Στην παρακάτω μελέτη που διεξήγαγε ερευνητική ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης, επιχειρείται μία επιστημονική ανάλυση των βημάτων που θα πρέπει να κάνουν τα τουριστικά καταλύματα, για να διασώσουν το μεγαλύτερο δυνατό μέρος της τουριστικής σεζόν, μετά την περιπέτεια της πανδημίας.

Στην μελέτη αναφέρονται αναλυτικά τα εξής:

Στην Ελλάδα, η εξάπλωση του ιού μπορεί να χαρακτηριστεί «ελέγξιμη» λόγω των μέτρων που πάρθηκαν έγκαιρα, καθώς και της άμεσης εφαρμογής τους από το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού.

Σύμφωνα με την πρόβλεψη του Διαγράμματος 1, που απεικονίζεται η πορεία των κρουσμάτων του κορονοϊού στη χώρα μας μέχρι και την 16/04/2020, παρατηρείται ότι, μετά τις αρχές του Απριλίου, ο αριθμός των κρουσμάτων μειώνεται σημαντικά.

Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την επιτυχία του μοντέλου πρόβλεψης του εργαστηρίου Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, που πραγματοποιήθηκε την 28/03/2020 και δημοσιεύθηκε στο τύπο.

Η καμπανοειδής καμπύλη προβλέπει πως, περίπου στις αρχές με μέσα του Μάη, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να φθάσει τον ελάχιστο ή μηδενικό αριθμό νέων κρουσμάτων, εφόσον τα μέτρα θα εφαρμοσθούν με αυστηρότητα μέχρι τέλους και δεν συμβεί κάτι αφύσικο.

Παρ’ όλα αυτά, η άρση των μέτρων και το άνοιγμα των τουριστικών μονάδων στην Ελλάδα δεν αρκεί για να προαναγγείλουμε την έναρξη της τουριστικής σεζόν.

Η έναρξη της τουριστικής περιόδου εξαρτάται από τη σχεδίαση μιας ολιστικής στρατηγικής για την διάσωση όσο το δυνατόν περισσοτέρων αφίξεων σε σχέση με τις 34.000.000 αφίξεις του 2019.

Για την διαμόρφωση της στρατηγικής και των τακτικών ενεργειών απαιτούνται πληροφορίες και ενέργειες στους παρακάτω 4 άξονες:

α) Η πορεία της πανδημίας στις χώρες που αποτελούν την κύρια πηγή επισκεπτών μας,

β) Τα υγειονομικά μέτρα που θα εφαρμοστούν στις αεροπορικές εταιρίες κατά τη διάρκεια των πτήσεων

γ) Μέτρα προστασίας στις εισόδους της χώρας και ετοιμότητα των υγειονομικών υποδομών και

δ) Μέτρα προστασίας που θα ληφθούν από τις τουριστικές επιχειρήσεις.

Παρακάτω αναλύονται οι 4 άξονες.

Α) Η πορεία του κορονοϊού στις χώρες που αποτελούν την κύρια πηγή επισκεπτών μας

Η παρατήρηση των κρουσμάτων και των μέτρων που έχουν ληφθεί σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Σουηδία, Νορβηγία και Φιλανδία, Αυστρία, Κύπρο, Ολλανδία, Ελβετία, Πολωνία, Ρωσία, Καναδά, Ισραήλ, ΗΠΑ, Κίνα και σε
άλλες χώρες, καθώς και η πρόβλεψη του τέλους της εξάπλωσης του ιού σε αυτές αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την εκτίμηση της πορείας της τουριστικής μας σεζόν.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα μέχρι τώρα δεδομένα, στο εργαστήρι Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, εφαρμόστηκαν οι αντίστοιχες προβλέψεις, με μία σιγμοειδή και μία καμπανοειδή καμπύλη, για τις παραπάνω χώρες, όπου υπολογίστηκε και προβλέφθηκε η κορυφή και το τέλος της εξάπλωσης της επιδημίας.

Τα αποτελέσματα των προβλέψεων από τις παραπάνω χώρες παρουσιάζονται στο πίνακα 1.

Η Ισλανδία, Αυστραλία, Νορβηγία, η Αυστρία, η Τσεχία και η Ελβετία έχουν ήδη περάσει την κορυφή και βαίνουν προς το τέλος της εξάπλωσης του ιού στις αρχές Μαΐου, με ακρίβεια πρόβλεψης 90%.

Η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος, η Πολωνία, η Ρουμανία και το Ισραήλ, έχουν ήδη περάσει την κορυφή της πανδημίας και προβλέπεται να φθάσουν στο τέλος, στα μέσα Μαΐου συμπίπτοντας με το
τέλος της Ελλάδος με ακρίβεια πρόβλεψης 90%.

Για την Φιλανδία, Γαλλία, Αγγλία και Βέλγιο, προβλέπεται να φθάσουν στο τέλος, στα μέσα με τέλος Μαΐου, συμπίπτοντας εν μέρει με το τέλος της Ελλάδος, με ακρίβεια πρόβλεψης 90%, εκτός της Αγγλίας, όπου η ακρίβεια είναι 80%.

Για τις ΗΠΑ, Καναδά, Σουηδία, Ρωσία, Τουρκία και Ιταλία, το τέλος της εξάπλωσης του ιού θα είναι στο τέλος Μαΐου, με ποσοστό ακρίβειας πρόβλεψης στο 80-90%.

Ο πίνακας 1 αποτελεί σημαντική πληροφορία για την στοχευμένη διαφήμιση ανά χώρα, με χρόνο έναρξης το τέλος της επιδημίας σε κάθε χώρα.

Β) Μέτρα προστασίας επιβατών αεροπορικών εταιρειών

Η χρονική περίοδος άρσης των μέτρων, η άρση της απαγόρευσης των πτήσεων (όπου έχουν ανασταλθεί), καθώς και το κατά πόσο οι κυβερνήσεις και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες θα ενθαρρύνουν τον κόσμο να ταξιδέψει ξανά, θα αποτελέσουν σημαντικούς παράγοντες για την εισροή επισκεπτών στη χώρα μας.

Εάν κατά την διάρκεια των πτήσεων θα είναι υποχρεωτικό να μείνουν κενές θέσεις μεταξύ των επιβατών, θα υπάρχει υψηλότερο κόστος πτήσεων και θα αποτελέσει, για πολλά άτομα, αποτρεπτικό παράγοντα να ταξιδέψουν.

Σε συνδυασμό με την μείωση των εισοδημάτων πολλών ταξιδιωτών, τα οποία ακόμα δεν έχουν γίνει αντιληπτά, θα υπάρξει ανάσχεση του αριθμού των τουριστών.

Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να λυθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εάν οι επιβάτες φέρουν ένα πιστοποιητικό ότι πέρασαν σχετικό τεστ πριν επιβιβαστούν. Πρόσφατα, η Ryanair δήλωσε ότι απορρίπτει την πρόταση να πετούν τα αεροπλάνα κατά 1/3 άδεια.

Αναμένουμε τις αποφάσεις σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Γ) Μέτρα από την Πολιτεία

Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι οι ανάγκες των τουριστών είναι πλέον διαφορετικές σε σχέση με το παρελθόν. Μία καινούργια ανάγκη, αυτή της προστασίας των τουριστών, αλλά και του ντόπιου πληθυσμού, από πιθανή μετάδοση του ιού, αναδεικνύεται ως βασική ανάγκη και είναι ύψιστης σημασίας.

Η Πολιτεία, σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς στον τουρισμό, θα πρέπει να λάβουν αποφάσεις για μέτρα που θα ικανοποιούν αυτήν την ανάγκη. Τα μέτρα αυτά πρέπει να είναι πολύ στοχευμένα, να εφαρμοστούν
απαράκλητα και να διαφημιστούν κατάλληλα, ώστε να εκπέμπουν την εμπιστοσύνη και την ασφάλεια που θα αναζητήσει ο τουρίστας, προκειμένου να αποφασίσει να ταξιδέψει.

Εάν εγκριθεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο κάποιο υποχρεωτικό τεστ για τους ταξιδιώτες, το οποίο θα έχει τον ρόλο «πιστοποιητικού επιβίβασης», θα διευκολύνει την κατάσταση. Σε αυτήν την περίπτωση, η χώρα μας θα πρέπει να πάρει μέτρα, τα οποία θα ελέγχουν τις αφίξεις από τρίτες χώρες στα αεροδρόμια, στα σύνορα, στα λιμάνια και στα κρουαζιερόπλοια.

Καλό θα είναι να δημιουργηθεί ανά 2-3 νομούς ένα «ξενοδοχείο αναφοράς», όπου θα μεταφερθούν τυχόν κρούσματα για απομόνωση και παρακολούθηση, ώστε οι υπόλοιποι τουρίστες να συνεχίσουν ανενόχλητοι τις διακοπές τους.

Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί η ετοιμότητα των νοσοκομειακών υποδομών με ΜΕΘ και λοιπό εξοπλισμό, για την αντιμετώπιση κάθε βαρύτητας κρούσματος. Μέτρα θα πρέπει να ληφθούν και σε άλλους χώρους όπου επισκέπτονται οι ταξιδιώτες.

Για παράδειγμα, στις παραλίες, οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες θα πρέπει να είναι σε απόσταση που θα καθορίσει η πολιτεία. Επίσης, θα πρέπει να καθοριστεί ο τρόπος επίσκεψης μουσείων και αρχαιολογικών χώρων.

Δ) Μέτρα από τουριστικές επιχειρήσεις

Τα ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα θα πρέπει να λάβουν σειρά μέτρων, τα οποία θα εξασφαλίζουν τους πελάτες και τους εργαζόμενους από τυχόν μετάδοση του υιού. Ίσως κάποια από αυτά τα μέτρα θα πρέπει να θεσμοθετηθούν και να είναι υποχρεωτικά, για ένα χρονικό διάστημα.

Θα πρέπει, πιθανόν, να προστεθεί ένα επιπλέον κεφάλαιο (tab) στην ιστοσελίδα των τουριστικών επιχειρήσεων, όπου θα περιγράφονται τα μέτρα που έχει λάβει η επιχείρηση. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να διαφημιστούν, ώστε να τα γνωρίζει ο ταξιδιώτης. Τότε μόνο θα εκπέμπουν την βεβαιότητα ότι ο ταξιδιώτης θα βρει την ασφάλεια που αναζητεί στο κατάλυμα.

Να τονίσουμε εδώ ότι, παρ’ όλη την πίεση που θα υπάρξει για μείωση των τιμών, οι χαμηλές τιμές δεν θα εμπνέουν τέτοια εμπιστοσύνη. Χρειάζεται πολύ προσοχή με τις μειώσεις τιμών, καθώς οι επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν ένα
επιπλέον κόστος για να εγγυηθούν την ασφάλεια των τουριστών και του προσωπικού από τυχόν μετάδοση του ιού.

Η εξασφάλιση της εμπιστοσύνης ότι ο ταξιδιώτης θα έρθει και θα φύγει ασφαλής, σε συνδυασμό με τα έγκαιρα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση, καθώς και ο σχετικά μικρός αριθμός κρουσμάτων στη χώρα μας, σε σχέση με τις άλλες χώρες, πρόκειται να δημιουργήσουν την εικόνα ότι η Ελλάδα είναι «ασφαλής προορισμός» στο μυαλό των ταξιδιωτών.

Ήδη, μέσω της δημοσιότητας από μέσα επικοινωνίας σε όλο τον κόσμο, έχει γίνει εξαιρετική προβολή της χώρας. Αυτό μας δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα μέσα σε αυτή τη δύσκολη κοινωνική και οικονομική περίοδο, συγκριτικά με τις γειτονικές χώρες μας, που ανέκαθεν αποτελούσαν εναλλακτική επιλογή για το ίδιο καταναλωτικό κοινό.

Πιο συγκεκριμένα, η Ισπανία που κατέχει την πρωτιά κρουσμάτων στην Ευρώπη, μέχρι 16/4/20 μετρά 184.928 κρούσματα, η Ιταλία με 168.941, κατέχει την δεύτερη θέση στην Ευρώπη και τρίτη θέση κρουσμάτων στην παγκόσμια κατάταξη.

Η Πορτογαλία μετρά 18.841 κρούσματα. Επιπρόσθετα, τα 74.193 κρούσματα στην Τουρκία σε συνδυασμό με την ασταθή πολιτική της, συμβάλουν ακόμα περισσότερο στην μείωση της δημοτικότητας της ως ασφαλής προορισμός.

Επιστημονική ομάδα:

Ατσαλάκης Γεώργιος Επίκουρος Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Τσούμπρης Βασίλειος φοιτητής Π.Κ., Ατσαλάκη Ιωάννα Υπ, Διδάκτωρ Π.Κ.
Ζοπουνίδης Κώστας Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης
Δρ. Μπαουράκης Γιώργος Διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.
Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων & Πρόβλεψης Π.Κ.