Σε είδος υπό εξαφάνιση τείνει να εξελιχθεί, εν μέσω πανδημίας, η τηλεργασία στην Ελλάδα, την ώρα που στην Ευρώπη χιλιάδες εργαζόμενοι (σε αρκετές χώρες άνω του 20% επί του συνόλου) συνεχίζουν να κάνουν χρήση της συγκεκριμένης μορφής απασχόλησης.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το «Mononews», το ποσοστό των εργαζομένων που δηλώθηκαν τον μήνα Αύγουστο, μέσω του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη», ότι απασχολούνται σε καθεστώς τηλεργασίας δεν ξεπερνούσε το 5%!!!

Οι τηλεργαζόμενοι που καταγράφηκαν τον Αύγουστο του 2021 μόνο στο νομό Αττικής ανέρχονται  στις 122.082, ποσοστό 5,2% επί του συνόλου του εργατικού δυναμικού των 2.346.701. Είναι εντυπωσιακό ότι σε ολόκληρη την υπόλοιπη χώρα ο συνολικός ο αριθμός των τηλεργαζόμενων ανήλθε μόλις σε 14.002, εκ των οποίων 9.0370 στην κεντρική Μακεδονία, 1.334 στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη, 899 στην Κρήτη ενώ σε ολόκληρη την Πελοπόννησο με καθεστώς τηλεργασίας απασχολούνται μόλις 185 άτομα (βλ. πίνακα).

Υπενθυμίζεται τοι πλέον το ποσοστό των εργαζομένων με τηλεργασία καθορίζεται με απόφαση του εκάστοτε εργοδότη, σύμφωνα με τις διατάξεις του νέου εργασιακού νόμου.

Εκπρόσωποι των εργαζομένων επισημαίνουν στο «Mononews», ότι το καθεστώς της τηλεργασίας  χρησιμοποιείται πλέον από μεγάλες επιχειρήσεις κυρίως παροχής υπηρεσιών και τεχνολογίας, τράπεζες αλλά και επιχειρήσεις με εμπορικές δραστηριότητες. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει έλεγχος για το αν και πόσοι εργαζόμενοι εξακολουθούν να τηλεργάζονται, καθώς υπάρχουν καταγγελίες ότι δεν τηρείται ο νόμος και οι παροχές προς τους εργαζόμενους.

Ακόμη από την πλευρά των τηλεργαζόμενων εγείρονται πολλές ενστάσεις για το κατά πόσο μπορούν οι επιθεωρητές του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας να ελέγξουν την  εφαρμογή των νέων διατάξεων, πέρα από τον πραγματικό αριθμό όσων βρίσκονται σε καθεστώς τηλεργασίας, αλλά και τις ακριβής ώρες που απασχολούνται καθημερινά, προκειμένου να εξισορροπήσουν την επαγγελματική με την οικογενειακή τους ζωή.

Μάλιστα υπάρχουν επιχειρήσεις που για να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος, απασχολούν τους εργαζόμενους τους σε καθεστώς τηλεργασίας μερικές ημέρες την εβδομάδα, χωρίς αυτό να δηλώνεται πουθενά και ασφαλώς χωρίς να λαμβάνουν κάποιο έξτρα επίδομα για το κόστος εξοπλισμού που τους είναι απαραίτητο.

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη

Τα τελευταία δύο χρόνια, η τηλεργασία έχει γίνει κοινός τόπος για εκατομμύρια Ευρωπαίους. Περίπου το 5% των Ευρωπαίων εργάζονταν από το σπίτι πριν την πανδημία. Σε κάποιες χώρες, αυτό το ποσοστό τετραπλασιάστηκε τους προηγούμενους 18 μήνες.

Η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά τηλεργασίας στην Ευρώπη, με πάνω από το 20% των ατόμων που εργάζονται, να έχουν την επιλογή να το κάνουν από το σπίτι τους.

Τι προβλέπει ο νέος νόμος

Ειδικότερα η τηλεργασία θα πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Κατ’ εξαίρεση, εφόσον η εργασία μπορεί να παρασχεθεί εξ αποστάσεως, η τηλεργασία μπορεί να εφαρμόζεται:

α) Μετά από απόφαση του εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η συνδρομή των οποίων διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί.

β) Μετά από αίτηση του εργαζόμενου, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός. Σε περίπτωση που ο εργοδότης διαφωνεί, ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί την επίλυση της διαφοράς από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Κατά την τηλεργασία, ο εργοδότης αναλαμβάνει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από τη μορφή αυτή εργασίας, ήτοι το κόστος του εξοπλισμού, εκτός εάν συμφωνηθεί να γίνεται χρήση εξοπλισμού του εργαζομένου, των τηλεπικοινωνιών, της συντήρησης του εξοπλισμού και της αποκατάστασης των βλαβών Στη σύμβαση ή στη σχέση εργασίας ορίζεται ο τρόπος χρηματικής αποκατάστασης εκ μέρους του εργοδότη του ως άνω κόστους, καθώς και του κόστους, σε μηνιαία βάση, της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας του εργαζομένου.

Οι σχετικές δαπάνες δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση, δεν υπόκεινται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου, υπολογίζονται αναλογικώς προς τη συχνότητα και τη διάρκεια της τηλεργασίας, την παροχή ή όχι εξοπλισμού και κάθε άλλο σχετικό στοιχείο.

Επίσης εντός οκτώ ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο με οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο, περιλαμβανομένου και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους όρους εργασίας που διαφοροποιούνται λόγω της τηλεργασίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τουλάχιστον τα ακόλουθα:

α) Το δικαίωμα αποσύνδεσης

β) Την ανάλυση του πρόσθετου κόστους, με το οποίο επιβαρύνεται περιοδικώς ο τηλεργαζόμενος από την τηλεργασία, ιδίως, το κόστος τηλεπικοινωνιών, του εξοπλισμού και της συντήρησής του και τους τρόπους κάλυψής του από τον εργοδότη.

γ) Τον αναγκαίο για την παροχή τηλεργασίας εξοπλισμό, τον οποίο διαθέτει ο τηλεργαζόμενος ή του παρέχει ο εργοδότης και τις διαδικασίες τεχνικής υποστήριξης, συντήρησης και αποκατάστασης των βλαβών του εξοπλισμού αυτού.

δ) Οποιουσδήποτε περιορισμούς στη χρήση του εξοπλισμού ή εργαλείων πληροφορικής, όπως το διαδίκτυο και τις κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασής τους.

ε) Συμφωνία περί τηλετοιμότητας, τα χρονικά όρια αυτής και τις προθεσμίες ανταπόκρισης του εργαζομένου.

στ) Τους όρους υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και τις διαδικασίες αναγγελίας εργατικού ατυχήματος, που ο τηλεργαζόμενος τηρεί.

ζ) Την υποχρέωση για προστασία των επαγγελματικών δεδομένων, καθώς και των προσωπικών δεδομένων του τηλεργαζομένου και τις ενέργειες και διαδικασίες που απαιτούνται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής. Όσα από τα παραπάνω στοιχεία δεν αφορούν εξατομικευμένα στον εργαζόμενο μπορούν να γνωστοποιούνται και μέσω ανάρτησης στο εσωτερικό δίκτυο η/υ (intranet) της επιχείρησης ή κοινοποίησης σχετικής επιχειρησιακής πολιτικής.

Η συμφωνία περί τηλεργασίας δεν θίγει το καθεστώς απασχόλησης και τη σύμβαση εργασίας του τηλεργαζομένου ως πλήρους, μερικής, εκ περιτροπής ή άλλης μορφής απασχόλησης, αλλά μεταβάλλει μόνο τον τρόπο, με τον οποίο εκτελείται η εργασία. Η τηλεργασία μπορεί να παρέχεται κατά πλήρη, μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση, αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με απασχόληση στις εγκαταστάσεις του εργοδότη.

Ο εργοδότης ελέγχει την απόδοση του εργαζομένου κατά τρόπο, που σέβεται την ιδιωτική του ζωή και είναι σύμφωνος με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Απαγορεύεται η χρήση της κάμερας (web cam) για τον έλεγχο της απόδοσης του εργαζομένου.

Ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα αποσύνδεσης, το οποίο συνίσταται στο δικαίωμά του να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως, να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή σε οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του.

Απαγορεύεται κάθε δυσμενής διάκριση σε βάρος τηλεργαζομένου, επειδή άσκησε το δικαίωμα αποσύνδεσης. Τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης τηλεργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση ή εκμετάλλευση.

Διαβάστε επίσης

Μελέτη: Πώς θα διαμορφωθεί το νέο εργασιακό τοπίο από το φθινόπωρο του 2021