Συναγερμός για το κόστος των καταστροφών – Στο στόχαστρο ο προϋπολογισμός και οι επιπτώσεις σε ανάπτυξη και πλεόνασμα

Σε «κόκκινο» συναγερμό βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, υπό τη σκιά των φονικών πλημμυρών που σαρώνουν τη χώρα, οι οποίες έρχονται να προστεθούν στη λίστα των φυσικών καταστροφών λίγες ημέρες μετά τις εκατοντάδες πυρκαγιές σε όλη τη χώρα.

Χθες το βράδυ υπήρξε έκτακτη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία συμμετείχε και ο Υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, στην οποία έγινε μια πρώτη εκτίμηση των κονδυλίων που θα πρέπει να δεσμευτούν από τον προϋπολογισμό για τις καταστροφές σε Μαγνησία, Καρδίτσα και Τρίκαλα, αλλά και ο επανασχεδιασμός του οικονομικού πλάνου των επόμενων μηνών, καθώς θα απαιτηθούν μεγάλα κονδύλια για την ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών.

Ωστόσο, το μέγεθος της καταστροφής αναμένεται να εκτοξευθεί τα επόμενα 24ωρα, όταν θα πέσει η στάθμη του νερού και θα αποκαλυφθούν οι συνέπειες της κακοκαιρίας «Ντάνιελ», αφού έχει καταστραφεί μεγάλο μέρος της Αγροτικής παραγωγής της χώρας, σπίτια, επιχειρήσεις και δρόμοι.

Το κόστος των καταστροφών

Σύμφωνα με το Bloomberg, το κόστος των καταστροφικών πυρκαγιών στην Ελλάδα εκτιμάται πως φτάνει τα 1,66 δισ. ευρώ. Αν υπολογίσει κανείς πως το ΑΕΠ της χώρας μας αγγίζει πλέον τα 224 δις ευρώ, θα αντιληφθεί πως πρόκειται για το 0,7% του ετήσιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.

Αυτό μόνο για τις πυρκαγιές που έκαψαν εκατομμύρια εκτάσεις στην Ελλάδα μέσα στο καλοκαίρι και έως τις 30 Αυγούστου, όπως αναφέρει έκθεση της Distrelec, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές.

Αν υπολογίσει κανείς το κόστος και των πλημμυρών που ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει την έκταση των καταστροφών, το ποσό εκτοξεύεται πολύ πάνω από το 1% του ΑΕΠ, ενώ δεν αποκλείεται να αυξηθεί ακόμα παραπάνω.

Τα κονδύλια

Ένας μέρος για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών προέρχεται από την Κρατική Αρωγή, ένα ταμείο που συστάθηκε το 2021 και προβλέπει πως οι πόροι του προέρχονται από:

α) Εισφορές ιδιωτών στον Λογαριασμό Κρατικής Αρωγής ο οποίος συστήνεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος,

β) ποσά που έχουν αναζητηθεί ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και αφορούν σε κάθε είδους ενίσχυση που έχει δοθεί σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα μετά από θεομηνία ή άλλη φυσική καταστροφή.

Το συγκεκριμένο Ταμείο καλύπτει προς τους πληγέντες των φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες κ.α.) στεγαστική συνδρομή, αποζημίωση οικοσκευή, έναντι επιχορήγησης επιχειρήσεων και απαλλαγής ΕΝΦΙΑ κτλ.

Όπως είναι αντιληπτό, μεγάλο μέρος των αποζημιώσεων και των έργων αποκατάστασης προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και από κοινοτικά κονδύλια.

Πριν από μια εβδομάδα, το Υπουργείο Οικονομικών υπέβαλε στην Κομισιόν την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Πηγές του οικονομικού επιτελείου αναφέρουν πως στο αναθεωρημένο Ταμείο Ανάκαμψης δίνεται δίνεται έμφαση στην πρόληψη φυσικών καταστροφών, καθώς επεκτείνεται σημαντικά το πρόγραμμα καθαρισμού δασών και διάνοιξης δασικών οδών και ζωνών Anti-nero, χωρίς ωστόσο να δίνουν περισσότερες πληροφορίες για τα ποσά που θα διοχετευθούν μέσω του «Ελλάδα 2.0».

Οι επιπτώσεις

Το μέγεθος της καταστροφής από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες είναι προς το παρόν ανυπολόγιστο. Ωστόσο, ήδη φαίνεται πως υπάρχει έντονη ανησυχία για το κόστος που θα έχουν στην ελληνική οικονομία. Δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι χθες ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου έκανε «βουτιά» 2%», κάτι που αποδίδεται και στην ανησυχία των επενδυτών γι’ αυτό ακριβώς το θέμα.

Βραχυπρόθεσμα πάντως, οι πλημμύρες και οι φωτιές μπορούν να πλήξουν την οικονομία τόσο λόγω των έργων αποκατάστασης, ανοικοδόμησης και επιδοτήσεων όσο και από το γεγονός ότι επλήγη σημαντικά η αγροτική παραγωγή σε Έβρο και Θεσσαλικό κάμπο), ενώ επιπτώσεις αναμένεται να υπάρξουν και στο τουριστικό προϊόν της χώρας.

Οικονομολόγοι με τους οποίους το mononews ζήτησε την άποψή τους για το θέμα, εκτίμησαν πως το κόστος των 1,66 δις ευρώ για τις πρόσφατες καταστροφές είναι “αυθαίρετο”. Ωστόσο, όπως σημείωσαν θεωρούν βέβαιες τις επιπτώσεις τόσο στο σκέλος της ανάπτυξης όσο και σε εκείνο της επίτευξης του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Υπενθυμίζεται πως για φέτος η ανάπτυξη έχει τοποθετηθεί στο 2,3% και ο πήχης για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,1% του ΑΕΠ. Οι ανησυχίες εδράζονται στο γεγονός ότι το τελικό κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο από τις σημερινές “αυθαίρετες” εκτιμήσεις και θα πλήξει τόσο τον στόχο για την αύξηση του ΑΕΠ, όσο και εκείνον για τον πρωτογενές πλεόνασμα, δηλαδή ότι θα κινηθούν στο τέλος, κάτω από τον οχγβ του Υπουργείου Οικονομικών.

Μπορεί να αποφεύγουν να προχωρήσουν στην οποιαδήποτε πρόβλεψη για τους στόχους της οικονομίας, ωστόσο συμφωνούν πως θα απαιτηθεί η κατάθεση ενός νέου συμπληρωματικού προϋπολογισμού. Μάλιστα, εκτιμούν πως το κόστος των πλημμυρών ενδέχεται να είναι υψηλότερες από εκείνες των πυρκαγιών.

Τέλος, από τη στιγμή που οι αγορές παρατηρούν την εξέλιξη της οικονομίας και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, φαίνεται αρκετά επίκαιρη μια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για το κόστος της κλιματικής αλλαγής πριν από λίγα χρόνια.

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, εκτιμάται ότι έως το 2.100, το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να υποστεί μια ετήσια μείωση έως και 6% εάν δε ληφθούν μέτρα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, το οποίο μεταφράζεται σε σωρευτικό κόστος 701 δισ. ευρώ.

Το κόστος αυτό μπορεί να μειωθεί μέχρι και 123 δισ. ευρώ εάν ληφθούν μέτρα προσαρμογής, επομένως η ανάγκη για τη λήψη τους είναι επιτακτική.

Εκεί “κολλάει” και μια ενδιαφέρουσα επισήμανση της Παγκόσμιας Τράπεζας, την οποία έφερε στο προσκήνιο πριν λίγες εβδομάδες κ Ευρωπαίος επίτροπος για τη διαχείριση κρίσεων, Γιάνες Λέναρτσιτς. Σύμφωνα με αυτή την έκθεση “για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στην πρόληψη αποτρέπει 2 ευρώ οικονομικής ζημίας από τις πυρκαγιές”.

Διαβάστε επίσης

Υπουργείο Εργασίας: Αυτές είναι οι πυρόπληκτες περιοχές που θα εφαρμοστεί το μέτρο αναστολής συμβάσεων εργασίας

Ψηφιακές κάρτες ανεργίας: Αυτόματη ανανέωση στις πληγείσες περιοχές από την κακοκαιρία Daniel

e-ΕΦΚΑ: Αναβολή λειτουργίας κατ’ οίκον υγειονομικών επιτροπών ΚΕΠΑ σε Καρδίτσα-Βόλο-Τρίκαλα