Paul Krugman. Αμερικανός οικονομολόγος, πανεπιστημιακός και συγγραφέας, βραβευμένος με το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών.
Ένα ενδιαφέρον άρθρο υπογράφει ο γνωστός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν στους New York Times, στο οποίο πραγματεύεται την κρίση στην Τουρκία, την οποία παραλληλίζει με εκείνη στην Ινδονησία και άλλες χώρες της Ασίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Στο άρθρο που τιτλοφορείται «Πάρτι όπως το 1998» ο Κρούγκμαν αναφέρεται στο σενάριο περί κρίσεων της Τουρκίας, τονίζοντας: «Ξεκινάς με μια χώρα, που για οποιοδήποτε λόγο, έγινε η αγαπημένη των ξένων δανειστών και βίωσε μια μεγάλη εισροή ξένων κεφαλαίων για αρκετά χρόνια. Το κρίσιμο είναι πως το χρέος που προκύπτει με τον τρόπο αυτό αποτιμάται σε ξένο νόμισμα, όχι σε εγχώριο. Ωστόσο, σε κάποιο σημείο το πάρτι τελειώνει. Δεν έχει τόση σημασία τι προκαλεί την απότομη διακοπή στον ξένο δανεισμό: μπορεί να είναι γεγονότα στο εσωτερικό, όπως το να τοποθετείς το γαμπρό σου ως υπεύθυνο για την οικονομική πολιτική, μπορεί να είναι μια αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων, μπορεί να είναι μια κρίση σε μια άλλη χώρα που οι δανειστές θεωρούν πως είναι παρόμοια με τη δική σου».
Και συνεχίζει:
«Όποιο και αν είναι το σοκ, το κρίσιμο είναι ότι το ξένο χρέος έχει κάνει την οικονομία ευάλωτη σε ένα σπιράλ θανάτου. Η απώλεια εμπιστοσύνης προκαλεί πτώση στο νόμισμα σου. Αυτό βλάπτει την πραγματική οικονομία και μειώνει περαιτέρω την εμπιστοσύνη, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση του νομίσματός σας. και ούτω καθεξής. Το αποτέλεσμα είναι ότι το ξένο χρέος εκτινάσσεται ως ποσοστό του ΑΕΠ. Η Ινδονησία μπήκε στην οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1990 με ξένο χρέος λιγότερο από 60% του ΑΕΠ, περίπου όσο και της Τουρκία το 2018 . Μέχρι το 1998 η βουτιά της ρουπίας είχε στείλει το χρέος αυτό σχεδόν στο 170% του ΑΕΠ».
O διάσημος οικονομολόγος διερωτάται πως θα τελειώσει μια τέτοια κρίση; Σχολιάζει σχετικά πως εάν δεν υπάρξει μια αποτελεσματική πολιτική απάντηση από την Τουρκία, τότε αυτό που θα συμβεί είναι ότι θα «βυθιστεί» το νόμισμα της χώρας και το χρέος της «θα εκτοξευτεί» μέχρι να χρεοκοπήσουν όλοι όσοι είναι να χρεοκοπήσουν.
«Σε αυτό σημείο, το αδύναμο νόμισμα της Τουρκίας κινδυνεύει να εκραγεί από τις εξαγωγές και η οικονομία της να αρχίσει να ανακάμπτει βασιζόμενη σε τεράστια εμπορικά πλεονάσματα. (Αυτό μπορεί να εκπλήξει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οποίος επιβάλει δασμούς στην Τουρκία, τιμωρώντας την για το αδύναμο νόμισμα» τονίζει.
Σχετικά με τον τρόπο που μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση στη Τουρκία σημειώνει ότι, πρέπει να διακοπεί η εκρηκτική άνοδος του λόγου του χρέους με κάποια προσωρινά capital controls και την αποκήρυξη ενός μέρους του χρέους σε ξένο νόμισμα. Eπιπλέον πρέπει να υπάρξουν μέτρα για ένα δημοσιονομικά βιώσιμο καθεστώς της Τουρκίας, μόλις λήξει η κρίση.
Κάτι παρόμοιο έκανε η Μαλαισία το 1998 και η Νότια Κορέα την ίδια εποχή, σημειώνει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Ένα βήμα πριν το «κραχ» η Τουρκία: «Μας κήρυξαν πόλεμο», βρυχάται ο Ερντογάν – Οι Τούρκοι σπεύδουν στις τράπεζες να πάρουν συνάλλαγμα