Οι καταστροφικές πυρκαγιές που «καίνε» ακόμη στο μέτωπο της Βόρειας Εύβοιας όπου συντελείται βιβλική καταστροφή εδώ και μέρες, βάζουν φωτιά και στο οικονομικό επιτελείο που καλείται να ανοίξει τα «σεντούκια» του Κράτους για βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες δαπάνες.

Όπως σχολιάζουν αρμόδιες πηγές η αντιμετώπιση της τρέχουσας κατάστασης, με συνολικά πάνω από 900.000 στρέμματα γης καμένα και μεγάλες καταστροφές σπιτιών και αγροτικών περιουσιών, είναι το επείγον ζήτημα και μάλλον την Τρίτη θα υπάρξει εξειδίκευση των μέτρων από το υπουργείο Οικονομικών το πιθανότερο μετά την συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου.

Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός ενέκρινε τη Δευτέρα και συμπληρωματικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ ειδικά για τις πληγείσες περιοχές ενώ τόνισε πως εάν χρειαστεί θα υπάρξουν και πρόσθετες ευρωπαϊκές ενισχύσεις. Στόχος είναι να καλυφθούν άμεσα βραχυπρόθεσμες δαπάνες αποκατάστασης (αποζημιώσεις οικοσκευών, δαπάνες για στέγαση, επιχορηγήσεις επιχειρήσεων, αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, απαλλαγή από ΕΝΦΙΑ κ.α.) αλλά και μεγάλες μακροπρόθεσμες δαπάνες για την αναστήλωση των καμένων περιοχών και των τοπικών οικονομιών.

Την ίδια στιγμή, πηγές δεν διαψεύδουν το ενδεχόμενο να ανοίξει, στον κατάλληλο χρόνο, το ενδεχόμενο ανακατανομής των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, προς όφελος των δράσεων που αφορούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Αρμόδιες πηγές τονίζουν βέβαια πως μιλούμε για ένα πολύ συγκεκριμένο και συμφωνημένο πλαίσιο, που έχει ψηφιστεί, οπότε εκ των πραγμάτων τα περιθώρια είναι σχετικά ανελαστικά. Επίσης είναι δεδομένο πως δεν μιλούμε για αύξηση των κονδυλίων που θα είναι διαθέσιμα, που σημαίνει πως εάν απαιτηθούν πρόσθετες δαπάνες για κάπου, θα πρέπει να περιοριστούν οι δαπάνες για κάτι άλλο.

Βέβαια οι μεγάλες φωτιές στην Μεσόγειο με την Ελλάδα να κατατάσσεται τρίτη στη Μεσόγειο -μετά από την Τουρκία και την Ιταλία- σε ό,τι αφορά την καμένη έκταση φέτος (συνολικά 933.680 στρέμματα έως 8 Αυγούστου 2021) και δεύτερη -μετά την Κύπρο- όσον αφορά την αύξηση (+336%) των καμένων εκτάσεων συγκριτικά με τον μέσο όρο της περιόδου 2002-2020, σύμφωνα με το meteo του Αστεροσκοπείου, δημιουργεί ένα διαφορετικό περιβάλλον που ίσως καταστεί δυνατό να αξιοποιηθεί στον κατάλληλο, πολιτικά, χρόνο.

Υπενθυμίζεται πως τη Δευτέρα η αρχή έγινε και η Κομισιόν εκταμίευσε προς την Ελλάδα τα πρώτα 4 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, που αντιστοιχούν σχεδόν στο 13% των επιχορηγήσεων και δανείων που έχει να λαμβάνει η χώρα μέχρι το 2026, εξέλιξη που διεύρυνε αισθητά τα ταμειακά διαθέσιμα του  Κράτους, σε επίπεδα άνω των 38 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα αναμένεται να αξιοποιηθεί κάθε διαθέσιμη δυνατότητα στο πλαίσιο και άλλων αναπτυξιακών προγραμμάτων, αλλά και άλλων ευρωπαϊκών ταμείων, ειδικά για έκτακτες ανάγκες, καθώς και σύγχρονα χρηματοοικονομικά εργαλεία σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Ούτε ένα ευρώ χαμένο

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν στελέχη στην παρούσα φάση «λεφτά υπάρχουν» και εκτιμούν πως το πιο δύσκολο είναι η ορθή αξιοποίηση τους. Να μην πάει ούτε ένα ευρώ χαμένο λόγω καθυστερήσεων ή ελλιπούς προετοιμασίας, κάτι που δυστυχώς δεν μπορεί να θεωρηθεί απίθανο, με δεδομένο το βαρύ ιστορικό της χώρας σε επίπεδο καθυστερήσεων αλλά και γραφειοκρατίας.

Όπως σχολιάζουν στελέχη, σε ένα πιο μακροπρόθεσμο πλαίσιο είναι πιεστική η ανάγκη να καταστεί  αντιληπτό πως η απότομη αύξηση των κρατικών δαπανών εξαιτίας φυσικών καταστροφών θα είναι μια κατάσταση που θα «κτυπά» τα κρατικά ταμεία ολοένα και πιο τακτικά τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, με δεδομένο πως πρέπει γρηγορότερα και όχι αργότερα, να περιοριστεί το φορολογικό βάρος στην οικονομία με νέες φοροελαφρύνσεις που θα απελευθερώσουν αναπτυξιακή δυναμική τα επόμενα χρόνια, η πλήρης αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ που κινούνται στην κατεύθυνση της μετάβασης στην πράσινη οικονομία και την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, είναι μονόδρομος και δεν υπάρχει ούτε χιλιοστό περιθωρίου να χαθεί χρόνος, ούτε πολύτιμοι πόροι λόγω καθυστερήσεων.

Πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης, σημειώνεται πως προ ημερών εγκρίθηκε και το νέο ΕΣΠΑ με συνολικό ύψος 26 δισ. ευρώ. Στο πλαίσιο του Ταμείου η Ελλάδα αναμένεται να λάβει συνολικά 30,5 δισ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια του σχεδίου της, 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ σε δάνεια. Πρόκειται για μια χρονική στιγμή που η Ελλάδα διαθέτει πολλούς πόρους, σχεδόν 80 δισ. ευρώ, για να πετύχει σημαντικούς στόχους, χωρίς όμως να διαθέτει την πολυτέλεια αποτυχίας, ειδικά υπό το πιεστικό πρίσμα της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής.

Το Ελλάδα 2.0 με τα σημερινά δεδομένα προβλέπει σημαντικές επενδύσεις τα επόμενα χρόνια μεταξύ άλλων σε αρδευτικά έργα (490 εκατ. ευρώ), το Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης (224 εκατ. ευρώ), αντιπλημμυρικά έργα (110 εκατ. ευρώ), έργα αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας (σχεδόν 250 εκατ. ευρώ) ενώ σημαντικοί πόροι σχεδόν 750 εκατ. Ευρώ αναμένονται από το ΕΣΠΑ.

Διαβάστε επίσης

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ζητώ πρώτος συγγνώμη – Συμπληρωματικός προϋπολογισμός 500 εκατ. για πληγείσες περιοχές
Εκταμιευθήκαν τα πρώτα 4 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης
Σκυλακάκης για τα πρώτα 4 δισ. ευρώ: Θα αξιοποιηθούν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα