Στα στενά… του Ορμούζ η οικονομία – Προβληματίζει η έξαρση του γεωπολιτικού ρίσκου

Στον κλοιό των… ατελείωτων εξωγενών κρίσεων παραμένει και ο προϋπολογισμός του 2025, το προσχέδιο του οποίου κατατίθεται στη Βουλή την Δευτέρα θέτοντας απαιτητικούς  δημοσιονομικούς και αναπτυξιακούς στόχους στη σκιά όμως μιας απρόβλεπτης πολεμικής σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή που μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα ενεργειακή κρίση.

Η σφοδρή κλιμάκωση της σύγκρουσης, με όλο τον πλανήτη να παρακολουθεί live τους ιρανικούς πυραύλους να πλήττουν το iron dome του Ισραήλ και την αγωνία στο κόκκινο για το είδος και το εύρος των αντιποίνων στο Ιράν, αυξάνει το γεωπολιτικό ρίσκο ενώ ο πόλεμος εισέρχεται σε μια νέα φάση, η οποία είναι πιο συνδεδεμένη με την ενέργεια εξαιτίας της εμπλοκής του Ιράν.

Προς το παρόν στο οικονομικό επιτελείο, όπως και σύνολικα στην Ευρώπη, επικρατεί αναγκαστικά ψυχραιμία, εν αναμονή της απάντησης του Ισραήλ. Εάν το Ισραήλ κλιμακώσει την επίθεση στην ιρανική πετρελαϊκή υποδομή και υπάρξει διαταραχή στον εφοδιασμό με πετρέλαιο και στις ιρανικές εξαγωγές, τότε θα μπορούσαμε να δούμε πάλι μια μεγάλη αύξηση τις τιμές του πετρελαίου. Την Τρίτη, μετά την επίθεση του Ιράν η τιμή του Brent εκτινάχθηκε 5% και ξεπέρασε τα 76 δολάρια το βαρέλι.

Βραχύβια κρίση;

Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν και ελπίζουν πως η κρίση θα είναι βραχύβια. Ουδείς όμως μπορεί να είναι βέβαιος καθώς οι «παίκτες» είναι απρόβλεπτοι ενώ η μεγάλη εικόνα της αναδιάταξης δυνάμεων και της χάραξης νέων εμπορικών και ενεργειακών δρόμων στην ευρύτερη περιοχή (σ.σ. IMEC) εντείνουν την αβεβαιότητα για το εύρος της κρίσης όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μεσοπρόθεσμα.

Επί του παρόντος ο προϋπολογισμός αναμένεται πως θα συνταχθεί με την υπόθεση για μέση τιμή πετρελαίου στα 80 δολάρια ανά βαρέλι καθώς είναι πολύ νωρίς ακόμη για να γίνουν διαφορετικές προβλέψεις.

Η αγωνία όμως για την έκβαση της κατάστασης και της επίπτωσης που θα προκαλέσει τελικά η πολεμική σύρραξη στην εκτέλεση και του προϋπολογισμού του 2025 εντείνεται σε σχέση με πριν την κλιμάκωση της έντασης Ισραήλ – Ιράν.  Είναι άλλωστε νωπή η μνήμη της μεγάλης ενεργειακής κρίσης που κλήθηκε να διαχειριστεί όλη η Ευρώπη αλλά και η Αθήνα εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία καθώς υπήρξε ανάγκη για μεγάλες δαπάνες με μέτρα στήριξης των νοικοκυριών εξαιτίας της έκρηξης στο ενεργειακό κόστος που γονάτισε χιλιάδες οικογένειες.

Η κατάσταση φέτος και τον επόμενο χρόνο δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο αφού ο νέος προϋπολογισμός είναι ο πρώτος που συντάσσεται βάσει των νέων δημοσιονομικών κανόνων, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο ανελαστική την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα (2,4% του ΑΕΠ) ενώ δεν αφήνουν περιθώρια για αύξηση των δαπανών πέραν των ορίων που έχουν ήδη προσδιοριστεί, χωρίς να ληφθούν μέτρα. Βεβαίως στο ακραίο σενάριο που μιλάμε για μια πολεμική κλιμάκωση η οποία θα πλήξει οικονομικά όλη την Ευρώπη, η ιστορία έχει δείξει πως βρίσκονται τρόπο αντίδρασης για να μην αποσταθεροποιηθεί η κοινωνική συνοχή.

Το στοίχημα της Ελλάδας

Πέραν όμως τυχόν, μεγάλων έκτακτων δαπανών, το σενάριο της κλιμάκωσης, ειδικά για την Ελλάδα εγκυμονεί πρόσθετους κινδύνους. Η έξαρση της γεωπολιτικής έντασης στη γειτονιά μας, εν αναμονή και των εκλογών στις ΗΠΑ, εντείνει ευρύτερα το ρίσκο για την ελληνική οικονομία σε μια λεπτή φάση για την αναβάθμιση της ελληνικής αγοράς.

Η χώρα υλοποιεί με συνέπεια τις δεσμεύσεις, υπεραποδίδει αναπτυξιακά εκμεταλλευόμενη και την πλούσια δεξαμενή του ΤΑΑ, ωστόσο στηρίζεται υπερβολικά στη βαριά βιομηχανία του τουρισμού, που είναι ευαίσθητη στη γεωπολιτική ένταση. Ταυτόχρονα κυνηγάει νέες αναβαθμίσεις που θα στηριχθούν μεν στη βελτίωση των θεμελιωδών, ωστόσο σε περιόδους αύξησης του γεωπολιτικού ρίσκου, οι επενδυτές και οι οίκοι συνήθως κουμπώνονται.

Την ίδια βέβαια στιγμή η ελληνική οικονομία εισέρχεται στη νέα αυτή κρίση από καλή θέση καθώς έχει καταφέρει να θωρακιστεί σε ένα σημαντικό βαθμό ενώ η συνετή διαχείριση αποτελεί καλό προηγούμενο για την επενδυτική κοινότητα αλλά και για τους δημοσιονομικούς «ελεγκτές» των Βρυξελλών. Η όλη εικόνα, σε συνδυασμό με τις ελληνικές προβλέψεις για το 2025 θα βρεθούν άλλωστε στο τραπέζι του προσεχούς, τακτικού, ελέγχου της οικονομίας τις επόμενες μέρες, υπό το βάρος, ενός ακόμη πολέμου στην ευρύτερη περιοχή. Να σημειωθεί πως το κόστος των μέτρων για την ενεργειακή και την υγειονομική κρίση  με στόχο να στηριχθούν νοικοκυριά, επιχειρήσεις και φορείς του Δημοσίου τα προηγούμενα χρόνια ξεπέρασε τα 12 δισ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

Motor Oil για Επιτροπή Ανταγωνισμού: Ο Ι.Β. είναι ο Γιάννης Βαρδινογιάννης – Πάμε στα δικαστήρια
Γραμμή 4 του Μετρό: Δραματική απόφαση κατά Μιτζάλη (ΑΒΑΞ) από Σταϊκούρα

«Ανακαινίζω Νοικιάζω» – Καταβολή επιδότησης έως 6.000 ευρώ τον Οκτώβριο