Τις προϋποθέσεις προκαταβολής σύνταξης έως και 384 ευρώ στους δικαιούχους προβλέπει -μεταξύ άλλων-  τροπολογία που κατατίθεται πριν από λίγο στη Βουλή, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών που αφορά σε θέματα μισθολογίου και ανθρωπίνου δυναμικού της ΑΑΔΕ.

Η νομοθετική ρύθμιση έρχεται σε συνέχεια σχετικών εξαγγελιών του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Κωστή Χατζηδάκη και εντάσσεται στην ευρύτερη προσπάθεια επίσπευσης της διαδικασίας απονομής συντάξεων.

Η σώρευση πολλών αιτημάτων συνταξιοδότησης και ο χρόνος που μεσολαβούσε από την υποβολή των αιτήσεων μέχρι την έκδοση των αποφάσεων απονομής συντάξεων κατέστησε επιτακτική την ανάγκη χορήγησης προκαταβολής μέρους της σύνταξης. Με αυτόν τον τρόπο, όσοι έχουν ήδη υποβάλει ή πρόκειται να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης θα έχουν ένα εισόδημα μέχρι την απονομή, αρχικά, της προσωρινής και τελικά  της οριστικής σύνταξης. Μάλιστα, Οι δικαιούχοι προβλέπεται να λάβουν το ποσό της προκαταβολής αφενός με γρήγορες, εν πολλοίς αυτοματοποιημένες διαδικασίες, αφετέρου αναδρομικά από το χρόνο που κατέθεσαν την αίτηση συνταξιοδότησης.

Τα βασικά σημεία της προτεινόμενης ρύθμισης

1.Χορηγείται προκαταβολή στους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου, έναντι της σύνταξης που δικαιούνται. Η προκαταβολή αυτή δίνεται είτε βάσει των στοιχείων που τηρούνται στον e-ΕΦΚΑ, είτε με υπεύθυνη δήλωση για να συντομευθούν οι προθεσμίες.

2.Το ποσό της προκαταβολής υπολογίζεται από τον επόμενο μήνα της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έως την έκδοση προσωρινής σύνταξης ή, για τις περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει αυτή, έως την έκδοση της οριστικής.

H ρύθμιση θα εφαρμοστεί στις αιτήσεις συνταξιοδότησης που θα υποβληθούν μετά την έναρξη ισχύος της, αλλά και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί προσωρινή απόφαση συνταξιοδότησης. Στην περίπτωση των εκκρεμών αιτήσεων, τα ποσά θα καταβληθούν αναδρομικά, μετά από ηλεκτρονικό αίτημα του δικαιούχου στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου  gov.gr.

3.Όσον αφορά στις αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, το ποσό που χορηγείται ως προκαταβολή, διαμορφώνεται ως εξής:

α) 384 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες εργασίας) και ηλικία 67 ετών και άνω

β) 384 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 20 έτη ασφάλισης (ή 6.000 ημέρες εργασίας) και ηλικία 62 έως 67 ετών

γ) 360 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες εργασίας) και ηλικία 62 έως 67 ετών

δ) 360 ευρώ αν ο αιτών έχει δικαίωμα συνταξιοδότησης και είναι κάτω των 62 ετών.

4.Στους αιτούντες συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας χορηγείται ως προκαταβολή σύνταξης το ποσό των 384 ευρώ.

5.Χορήγηση προκαταβολής 384 ευρώ προβλέπεται και για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου του ασφαλισμένου.

6.Η προκαταβολή σύνταξης είναι ακατάσχετη και συμψηφίζεται με τα ποσά σύνταξης που θα χορηγηθούν με την προσωρινή και οριστική απόφαση συνταξιοδότησης.

7.Σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης συνταξιοδότησης, τυχόν ποσά από προκαταβολές που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στους ασφαλισμένους αναζητούνται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να παρακρατούνται από τα ποσά που θα τους καταβληθούν στο μέλλον από τον e-ΕΦΚΑ, εφόσον καταστούν δικαιούχοι συνταξιοδοτικών παροχών.

8.Για την εφαρμογή της ρύθμισης θα εκδοθεί κοινή απόφαση των Υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης που θα περιγράφει τη διαδικασία υποβολής και διαχείρισης των αιτημάτων και άλλα ειδικά θέματα.

Σημειώνεται τέλος ότι η τροπολογία θεσπίζει την απαγόρευση για δυο χρόνια -από τη θέση της σε ισχύ- τις μετατάξεις, αποσπάσεις και άλλες μορφές μετακίνησης υπαλλήλων του e-ΕΦΚΑ. Τυχόν διαδικασίες που ήταν εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος της τροπολογίας δεν ολοκληρώνονται. Και αυτή η ρύθμιση εντάσσεται στο πλαίσιο στήριξης του e-ΕΦΚΑ σε αυτή την κρίσιμη φάση, τόσο για το γενικότερο έργο του, όσο και –ειδικότερα- για την απονομή των συντάξεων. Η αντιμετώπιση με θετικό τρόπο των αιτημάτων για μετατάξεις από τoν e-ΕΦΚΑ σε άλλες υπηρεσίες του Δημοσίου θα προκαλούσε περαιτέρω προβλήματα στον Οργανισμό, τόσο ως προς την έκδοση συνταξιοδοτικών αποφάσεων, όσο ως προς τις άλλες υπηρεσίες που καλείται να παράσχει.

Αναδρομικά που ξεπερνούν τα 9.000 ευρώ θα πάρουν όσοι αναμένουν έως και 2 χρόνια για να λάβουν οριστική σύνταξη με το νέο σύστημα καταβολής εθνικής σύνταξης ως προσωρινής. Το νέο πλαίσιο θα τρέξει εντός του διμήνου και θα πρέπει όσοι περιμένουν να πάρουν σύνταξη να μπουν στην νέα πλατφόρμα που θα δημιουργηθεί μέσα στο efka.gov.gr για να δηλώσουν το iban.

Ειδικότερα όσοι έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης αλλά δεν παίρνουν προσωρινή σύνταξη θα κληθούν να υποβάλλουν στο efka.gov.gr τον ΑΦΜ, τον ΑΜΚΑ και το iban τους προκειμένου να τους καταβληθεί η εθνική σύνταξη ανάλογα με τα έτη ασφάλισης τους.

Να σημειωθεί ότι η Εθνική Σύνταξη είναι 345,60 ευρώ για 15 έτη ασφάλισης, για 16 έτη  353,28 ευρώ, για 17 έτη 360,96 ευρώ, για 18 έτη 368,64 ευρώ, για 19 έτη 376,32 ευρώ και για 20 έτη και άνω 384 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος περιμένει σήμερα την σύνταξη του εδώ και 10 μήνες θα πάρει το επόμενο διάστημα αναδρομικά 10Χ384 ευρώ = 3.840 ευρώ και θα παίρνει έναντι της σύνταξης τους τα 384 ευρώ μέχρι να βγει η οριστική.

Απαραίτητη προϋπόθεση βέβαια είναι να πληρούνται στο πρόσωπο του υποψήφιου συνταξιούχου τα δυο βασικά κριτήρια θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος που είναι φυσικά το όριο ηλικίας και ο απαραίτητος χρόνος ασφάλισης.

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστής Χατζηδάκης επισήμανε ότι θα τηρηθεί ο γενικός κανόνας των 62 ετών για την χορήγηση προσωρινής Εθνικής Σύνταξης. Όμως επειδή θα υπάρχουν και θεμελιωμένα δικαιώματα κάτω των 62 ετών και έχουν υποβληθεί ήδη αιτήσεις συνταξιοδότησης, το υπουργείο Εργασίας και ο e-ΕΦΚΑ επεξεργάζονται τη διαδικασία και τον τρόπο που θα καλυφθούν και αυτοί οι ασφαλισμένοι. Προσωρινή Εθνική σύνταξη θα λάβουν και οι ανάπηροι.

Όσον αφορά τους αγρότες εξετάζεται να καταβληθεί η ελάχιστη σύνταξη, καθώς πληρούν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης.

Ο e-ΕΦΚΑ μετά την υποβολή της αίτησης θα επεξεργάζεται τα στοιχεία και θα καταβάλλει στον ασφαλισμένο την εθνική σύνταξη και τα αναδρομικά του. Ο ασφαλισμένος εφόσον έχει καταθέσει αίτηση για προσωρινή σύνταξη όπως ορίζει ο νόμος θα την πάρει στην συνέχεια κανονικά. Έτσι για παράδειγμα κάποιος που θα πάρει 384 ευρώ, την εθνική, στην συνέχεια θα πάρει την προσωρινή που έχει αιτηθεί που μπορεί να είναι στα 700 ευρώ και στην συνέχεια θα λάβει την κύρια σύνταξή του. Υπενθυμίζεται πως οι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη στο 50% των αποδοχών τους, οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα στο 80% και οι ελεύθεροι επαγγελματίες στο 70%.

Η διαδικασία για την καταβολή της εθνικής σύνταξης ως προσωρινή δεν αφορά όσους παίρνουν ήδη προσωρινή σύνταξη καθώς το νέο μέτρο που ανακοίνωσε ο κ. Χατζηδάκης αφορά όσους μελλοντικούς συνταξιούχους έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης και δεν παίρνουν ούτε ευρώ.

Σήμερα λαμβάνουν προσωρινή σύνταξη περίπου 40.000 εν αναμονή συνταξιούχοι για κύρια σύνταξη, όταν εκκρεμούν περισσότερες από 145.000 κύριες συντάξεις.

Οι περισσότεροι δικαιούχοι προσωρινών συντάξεων είναι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ από τον ιδιωτικό τομέα μόνο 1 στους 3 λαμβάνει προσωρινή. Για παράδειγμα, προσωρινή σύνταξη δεν λαμβάνουν σήμερα όσοι χρειάζεται να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνια ασφάλισης, έχουν οφειλές, έχουν διαδοχική ασφάλιση, προέρχονται από τον πρ. ΟΓΑ (αγρότες).

Όπως αναφέρουν στελέχη των Ταμείων, στις περιπτώσεις – για παράδειγμα – της διαδοχικής ασφάλισης που είναι και η μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων, θα μπορούσε να εξεταστεί το ενδεχόμενο υπολογισμού του ποσού της προσωρινής μόνο με το χρόνο του βασικού φορέα ασφάλισης, εκεί δηλαδή που εντοπίζονται τα περισσότερα χρόνια.