Με ορόσημο τα τέλη Απριλίου – αρχές Μαΐου, που στο καλό σενάριο θα σηματοδοτούν την απελευθέρωση από τα lockdown, και με κεντρικό…συνομιλητή τις αγορές που προσδοκούν ένα ρεαλιστικό, σχέδιο μέτρων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων για την προσγείωση της οικονομίας στην κανονικότητα, πορεύεται το οικονομικό επιτελείο.

Οι χθεσινές προτάσεις της Κομισιόν για το πλαίσιο δημοσιονομικής ευελιξίας έγιναν δεκτές με συγκρατημένη ανακούφιση στο οικονομικό επιτελείο καθώς η πρώτη ανάγνωση είναι θετική και εξασφαλίζει περιθώρια ελιγμών για την ανάκαμψη της οικονομίας. Όπως όμως σχολιάζουν υψηλόβαθμα στελέχη μιλώντας στο Mononews η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία έχει έναν – ίσως και δύο λόγους παραπάνω καθώς ακόμη κυνηγά την επενδυτική βαθμίδα –  να λαμβάνει υπόψιν στους σχεδιασμούς της τον παράγοντα αγορές.

Οι αγορές από την πλευρά τους, το μόνο βέβαιο είναι πως όταν σηματοδοτηθεί η λήξη του κόκκινου συναγερμού της πανδημίας, καλώς εχόντων τον Μάιο, θα περιμένουν να ακούσουν ένα σχέδιο, ρεαλιστικών στόχων και παρεμβάσεων για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην δημοσιονομική κανονικότητα.

«Εάν παρουσιάσουμε ένα σχέδιο πολύ χαλαρό από πλευράς δημοσιονομικής τον αντίκτυπο του στις αγορές μπορούμε εύκολα να τον συμπεράνουμε… Θα προβληματιστούν όμως και εάν κινηθούμε πολύ επιθετικά ως προς την απότομη μετάβαση σε πιο στοχευμένα μέτρα καθώς οι αγορές είναι ευαίσθητες και απέναντι σε μη εφικτούς στόχους, ειδικά όταν το μεγάλο ζητούμενο είναι η ανάρρωση της οικονομίας από ένα τεράστιο σοκ. Υπό αυτή την έννοια εάν προκληθεί ένα νέο απότομο σοκ με πολύ απότομη μετάβαση σε στοχευμένα μέτρα είναι και αυτό κάτι που πρέπει να ληφθεί υπόψιν» σχολιάζει χαρακτηριστικά κυβερνητικό στέλεχος, κάνοντας λόγο για μια λεπτή ισορροπία και εκ των πραγμάτων μια δύσκολη άσκηση.

Πρόκειται για ένα project πολλών επιπέδων καθώς τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας επιχειρήσεων και της αγοράς εργασίας από το δεύτερο εξάμηνο και μετά θα πρέπει να είναι στοχευμένα. Για παράδειγμα να μην υποστηρίζονται μεν επιχειρήσεις – ζόμπι, όπως έχει γράψει άλλωστε από τον Ιανουάριο το Mononews, αλλά ταυτόχρονα με χειρουργικές παρεμβάσεις να προστατεύσουν την αγορά εργασίας από ένα σοκ μαζικών λουκέτων το φθινόπωρο που θα έχει αρνητική επίπτωση φυσικά στην κατανάλωση και στην δυναμική ανάκαμψης.

Όπως φαίνεται στόχος είναι μέσω σταδιακών, στοχευμένων παρεμβάσεων να διατηρηθεί η σχέση αξιοπιστίας με τις αγορές για τα δημοσιονομικά, δίνοντας παράλληλα χρόνο για να ξεκινήσουν να «δουλεύουν» στην οικονομία τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης αλλά και η σταδιακή ανάκαμψη της μεγάλης μας βιομηχανίας του τουρισμού.

Όχι σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό – Κλειδί η ανάπτυξη    

Να μην ξεχνούμε άλλωστε ότι μιλούμε για μια χώρα που πριν την πανδημία είχε δεσμευθεί για την παραγωγή πολύ υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων και συνετής αποκλιμάκωσης του χρέους. Πλέον τα πλεονάσματα έχουν εγκαταλειφθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως μπορούμε να έχουμε το ακαταλόγιστο στα ελλείμματα, για μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ το χρέος κινείται σε επίπεδα ρεκόρ, για μια ακόμη φορά, καθώς παραμένουμε μια υπερχρεωμένη χώρα και σε καθεστώς μεταμνημονιακής εποπτείας, με ή χωρίς πανδημία.

Το μεγάλο κλειδί βρίσκεται στην δυναμική πορεία της ανάκαμψης στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Την Δευτέρα η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία αναμένεται να πιστοποιήσει την μεγάλη βουτιά της οικονομίας σε διψήφια ποσοστά ύφεσης κατά το 2020 καθώς ανακοινώνει τα στοιχεία για την πορεία του ελληνικού ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο της περσινής χρονιάς.

Η αγωνία κορυφώνεται παράλληλα και για την πορεία της ύφεσης στο πρώτο τρίμηνο καθώς μιλάμε ήδη για τρεις μήνες χαμένους και το μεγάλο ερώτημα είναι απλά πόσο ισχυρό θα είναι το πλήγμα του πρώτου τριμήνου. Από εκεί και ύστερα το άνοιγμα του λιανεμπορίου το συντομότερο δυνατόν αλλά κυρίως η έναρξη της τουριστικής περιόδου και η επιβεβαίωση του θετικού σεναρίου που είναι να κινηθεί ο τουρισμός στα επίπεδα τουλάχιστον του 50% σε σχέση με το 2019, είναι οι δύο καθοριστικοί παράγοντες.

«Το δεύτερο τρίμηνο είναι βαρόμετρο» σχολιάζει στέλεχος τονίζοντας την ύπαρξη ισχυρής αβεβαιότητας αυτή τη στιγμή καθώς μεταξύ άλλων παραμένει χαμηλή η ορατότητα και σε άλλες χώρες από τις οποίες εμείς προσδοκούμε φέτος τουρίστες. Στην ίδια κατηγορία φυσικά βρίσκονται και άλλες χώρες, η Πορτογαλία, η Κροατία, η Αυστρία, η Μάλτα, η Κύπρος αλλά και μεγαλύτερες οικονομίες που προσδοκούν επίσης σε μια τουριστική σεζόν, επαρκή από πλευράς ζήτησης, τηρουμένων πάντα των αναλογιών.

Πολλές ελπίδες εναποτίθενται στην σταδιακή εισροή κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο θα έχει καθαρή στόχευση στην υλοποίηση πράσινων και ψηφιακών σχεδίων ενώ θα ενισχύει την ανάπτυξη των εξαγωγών και γενικά της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.

Ευελιξία με μέτρο και στοχευμένες παρεμβάσεις

Αν και η οικονομία παραμένει προστατευμένη εντός των υποστηρικτικών μέτρων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο του 2022 θα είναι προστατευμένη, είναι πολύ σημαντικό να διαφυλαχθεί μια σχέση αξιοπιστίας με τις αγορές καθώς στις αγορές θα προσφεύγει όχι μόνο το Δημόσιο για φθηνό δανεισμό αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις.

Όπως δε έδειξε και η πρόσφατη αναταραχή στις αγορές τις τελευταίες μέρες, η σχέση με τις αγορές είναι περισσότερο κρίσιμη από ποτέ στην παρούσα συγκυρία και θα είναι ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες καθώς μεγάλες εταιρείες θα προσφεύγουν όλο και πιο τακτικά στις αγορές για να χρηματοδοτήσουν σημαντικές επενδυτικές κινήσεις.

Όπως τόνισε χθες ο υπουργός Οικονομικών με  βάση τις προτάσεις της Κομισιόν, θα υπάρχει δημοσιονομική ευελιξία όχι μόνο το 2021, αλλά και το 2022. Σημείωσε όμως πως «δεν θα υπάρξει πρόωρη απόσυρση των μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Επιπροσθέτως, μόλις περιοριστούν οι κίνδυνοι σε υγειονομικό επίπεδο, τα μέτρα θα γίνονται σταδιακά πιο στοχευμένα και θα στρέφονται προς την επίτευξη ανθεκτικής και διατηρήσιμης ανάκαμψης». Κάτι που κουμπώνει με την λογική της σταδιακής απόσυρσης του προστατευτικού πλέγματος που λειτουργεί εδώ και ένα σχεδόν χρόνο στην οικονομία, προκειμένου να αποφευχθεί ένα νέο απότομο σοκ.

Ταυτόχρονα η συζήτηση στην Ευρώπη φαίνεται πως κινείται σε δύο επίπεδα. Κεντρικό σημείο αναφοράς είναι το πότε οι οικονομίες θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2019. Κάποιες οικονομίες λόγω της δομής τους ή/και της δυναμικής τους θα το πράξουν νωρίτερα από κάποιες άλλες. Κάποια στιγμή επομένως μέσα στους επόμενους μήνες θα αξιολογηθούν οι ταχύτητες της ανάκαμψης. Για όσους φαίνεται πως μένουν πίσω, τότε από το 2023 και μετά η κατάσταση του κάθε κράτους θα αξιολογείται, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες σε κάθε χώρα, ώστε, σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος δεν έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας, να χρησιμοποιούνται πλήρως όλες οι δυνατότητες ευελιξίας που παρέχει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.