Αλλαγές στη διαδικασία ελέγχου, στα κριτήρια αξιολόγησης ένταξης των επενδυτικών σχεδίων στα καθεστώτα ενίσχυσης φέρνει το νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο που έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση έως τις 2 Μάϊου, το υπουργείο Ανάπτυξης.

Προβλέπει ενισχύσεις από 20 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση έως 50 εκατ. ευρώ για ομίλους- με τη δυνατότητα τα  όρια να προσαυξάνονται κατά 50% στις περιπτώσεις που η ενίσχυση θα είναι με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής- μέσω δώδεκα  καθεστώτων ενίσχυσης. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει και για τις απεντάξεις, καθώς όσα επενδυτικά σχέδια δεν ξεκινούν εντός 18 μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης υπαγωγής, αποβάλλονται αυτοδίκαια από τα καθεστώτα, ώστε να αποτραπούν φαινόμενα καθήλωσης πόρων.

1

Παράλληλα, αναμορφώνεται πλήρως η διαδικασία ελέγχου, τόσο ο διοικητικός έλεγχος όσο και ο επιτόπιος, πραγματοποιούνται με σαφή κατανομή αρμοδιοτήτων και προβλέψεις για ταχύτητα και πληρότητα. Προβλέπεται και η δυνατότητα ανάθεσης της αξιολόγησης σε ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές σε περίπτωση τεχνικών δυσκολιών στο Πληροφοριακό Σύστημα, με καταληκτική προθεσμία τις 30 ημέρες.

Δεκτές οι αιτήσεις σε περισσότερα από ένα καθεστώτα ενίσχυσης

Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι πλέον κάθε φορέας μπορεί να υποβάλλει αίτηση υπαγωγής του ίδιου επενδυτικού σχεδίου σε περισσότερα από ένα καθεστώτα ενίσχυσης με την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις. Καταργείται έτσι ο σχετικός περιορισμός που δεν επέτρεπε την υποβολή αίτησης υπαγωγής σε περισσότερα του ενός  καθεστώτα από τον ίδιο φορέα, για το ίδιο επενδυτικό σχέδιο ή τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες. Μάλιστα, δε, με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται ότι με την υπαγωγή του εν λόγω επενδυτικού σχεδίου στον οριστικό πίνακα ενός καθεστώτος, αυτοδίκαια απορρίπτονται όλες οι υπόλοιπες αιτήσεις υπαγωγής για το εν λόγω επενδυτικό σχέδιο. Τέλος, ορίζεται ότι ο φορέας πρέπει να δηλώνει ρητά κάθε τυχόν χρηματοδότηση που περιλαμβάνει κρατική στήριξη.

Τέλος το first in first out

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο προκειμένου να γίνεται ενίσχυση των επενδυτικών σχεδίων αξιοκρατικά, θεσπίζεται η ουσιαστική και αντικειμενική αξιολόγησή τους με τη βαθμολόγηση με συγκριτικά κριτήρια και συντελεστές βαρύτητας, ενώ καταργείται το κριτήριο της χρονικής προτεραιότητας. Στην κατεύθυνση αυτή, αναμορφώνονται η διαδικασία αξιολόγησης και ο έλεγχος των επενδυτικών σχεδίων, εξορθολογίζονται τα όργανα ελέγχου και αξιολόγησης και προβλέπονται πιο ευέλικτες διαδικασίες προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι δυσλειτουργίες που προκαλούσαν καθυστέρηση όχι μόνο στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης αλλά και στον έλεγχο των επενδυτικών σχεδίων.

Ετσι, με το νομοσχέδιο μπαίνει τέλος στο first in first out, καθώς καταργείται η μορφή της άμεσης αξιολόγησης κατά σειρά προτεραιότητας που ισχύει μέχρι σήμερα και η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων θα γίνεται με βάση τη συγκριτική αξιολόγηση. Στην απόφαση προκήρυξης κάθε καθεστώτος θα προστίθενται τα κριτήρια αξιολόγησης, οι συντελεστές βαρύτητας, καθώς και η ελάχιστη βαθμολογία που απαιτείται για να λάβει ένα επενδυτικό σχέδιο προκειμένου να είναι επιλέξιμο.

Προθεσμία ολοκλήρωσης αξιολόγησης επενδυτικών σχεδίων

Στην προκήρυξη του εκάστοτε καθεστώτος θα καθορίζονται και τα όργανα αξιολόγησης ενώ αλλαγές προβλέπονται στην προθεσμία αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων. Ειδικότερα από τις 45 ημέρες θα είναι στις 100 ημέρες ώστε να παρέχεται επαρκής χρόνος επεξεργασίας του αυξημένου όγκου των αιτημάτων που αναμένεται να υποβληθούν και των αιτημάτων που παρουσιάζουν ιδιαίτερη πολυπλοκότητα, ενώ διευκρινίζεται ότι η προθεσμία αυτή εκκινεί από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων υπαγωγής στο σχετικό καθεστώς.

Επίσης, η προθεσμία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων από ορκωτό ελεγκτή ορίζεται πλέον 30 ημέρες αντί των 10 ημερών από την ανάθεση των αιτημάτων. Σημειώνεται ότι προκειμένου να αντιμετωπιστούν καθυστερήσεις που ενδέχεται να προκύψουν λόγω τεχνικών προβλημάτων στο Πληροφοριακό Σύστημα Αναπτυξιακών Νόμων (ΠΣ-Αν.), προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης του έργου αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων σε ανεξάρτητους ορκωτούς ελεγκτές. Η ανάθεση γίνεται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Υπουργείου Ανάπτυξης και οι ελεγκτές επιλέγονται από το Μητρώο Ορκωτών – Λογιστών. Η διαδικασία αξιολόγησης από τον ορκωτό ελεγκτή ολοκληρώνεται εντός 30  ημερών από την ημερομηνία ανάθεσης, διασφαλίζοντας την επιτάχυνση και την εύρυθμη λειτουργία των διαδικασιών υπαγωγής.

Διαδικασία ελέγχου και επιστροφής ενισχύσεων σε επενδυτικά Σχέδια

Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των επενδυτικών σχεδίων προβλέπεται ότι ο διοικητικός έλεγχος διενεργείται αποκλειστικά από την υπηρεσία και δη από στελέχη από όλες τις υπηρεσίες των φορέων της παρ. 3 του άρθρου 17 του ν. 4887/2022, όπως τροποποιείται με το προτεινόμενο νομοσχέδιο. Δίνεται η δυνατότητα διενέργειας του επιτόπιου ελέγχου και από την αρμόδια υπηρεσία, ενώ τα όργανα επιτόπιου ελέγχου προσδιορίζονται με την προκήρυξη. Αν διαπιστωθούν ελλείψεις ήσσονος σημασίας, οι οποίες αφορούν είτε στην έκθεση ελέγχου, είτε στην επένδυση, προβλέπεται στην περ. β) της παρ. 8 του εν λόγω άρθρου 21 του ν. 4887/2022 η άπαξ προσκόμιση συμπληρωματικής έκθεσης ελέγχου, για λόγους ταχύτητας και αποτελεσματικότητας.

Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται σε καθεστώτα ενισχύσεων ελέγχονται καθ’ όλη τη διάρκεια της υλοποίησής τους, κατά την ολοκλήρωση και την έναρξη της παραγωγικής λειτουργίας τους, καθώς και για την τήρηση των μακροχρόνιων υποχρεώσεών τους.

Ο έλεγχος μπορεί να είναι είτε διοικητικός (μέσω εξέτασης των εγγράφων του φακέλου), είτε επιτόπιος (στον χώρο υλοποίησης της επένδυσης). Σκοπός του ελέγχου είναι να διαπιστωθεί η συμμόρφωση του επενδυτικού σχεδίου με το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο, καθώς και η ορθή χρήση των ενισχύσεων.

Οι έλεγχοι διακρίνονται σε τακτικούς, που πραγματοποιούνται κατόπιν αιτήματος του φορέα, και έκτακτους, που γίνονται οποτεδήποτε κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες αρχές. Η διαδικασία περιλαμβάνει την υποβολή αίτησης και δικαιολογητικών, την κατάθεση παραβόλου και τη σύνταξη έκθεσης ελέγχου από το αρμόδιο όργανο, η οποία αξιολογείται από την υπηρεσία.

Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, μπορεί να πιστοποιηθεί η υλοποίηση τμημάτων της επένδυσης ώστε να ενεργοποιηθεί η καταβολή ενισχύσεων. Ειδικότερα, εφόσον η επένδυση έχει υλοποιηθεί σε ποσοστό τουλάχιστον 25%, 50% ή 65%, και έχουν καταβληθεί προκαταβολές για το έργο, είναι δυνατή η αναγνώριση και πιστοποίηση των σχετικών δαπανών. Το πιστοποιούμενο κόστος προκαταβολών μπορεί να φτάνει έως το 40% ανά κατηγορία δαπανών, υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό αυτών δεν υπερβαίνει το 30% του συνολικού εγκεκριμένου κόστους του επενδυτικού σχεδίου.

Οι προκαταβολές πρέπει να αποδεικνύονται με επίσημα και νόμιμα παραστατικά, όπως εμβάσματα, ανοίγματα πιστώσεων ή αποδείξεις, και να συνοδεύονται από συμφωνητικά παραγγελίας με αναλυτική περιγραφή των παραγγελθέντων ειδών και έργων.

Σε περίπτωση που εντοπιστούν παραβάσεις ή διαπιστωθούν ψευδή ή παραπλανητικά στοιχεία, η απόφαση υπαγωγής μπορεί να ανακληθεί. Σε αυτή την περίπτωση, το σύνολο της ενίσχυσης που έχει καταβληθεί επιστρέφεται στο Δημόσιο, προσαυξημένο με τους νόμιμους τόκους ή με πρόσθετο ποσοστό 10%, ανάλογα με τη φύση της παράβασης και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η επένδυση.

Η διαδικασία ανάκτησης γίνεται σύμφωνα με τις προβλέψεις περί είσπραξης δημόσιων εσόδων και οι αποδείξεις καταβολής αποτελούν τίτλο για τη βεβαίωση του χρέους.

Τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί, απεντάσσονται στην περίπτωση που η υλοποίησή τους δεν έχει ξεκινήσει 18 μήνες από τη δημοσίευση της περίληψης της απόφασης υπαγωγής, ώστε, με την πρόβλεψη αυτή, να εξασφαλίζεται η εγρήγορση του επενδυτικού φορέα και να αποφεύγονται φαινόμενα κατάχρησης των ενισχύσεων του αναπτυξιακού νόμου και συνακόλουθα καταστρατήγησης αυτού.

Υπάρχει επίσης ειδική πρόβλεψη για την επιστροφή ενισχύσεων στην περίπτωση ανάκλησης της υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου σε ένα από τα καθεστώτα. Ειδικότερα, αναφορικά με την επιστροφή χορηγηθείσας ενίσχυσης λόγω ανάκλησης της απόφασης υπαγωγής, προβλέπεται ότι αυτή επιστρέφεται προσαυξημένη κατά 10%, αν δεν έχει ολοκληρωθεί η επένδυση ενώ έχει δοθεί τμήμα της ενίσχυσης.

Διαβάστε επίσης

Από τα Goody’s στην εποχή των deals, του Mailo’s και του Jackaroo: Το fast food κερδίζει ξανά τους επενδυτές

Pink Woman: Το ελληνικό brand «ανοίγει πανιά» για την Ιταλία

Τι μπορεί να φρενάρει τη λήξη των μέτρων για την ακρίβεια