάλαια τους τα ελληνικά assets.

Άλλωστε απομένουν πολλά να γίνουν καθώς επιμένουν οι διαρθρωτικές αδυναμίες και οι δημογραφικές προκλήσεις που περιορίζουν τις προοπτικές της ανάπτυξης ενώ οι μισθοί παραμένουν χαμηλοί αλλά και οι ελληνικές επιχειρήσεις μικρές σε μέγεθος, συγκριτικά με την Ευρώπη. Την ίδια στιγμή η χώρα είναι εκτεθειμένη σε αυξημένα περιβαλλοντικά ρίσκα.

Το πλαίσιο αυτό καθιστά μονόδρομο την προσήλωση σε πολιτικές ανάπτυξης και ενίσχυσης των επενδύσεων, προκειμένου να διαφοροποιηθεί σε ένα βαθμό τουλάχιστον το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό, ο οποίος με τη σειρά του είναι ευάλωτος σε εξωτερικά σοκ, όπως φάνηκε άλλωστε και στην πανδημική κρίση.

Παράλληλα μονόδρομος είναι η διαρκής παραγωγή υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, η σταδιακή επιστροφή και σε δημοσιονομικά πλεονάσματα – που ίσως αποτελέσει το μεγάλο Gamechanger το 2025 – η περαιτέρω ενδυνάμωση του τραπεζικού κλάδου που ήταν ένας από τους μεγάλους οδηγούς για την απόσπαση και αυτής της αναβάθμισης, και η αξιοποίηση…χθες όλων των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων που έχει η χώρα μέσω του Ταμείου και άλλων προγραμμάτων. Αυτά, παράλληλα με μεταρρυθμίσεις που δεν παίρνουν άλλη αναβολή είναι ο μόνος τρόπος για να πειστούν οι αγορές πως η Ελλάδα “means business” και να αυξηθούν οι προοπτικές για μια σταθερή, αν και χαμηλότερη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.

Οι προβολές του χρέους της Scope προϋποθέτουν αύξηση της ανάπτυξη κατά 2,2% για φέτος, 2,2% το επόμενο έτος και 1,6% κατά μέσο όρο από το 2026 έως το 2029. Η μεσοπρόθεσμη προβολή είναι ωστόσο συγκριτικά αισιόδοξη, καθώς επί του παρόντος δεν προβλέπει ύφεση έως το 2029…

Διαβάστε επίσης:
Ο κουραμπιές του Ανδρουλάκη, το ιπτάμενο χαλί του Στέφανος, τα μεταξωτά βρακιά κι ο Σβαρτσενέγκερ

Μιράντα Γρηγορίου: Ποια συνεργάζεται με το Cova του Μιλάνου;

Πρίγκιπας Χάρι: Από ρεζέρβα, χαμένος πρίγκιπας