Στους δύο βασικότερους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας στη Θεσσαλία, τον αγροτικό και τουριστικό επικεντρώνεται το νέο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) της Περιφέρειας Θεσσαλίας που υπογράφεται σήμερα από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη και τον αναπληρωτή Σωκράτη Φάμελλο ως Υπουργική Απόφαση για να δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Την προηγούμενη εβδομάδα εγκρίθηκε το ΠΧΠ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης ενώ σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος το αμέσως επόμενο διάστημα ολοκληρώνεται η διαδικασία θεσμοθέτησης ακόμα 9 ΠΧΠ (για όλες τις Περιφέρειες, πλην Αττικής όπου υπάρχει το ψηφισμένο με νόμο Ρυθμιστικό Σχέδιο, της Κρήτης και της Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης που έχουν θεσμοθετηθεί και Νοτίου Αιγαίου που εκκρεμούν οι διαδικασίες). Ακολουθεί η εκπόνηση και θεσμοθέτηση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (ΤΧΣ) για το σύνολο των δήμων της χώρας, ώστε να καλυφθεί όλη η επικράτεια με νέα πολεοδομικά σχέδια.

Ειδικότερα, όσο αφορά ΠΧΠ της Θεσσαλίας:

Περιοχές Τουρισμού – Β’ Κατοικίας

Οι ευρύτερες ζώνες που συγκεντρώνουν σημαντικής έκτασης και αξίας φυσικό απόθεμα, με σημαντικούς ιστορικούς και καθιερωμένους τουριστικούς προορισμούς βουνού και θάλασσας είναι δύο. Η πρώτη παρακολουθεί το τόξο Όλυμπος-Όσσα – Μαυροβούνι – Πήλιο – Σποράδες στα ανατολικά της περιφέρειας και η δεύτερη στα δυτικά αποτελεί τμήμα της οροσειράς της Πίνδου, περιλαμβάνοντας και τα Μετέωρα, τον Κόζιακα, τις περιοχές των λιμνών Πλαστήρα και Σμοκόβου κλπ.

Οι περιοχές που περιλαμβάνονται στις ζώνες αυτές κατατάσσονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: α) Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές (κατηγορία Α), β) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (κατηγορία Β) και γ) Περιοχές ιδιαίτερου χαρακτήρα (κατηγορία Γ).

Για τις περιοχές της Α κατηγορίας, όπου η πίεση για ανάπτυξη είναι έντονη, προωθείται μεταξύ άλλων η χρήση συγκεντρωτικών χωρικά πολεοδομικών μηχανισμών ενώ παράλληλα τα κάθε μορφής κίνητρα πρέπει να αποβλέπουν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και γενικά του τουριστικού προϊόντος.

Σε ό,τι αφορά στους όρους και περιορισμούς της σημειακής χωροθέτησης τουριστικών καταλυμάτων, δίδονται οι εξής κατευθύνσεις: α) περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και β) σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης επιφάνειας γηπέδου σε 10 στρέμματα και θέσπιση μέγιστης πυκνότητας 8, 9 και 10 κλινών/στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων, αντιστοίχως.

Για τις περιοχές της Β κατηγορίας, προωθείται η εκπόνηση και θεσμοθέτηση ΤΧΣ για τον καθορισμό χρήσεων γης και του τρόπου διαχείρισης των φυσικών πόρων με στόχο την πολυλειτουργικότητα του αγροτικού τομέα, την ανάπτυξη ήπιων (κατά τεκμήριο) μορφών τουρισμού και την προστασία του περιβάλλοντος. Δίδεται προτεραιότητα στις περιοχές που προβλέπεται να αποκτήσουν συγκριτικό πλεονέκτημα μέσω των εκτελούμενων ή προγραμματισμένων έργων (τεχνητές λίμνες, οδικά τουριστικά κυκλώματα).

Σε αυτή την κατηγορία προβλέπεται περιορισμός της κατασκευής νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και η σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης επιφάνειας ακινήτου σε 15 στρέμματα και θέσπιση μέγιστης πυκνότητας 8, 9 και 10 κλινών/στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων, αντιστοίχως.

Στην κατηγορία Γ περιλαμβάνονται το Πήλιο, η περιοχή της Αργιθέας, τα Μετέωρα, η ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Πλαστήρα και όσες νησιωτικές περιοχές δεν περιλαμβάνονται στις κατηγορίες Α και Β. Για τις περιοχές αυτές επιδιώκεται η οργάνωσή τους σε δίκτυα φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα αναδεικνύουν και αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.

Τα έργα που προτείνεται να περιληφθούν στον προγραμματισμό όσο αφορά τον τομέα του τουρισμού είναι η αξιοποίηση της κοιλάδας των Τεμπών με βάση ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, του περιβαλλοντικού δυναμικού της περιοχής του Ολύμπου και των ιαματικών πηγών της Περιφέρειας (Σμοκόβου, Καΐτσης, Κόκκινου Νερού κ.λπ.).

Η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο όρος Όθρυς. Διεύρυνση χρονικά της λειτουργίας του χιονοδρομικού κέντρου του Πηλίου με την ανάπτυξη και άλλων δραστηριοτήτων, όπως ιππασία, ορειβασία, αναρρίχηση κ.λπ. Δημιουργία εκπαιδευτικού, προπονητικού χιονοδρομικού κέντρου στον Κίσσαβο (θέση «Κάναλος»). Δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων και κέντρου χειμερινών δραστηριοτήτων στη Λίμνη Πλαστήρα. Δημιουργία εγκαταστάσεων γκολφ. Επανασύσταση της Λίμνης Καλλιπεύκης που θα λειτουργήσει ως πόλος τουρισμού – αναψυχής στην ευρύτερη περιοχή. Αναθεώρηση – επικαιροποίηση των ΖΟΕ της Λίμνης Πλαστήρα, της Αιγάνης και της Μελιβοίας με βάση τα σημερινά δεδομένα. Βελτίωση των υποδομών υποδοχής κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι του Βόλου και πρόσβαση στη πόλη. Πύκνωση του δικτύου τουριστικών λιμένων με τη δημιουργία Μαρίνας στο Βόλο και καταφυγίων / αγκυροβολίων στην Αλόννησο (Καλαμάκια), τα παράλια της ΠΕ Λάρισας (Αγιόκαμπος), τα εξωτερικά παράλια του Πηλίου και τον Παγασητικό Κόλπο. Δημιουργία καταδυτικού Πάρκου Σποράδων – Παγασητικού.

Γεωργική γη πρώτης προτεραιότητας

Οι αρδευόμενες εκτάσεις και οι λοιπές περιοχές γεωργικής γης πρώτης προτεραιότητας της περιφέρειας, που το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας τους αποτελεί ενιαία ζώνη, περιλαμβάνουν, το σύνολο των πεδινών εκτάσεων του Θεσσαλικού κάμπου που προσφέρονται για γεωργική χρήση, ανεξάρτητα αν σήμερα αρδεύονται, την παραποτάμια ζώνη της Ελασσόνας, την περιοχή με τις δενδρώδεις καλλιέργειες στην Αγιά, τις ζώνες του Πηλίου με δενδρώδεις καλλιέργειες, από Πουρί μέχρι Μούρεσι στο Ανατολικό Πήλιο και από Δράκεια μέχρι Νεοχώρι στο Κεντρικό Πήλιο καθώς και την παραλιακή ζώνη από Αγριά μέχρι Κορόπη στον Παγασητικό, τη ζώνη κηπευτικών και οπωροφόρων στο Δ. Αισωνίας από τα σύνορα του Δ.Δ. Σέσκλου, ανατολικά, μέχρι τα όρια του Δ. Βόλου, την πεδινή περιοχή (προέκταση του Θεσσαλικού κάμπου) Βελεστίνου, Ν. Αγχιάλου, Βράχου, Αλμυρού, Σούρπης και άλλες μικρότερες εκτάσεις, όπου παράγονται “προϊόντα ποιότητας” (Ονομασίας Προέλευσης, Βιολογικά, κλπ.).

Σε περιοχές γεωργικής γης Α’ προτεραιότητας, επιβάλλεται η αύξηση του ορίου αρτιότητας για τυχόν άλλες εκτός γεωργικής δραστηριότητας χρήσεις σε 10 έως 20 στρέμματα και η κατάργηση των παρεκκλίσεων δόμησης. Όπως υπογραμμίζεται ο Θεσσαλικός κάμπος, είναι και πρέπει να παραμείνει, μία από τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές της χώρας, στις οποίες υπάρχουν οι προϋποθέσεις άσκησης «αποτελεσματικής γεωργίας».

Κτηνοτροφία

Η κτηνοτροφία αποτελεί σημαντικό παράγοντα – διέξοδο για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της Θεσσαλίας. Προωθείται ο καθορισμός ζωνών, κυρίως μέσω του σχεδιασμού σε επίπεδο ΤΧΣ, όπου οι παραπάνω δραστηριότητες θα ασκούνται κατά προτεραιότητα, παράλληλα με άλλες συμβατές χρήσεις. Καταρχήν κατάλληλες είναι οι περιοχές όπου ήδη υπάρχει κτηνοτροφική δραστηριότητα και δεν προβλέπεται ανάπτυξη άλλων ασύμβατων χρήσεων. Τέτοιες είναι η περιοχή του οροπεδίου βόρεια της Ελασσόνας, οι υπώρειες της Όσσας ΒΑ της Λάρισας, και η περιοχή βόρεια του Αμπελώνα την ΠΕ Λάρισας. Οι υπώρειες της Όθρυος και η περιοχή μεταξύ Καναλίων – Κεραμιδίου του Β.Δ. Πηλίου στην ΠΕ Μαγνησίας. Οι υπώρειες της Πίνδου νότια της Καρδίτσας στην ΠΕ Καρδίτσας. Η ημιορεινή περιοχή στα Αντιχάσια Όρη ΒΑ των Τρικάλων στην ΠΕ Τρικάλων.

Βιομηχανία

Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας καθορίζονται ως πόλοι ανάπτυξης του τομέα της βιομηχανίας η Λάρισα και ο Βόλος, ο οποίος παράλληλα χαρακτηρίζεται και ως πόλος επέκτασης, ενώ η ευρύτερη περιοχή του διπόλου, ως περιοχή εντατικοποίησης και ταυτόχρονα στήριξης της βιομηχανίας. Ως περιοχή επέκτασης, η ευρύτερη περιοχή του άξονα Τρικάλων – Καρδίτσας. Ιδιαίτερη προσπάθεια απαιτείται για την οργάνωση της ΒΙΠΕ Φαρκαδόνας, με την κατασκευή των απαιτούμενων έργων υποδομής. Επίσης αναγκαίο θεωρείται να οργανωθούν – εξυγιανθούν οι άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις της Περιφέρειας που κατά τεκμήριο δημιουργούν περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως οι συγκεντρώσεις κατά μήκος ΠΕΟ Λάρισας – Αθηνών, του επαρχιακού δρόμου Λάρισας – Συκουρίου, στην περιοχή του τριγώνου Γιάννουλης – Αμπελώνα – Τυρνάβου, στην περιοχή του Ομορφοχωρίου κ.λπ.

Υδατοκαλλιέργειες

Σύμφωνα με το ΕΠΧΣΑΑ Υδατοκαλλιεργειών, προσδιορίζεται μία Περιοχή Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΑΥ) στην περιοχή του Δέλτα του Πηνειού (περιοχή Β.9 «Στόμιο») με κύρια υδατοκαλλιεργητική δραστηριότητα την οστρακοκαλλιέργεια.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ)

Αιολικές εγκαταστάσεις: Ως Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) καθορίζεται το δυτικό ορεινό τμήμα της ΠΕ Καρδίτσας, στις ΔΕ Καλλιφώνου , Μενελαϊδας, Ρεντίνης και Ιτάμου. Ως Περιοχές Αιολικής Καταλληλότητας (ΠΑΚ) αναγνωρίζονται οι παρακάτω περιοχές: Βορείως της ΠΑΠ, στην Πίνδο, στις ορεινές περιοχές των Δήμων Καλαμπάκας, Πύλης, Αργιθέας, Μουζακίου και Λίμνης Πλαστήρα, στο ορεινό, βορειοδυτικό τμήμα του Δ. Ελασσόνας, στο όρος Όσσα, στους Δ. Αγιάς και Τεμπών, στο νότιο τμήμα του Δ. Νοτίου Πηλίου και στο όρος Όθρυς στο Δ. Αλμυρού.

Μικρά υδροηλεκτρικά έργα (Μ.ΥΗ.Ε)

Ως περιοχή κατάλληλη για την χωροθέτηση Μ.ΥΗ.Ε καθορίζεται η περιοχή της Πίνδου στο δυτικό τμήμα της Περιφέρειας. Το όριο της περιοχής ταυτίζεται με το όριο των περιοχών ΠΑΠ και ΠΑΚ της Πίνδου. Ισχύουν οι κατευθύνσεις του Ειδικού ΠΧΣΑΑ για της ΑΠΕ που αφορούν τα Μ.ΥΗ.Ε.

Εμπόριο

Προωθείται η χωροθέτηση “Εμπορευματικού Κέντρου Θεσσαλίας” στον άξονα ανάπτυξης Λάρισας – Βόλου, που εκτιμάται ότι θα φέρει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη του τομέα. Ως καταρχήν κατάλληλη περιοχή για την χωροθέτησή του προτείνεται η ευρύτερη περιοχή του Βελεστίνου. Για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, απαιτείται επίσης ο προγραμματισμός εμπορευματικών κόμβων για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Καρδίτσας και των Τρικάλων, σε συνδυασμό με την ανάγκη ίδρυσης Δημοπρατηρίου Αγροτικών Προϊόντων.

Λιμάνια

Σύμφωνα με το Γενικό ΠΧΣΑΑ, το Λιμάνι του Βόλου συγκαταλέγεται στις Κύριες Διεθνείς Θαλάσσιες Πύλες – Λιμένες της Χώρας με κατεύθυνση την προώθηση επενδύσεων σε υποδομές ακτοπλοΐας, φιλοξενίας κρουαζιέρας και θαλάσσιου τουρισμού, καθώς και σε υποδομές εμπορευματικών μεταφορών. Για να ανταποκριθεί στο ρόλο του απαιτείται η υλοποίηση των έργων που προβλέπονται από το υπό έγκριση master plan.

Ηλεκτρισμός

Σημαντικά σε εθνικό επίπεδο είναι τα έργα του Αχελώου, στο τμήμα τους που αφορά την παραγωγή ενέργειας. Όσον αφορά τα δίκτυα διανομής εκτιμάται ότι δεν θα απαιτηθούν έργα μεγάλης κλίμακας. Θετικά αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο σύνδεσης των νησιών και με την Εύβοια σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΑΔΜΗΕ.