Δικαίωμα για «χειρουργικές» κινήσεις στο μέτωπο του ΦΠΑ δίνει η Ευρώπη και στην Ελλάδα, μετά τη χθεσινή συμφωνία των Υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό «deal», που θα υλοποιηθεί σε όλα τα κράτη-μέλη από το 2025, ενώ σε διευρυνθεί μετά το 2030. Η παρέμβαση θα αφορά ακίνητα, τον ΦΠΑ στα νησιά, τα φυτοφάρμακα, τα αγροτικά μηχανήματα, το βαμβάκι, τα είδη πρώτης ανάγκης, ενώ θα δίνεται δικαίωμα απαλλαγής από τον φόρο προστιθέμενης αξίας σε προϊόντα και υπηρεσίες σε έκτακτες περιπτώσεις.

Το κάθε κράτος – μέλος θα πρέπει να μεταφέρει στο εθνικό τους δίκαιο έως και τον Δεκέμβριο του 2024 τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις, ενώ θα πρέπει να έχουν κοινοποιήσει πριν το 2025 τη λίστα με τις παρεμβάσεις στο μέτωπο του ΦΠΑ, δηλαδή σε ποιες κατηγορίες προϊόντων ή υπηρεσιών θα εφαρμοστεί μείωση των συντελεστών ή η απαλλαγή τους.

Ενδεικτικά, η Ελλάδα αποκτά τη δυνατότητα:

  • Εφαρμογής μειωμένων συντελεστών σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων
  •  Απαλλαγής ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη
  • Εφαρμογής απαλλαγής ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών, πανδημιών.

ΦΠΑ στα νησιά

Η συμφωνία κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου έως 30%.

Έως και σήμερα η συμφωνία με την ΕΕ προέβλεπε ότι το καθεστώς στα πέντε νησιά του Αιγαίου (Λέρος, Λέσβος, Κως, Σάμος και Χίος) δεν θα ανανεωνόταν κάθε εξάμηνο, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά η μείωση θα έχει μόνιμο χαρακτήρα, ωστόσο ο ΦΠΑ θα επέστρεφε στο 24% σε περίπτωση που τα συγκεκριμένα νησιά σταματούσαν να πλήττονται από τις προσφυγικές ροές.

Με τη χθεσινή συμφωνία, η προσφυγική κρίση απομπλέκεται από τους όρους των μειωμένων συντελεστών και πλέον, η χώρα μας αποκτά το δικαίωμα διατήρησής τους επ’ αόριστον.

Μάλιστα, το πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα στο οικονομικό επιτελείο να επεκτείνει το μέτρο του μειωμένο ΦΠΑ και σε όποιο άλλο νησί του Αιγαίου επιθυμεί. Ωστόσο, ανώτατες πηγές του Υπουργείου Οικονομικών επεσήμαναν στο Mononews ότι αυτή η επιλογή πολύ δύσκολα θα επεκταθεί πέραν των πέντε νησιών για καθαρά δημοσιονομικούς λόγους, αφού θα στερήσει πόρους από τα κρατικά ταμεία.

ΦΠΑ στα ακίνητα

Στο «πάγο» έχει μπει από τις αρχές του 2020 ο ΦΠΑ 24% στα ακίνητα, ένα μέτρο που έχει ως στόχο την τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, αλλά και γενικότερα της αγοράς ακινήτων. Υπενθυμίζεται πως το μέτρο λήγει στο τέλος του 2022 και αφορά τόσο τα νεόδμητα ακίνητα όσο ακόμη και αδιάθετα από το 2006, οπότε και υιοθετήθηκε η επιβολή ΦΠΑ στα ακίνητα.

Μετά τη χθεσινή συμφωνία, το ελληνικό δημόσιο αν και έχει το δικαίωμα επαναφοράς του ΦΠΑ στον συντελεστή 24%, θα μπορεί να τοποθετήσει τον φόρο προστιθέμενης αξίας των ακινήτων από το 2023 στον μειωμένο συντελεστή 13%.

Μάλιστα, η λίστα με τις δυνητικές παρεμβάσεις περιλαμβάνει:

  • την παροχή και κατασκευή κατοικιών, στο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής, όπως ορίζεται από τα κράτη μέλη
  • την ανακαίνιση και τη μετασκευή, περιλαμβανομένης της κατεδάφισης και της ανακατασκευής, και
  • την επισκευή κατοικιών κοινωνικής στέγασης και ιδιωτικών κατοικιών
  • τη μίσθωση ακινήτων που προορίζονται για κατοικία και
  • την κατασκευή και την ανακαίνιση δημόσιων και άλλων κτιρίων που χρησιμοποιούνται για δραστηριότητες υπέρ του δημοσίου συμφέροντος

«Μοντέλο» Πορτογαλίας για τους αγρότες

Όφελος από τη συμφωνία του Ecofin θα έχουν και οι αγρότες της Ελλάδας, καθώς ο ΦΠΑ θα μπορεί να μειωθεί για παράδειγμα, στα αγροτικά μηχανήματα, όπως συμβαίνει στην Πορτογαλία. Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, θα εισαχθεί και ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030.

«Το Υπουργείο Οικονομικών εστίασε σταθερά στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών.

Επιπλέον, μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ θα ισχύσουν και για μια σειρά ακόμα βασικά αγροτικά είδη (τα οποία θα πρέπει να διευκρινιστούν), όταν το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές συνθήκες.

Διαβάστε επίσης

Ecofin: Σε αυτά τα προϊόντα μειώνεται ο ΦΠΑ – Ποια θα έχουν απαλλαγή

Πακέτο… παρατάσεων πριν το τέλος του έτους

Ανάπτυξη πάνω από το 7,5% ακόμα και με… επιβράδυνση το δ΄ τρίμηνο