Ο πόλεμος «βραχυκυκλώνει» τον προϋπολογισμό – «Ποντάρει» σε ενιαία ευρωπαϊκή λύση το οικονομικό επιτελείο

Ακόμα και τα πλέον απαισιόδοξα σενάρια για την πορεία των διεθνών τιμών της ενέργειας καλείται να αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ την ίδια ώρα έχει σημάνει συναγερμός ακρίβειας και στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Η τιμή του φυσικού αερίου παραμένει πάνω από 200 ευρώ τη μεγαβατώρα και τη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος να παρουσιάζει αύξηση 52,5% μέσα σε ένα 24ωρο στα 426,9 ευρώ τη μεγαβατώρα. Αν συνυπολογίσει κανείς και την άνοδο του πετρελαίου κοντά στα 130 δολάρια το βαρέλι με φόντο και το εμπάργκο των ΗΠΑ στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, τότε δεν θα αποτελεί υπερβολή να γίνει λόγος για την «τέλεια καταιγίδα» με ένα εξωπραγματικό κύμα ανατιμήσεων.

Η εκτόξευση των τιμών όχι μόνο θεωρείται εξωπραγματική, αλλά και άκρως απαγορευτική για την ελληνική οικονομία, καθώς ο προϋπολογισμός του 20222 έχει «χτιστεί» πάνω σε μια μέση τιμή Brent στα 78,9 δολάρια το βαρέλι.

Με αυτά τα δεδομένα, το Υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να δαπανήσει πολλά δισεκατομμύρια ευρώ για να στηρίξει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς θεωρείται αδύνατο να καταφέρουν να πληρώσουν τους «φουσκωμένους» λογαριασμούς με τις παράλογες τιμές της ενέργειας, κάτι που βρίσκεται στις αμέτρητες τηλεδιασκέψεις και συσκέψεις που πραγματοποιούνται καθημερινά στο Υπουργείο Οικονομικών.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα μέσα στο περασμένο σαββατοκύριακο ότι «οι προπολεμικές εκτιμήσεις ανέφεραν πως οι τιμές θα έπεφταν και θα παρέμεναν χαμηλότερα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Με αυτό το σενάριο οι επιδοτήσεις θα απαιτούσαν πλήρη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβαση, ενώ θα χρειαζόταν και πόροι από τον προϋπολογισμό πάνω από 500 εκ. Σήμερα το βασικό σενάριο είναι ότι η τιμή του φυσικού αερίου θα μείνει στα επίπεδα αυτών των ημερών για όλη τη χρονιά και συνεπώς θα απαιτηθεί πολύ μεγαλύτερη επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό».

Η ευρωπαϊκή λύση

Μονόδρομος για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι η πρόταση για εξαίρεση των δαπανών που θα πραγματοποιηθούν για την ενέργεια, δηλαδή να μην προσμετρούν ως δαπάνες στον προϋπολογισμό.

«Ζητείται από την ΕΕ εξαίρεση σειράς δαπανών από την προσμέτρηση στα δημοσιονομικά ελλείμματα, προκειμένου να υπάρξει διεύρυνση του δημοσιονομικού χώρου για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων», τόνισε χθες στο briefing των πολιτικών συντακτών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.

Μια τέτοια απόφαση θα έδιωχνε αυτομάτως τον τεράστιο «πονοκέφαλο» της διόγκωσης του ελλείμματος για το τρέχον έτος, παρά τις όποιες σκέψεις της Κομισιόν για επέκταση της δημοσιονομικής ευελιξίας και το 2023. Η Ελλάδα προέρχεται από μια διετία – «φωτιά» σε επίπεδο ελλειμμάτων άνω των 30 δις ευρώ, που έχει οδηγήσει σε νέα άνοδο του δημοσίου χρέους, το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει να «μαζεύει».

Αν τελικά, υιοθετηθεί η πρόταση για να μην «μετρούν» στον προϋπολογισμό οι δαπάνες για την ενεργειακή κρίση (πχ οι επιδοτήσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις) η χώρα μας θα μπορούσε να εξοικονομήσει αρκετά δις ευρώ, τα οποία θα δημιουργούσαν νέα ελλείμματα.

Με βάση τους υπολογισμούς του Γενικού Λογιστηρίου ότι για κάθε 10 ευρώ/MWh αύξησης της τιμής του φυσικού αερίου το κόστος στην οικονομία ανέρχεται στα 600 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με πρόσφατο report της «AXIA» η πιθανή πρόσθετη στήριξη για τη διατήρηση των επιδοτήσεων στα σημερινά επίπεδα θα μπορούσε να φτάσει το 1 δισ. ευρώ. Αν αθροιστεί και το κόστος των επιδοτήσεων ύψους 3 με 4,5 δις. ευρώ, τότε το τελικό κόστος ανέρχεται στα 3,5 – 5,5 δις. ευρώ. Αυτή η επιβάρυνση μπορεί να καλυφθεί κατά 3 – 3,5 δις. ευρώ από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) και για το υπόλοιπο ποσό θα απαιτηθούν πόροι του προϋπολογισμού 500 εκ. – 2 δις. ευρώ.

Λύση μέσω ευρωομολόγου

Φαίνεται πως τελικά, η ενεργειακή κρίση που χτυπά και τη Γερμανία λόγω της τεράστιας εξάρτησής της από το ρωσικό φυσικό αέριο, έκαμψε τις χρόνιες αντιστάσεις του Βερολίνου για την έκδοση ενός ευρωομολόγου, το οποίο θα χρηματοδοτήσει το ενιαίο «ταμείο» της Ευρώπης για την κάλυψη των δαπανών που απαιτούνται από τις κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.

Το πιθανότερο σενάριο είναι τα κονδύλια που θα αντληθούν από τις αγορές, θα διοχετευθούν στα κράτη-μέλη με τη μορφή προνομιακών δανείων για τη χρηματοδότηση των δαπανών τους στους τομείς Ενέργειας και Άμυνας.

Διαβάστε επίσης

Σφίγγει το «ζωνάρι» του προϋπολογισμού ο πόλεμος στην Ουκρανία – Ο κίνδυνος μέτρων για τα ελλείμματα

ΑΑΔΕ: Διεθνές κύκλωμα ήθελε να γεμίσει την Ελλάδα με πλαστά δίευρα – Δύο συλλήψεις